Mavzu-18. Respublikada sohaning istiqbolli innovatsion loyihalari (ilmiy, amaliy, fundamental) va ularning sohani rivojlantirishga qo’shgan xissalari

TT = Ptex. + TV

3.

III-bosqich

XX asr 60-yillar

Ta’lim maqsadlarini aniqlash, ta’lim jarayonini loyihalash, talabalarning nazariy bilimlarni o’zlashtirishi ehtimolini oldindan tashxislash, ta’lim jarayoni samaradorligini aniqlash, ta’lim maqsadining natijalanganligini o’rganish, faoliyat natijalarini tahlil etish TT = Ptex. + TV + DT (Dasturiy ta’lim)

TT muammolarini o’rganuvchitashkilot va ilmiy jurnallar

№	Mamla- kat	Tashkilot nomi	Tashkil topgan yil	Jurnal nomi	Nashr yili
1.	AQSH	Ta’lim Kommunikatsiyasi Assosiatsiyasi	1971	«Ta’lim texnologiyasi» «Educatiohal Technology»	1961
2.	Angliya	Pedagogik ta’lim Milliy Kengashi	1967	«Ta’lim texnologiyasi va dasturli ta’lim»	1964
				«Ta’lim texnologiyasi»	1970
3.	Yaponiya	4 nomda ilmiy Jamiyatlar faoliyat olib bormoqda	1965-70	«Ta’lim texnologiyasi»	1965
				«Ta’lim texnologiyasi sohasidagi tadqiqotlar»	1965
4.	Italiya			«Ta’lim texnologiyasi»	1971

Texnologik yondashuv – faoliyat (jumladan, pedagogik faoliyat)ni tashkil etishga texnologik (ijtimoiy-muhandislik, loyihalar yaratish)
nuqtai nazardan yondashish
Ta’lim jarayonini texnologiyalashtirish –
o’quv jarayonining ta’lim maqsadi
(yoki maqsadlari)ga erishishni kafolatlovchi usul va vositalar
bilan ta’minlanganligi bo’lib, u
yaxlit jarayonda har bir elementni bosqichma-bosqich yorituvchi pedagogik
faoliyatning muhim ko’rinishlaridan
biri sanaladi
Loyiha – aniq reja, maqsad, uning natijalanishini kafolatlagan
holda pedagogik (ta’limiy yoki
tarbiyaviy) faoliyat mazmunini
ishlab chiqishga qaratilgan
harakat mahsuli
Loyihalash – pedagogik faoliyat
(yoki jarayon) mazmunini ishlab
chiqishga qaratilgan harakat
Ta’lim jarayonini loyihalash – alohida olingan ta’lim jarayonini samarali tashkil etish uchun barcha omillarni inobatga olgan holda uning loyihasi (sxemasi)ni ishlab chiqish
Ta’lim jarayonini
loyihalash qonuniyatlari:
1) ta’lim jarayonini loyihalash samaradorligi barcha tarkibiy
qismlar (texnologik jarayon, texnologik jarayonni boshqarish, vosita, axborot, ijtimoiy-iqtisoiy ta’minot)ning loyihada maqsadga muvofiq yoritilishi bilan ta’minlanadi;
2) ta’limning texnologik vositalari talabalarning individual xususiyatlariga bog’liq holda tanlanadi
Ta’lim jarayonini
loyihalash qonuniyatlari:
3) loyihalash strategiyalari pedagogning
individual uslubiga muvofiq tanlanadi;
4) loyihalash sifati teskari aloqa (pedagog va o’quvchi o’rtasidagi) ko’lami, loyihalash mazmuni hamda barcha omillar samaradorligiga bog’liq

Pedagogik jarayonni loyihalash: loyiha – mazmun – faoliyat

uchligi asosida tashkil etiluvchi pedagogik faoliyatning umumiy mohiyatini yaxlit ifodalashga xizmat qiluvchi loyihani yaratishdir

Pedagogik jarayonni loyihalashda bajariladigan asosiy vazifalar:

1) pedagogik faoliyat mazmunini
tahlil qilish;
2) natijalarni oldindin ko’ra bilish;
3) rejalashtirilgan faoliyatni
amalga oshirish loyihasini yaratish

Pedagogik faoliyatni loyihalash, odatda, texnologik pasport va texnologik xaritalar

vositasida amalga oshiriladi


Texnologik pasport (pedagogikada) – ta’lim yoki ma’naviy-ma’rifiy tadbirning asosiy ko’rsatkichlari
va ularning texnologik tavsifini yorituvchi hujjat


Texnologik xarita (pedagogikada) – pedagogik (ta’lim va tarbiya)
jarayonni bajaruvchi yoki ma’lum ob’ektga texnik xizmat ko’rsatuvchi pedagoglarga taqdim etiladigan
barcha zarur ma’lumotlar, ko’rsatmalarni o’z ichiga olgan
hujjat
Tamoyil (lot. “principium” – boshlang’ich, asos) – muayyan nazariya,
fan, dunyoqarash, ijtimoiy-siyosiy tuzilma va h.k.ning asosiy boshlang’ich holati. Tushuncha ma’lum faoliyatning yetakchi g’oyalari, asosiy qoidalari sifatida ham keng qo’llaniladi


PTga xos muhim belgilar:
1. Predmetlilik (pedagogik texnologiya nazariyasiga oid barcha atama, tushuncha,
kategoriya va ta’kidlar bir predmetli yoki
muayyan sohaga taalluqli bo’lishi kerak).
2. Bir-biriga moslik yoki to’liqlik
(pedagogik texnologiya nazariyasining tili,
uning asosiy tushunchalari, kategoriyalari, tamoyillari, modellari va h.k.).
3. Aniqlik (ob’ekt mohiyatini emperik va semantik jihatdan ochib beradi)
4. Tekshirish imkoniyatiga egalik (nazariyaning real ob’ektga moslik darajasini tekshiradi).
5. Haqqoniylik (pedagogik texnologiya nazariyasining asosiy ta’kidlari
ishonchli bo’lishi zarur).
6. Tizimlilik (texnologik-pedagogik qonunlarni tabaqalashtiruvchi va muvofiqlashtiruvchi aloqalari yordamida yagona tizimga birlashtirish)


Innovatsion TTning algoritmi:

1.Rag’batlantiruvchi asos
2.Monokonstruktsiya.
3.Sotsiokonstruktsiya.
4.Ijtimoiylashuv.
5.Ma’lumotlarni bilishga intilish.
6. Reflektsiya