Мавзу 2: насос қурилмасининг асосий иш кўрсаткичлари

Мавзу 2: НАСОС ҚУРИЛМАСИНИНГ АСОСИЙ ИШ КЎРСАТКИЧЛАРИ

РЕЖА:

2.1. Насос ва насос қурилмасининг суюқлик узатиши ва босими;

2.2.Насоснинг тўла геометрик (геодезик) узатиш баландлиги, сўриш ва ҳайдаш баландликлари;

2.3.Насос ва насос қурилмасининг қуввати ва ФИК.

 

р

2.1.Насос ва насос қурилмасининг суюқлик узатиши ва босими

• Суюқлик узатиши (Q) деб, вақт бирлиги ичида насоснинг узатган суюқлик миқдорига айтилади.
• Ўлчов бирлиги м3/с, л/с, м3/соат.
• Насоснинг суюқлик узатиши Q босимли қувурга ўрнатилган турли жиҳозлар (Вентури қувури, конуссимон найча, диафрагма, ҳажмий парракли ҳисоблагич, Пито найчаси, индукцион ва ултратовуш сув сарфи ўлчагичлари) ёки очиқ ҳавзалардаги сув шовва девори ёрдамида аниқланади .

Масалан, қисилган кесим юзали жиҳозлар (Вентури қувури, конуссимон найча, диафрагма) билан Q ни аниқлашда қуйидаги умумий формуладан фойдаланилади ( ):

қайсики, ∆h- ўлчов жиҳозининг кириш ва қисилган
кесимларидаги босимлар фарқи, м;
F-қисилган кесими юзаси, м2;
μ- сув сарфи коэффициенти, тажрибалар ёрдамида
аниқланади ёки стандарт ўлчов жиҳози учун
маълумотнома - адабиётларда берилади .
(1.1)

• Насоснинг босими (Н) деб, ундан ўтаётган ҳар бир кг суюқликка берилган солиштирма энергия миқдорига айтилади.
• Ўлчов бирлиги: м сув устуни, кгс/см2 , мПа.
• Насоснинг босими икки хил усулда аниқланади:
• а) амалий усул яъни ишлаб турган қурилмаларда босим ўлчов асбоблари (манометр, вакуумметр) ёрдамида аниқлаш;
• б) ҳисобий усул яъни лойиҳалашда тўла геодезик узатиш баландлиги ва қувурлардаги қаршиликлар йиғиндиси сифатида аниқлаш .

1.1-расм. Насос қурилмасининг шакли: 1-насос; 2-электр двигатель; 3-дифманометр; 4-Вентури қувури; 5-қулфак

•  

а) Амалий усул билан насоснинг босимини аниқлаш.
Тенглаштириш текислиги 0-0 нисбатан насос сўрғич қисмининг 2-2 кесимидаги тўла солиштирма энергия (1.1- расм ):
Тенглаштирилган текислиги 0-0 нисбатан насос узатгич қис-мининг 3-3 кесмидаги тўла солиштирма энергия (1.1- расм):