Mavzu: 3-sinfda pedagogik texnologiyalardan foydalanish Reja: Kirish

2. O’quvchilarni qo’shish va ayirish amali bilan tanishtirish va va ularni o’rgatish metodlari

Qadim va navqiron o’zbek xalqi doimo ziyoga, ilm – hunar egallashga intilgan. Xalq donishmadligida yoshlar ilmli, hunarli qilib tarbiyalashga va kattalar tajribasini ularga singdirish masalasi katta o’rinb berilgan. Bu donishmandlik manbai bo’lgan xalq og’zaki ijodida xalqimiz hayotining manzaralari, turmush tartibi, qadimgi urf – odatlari va marosimlarini o’zida aks ettirgan dostonlar, ertaklar, latifalar tez, aytishlar, topishmoqlar, maqollar yosh avlodga ta’lim-tarbiya berishda, oilada bola tarbiyasida juda muhim vosita bo’lib xizmat qilib kelgan. Bugungi kunda ham xalq og'zaki ijodi namunalaridan foydalanish dasturlar va qo’llanmalar yaratishda hozirgi kun pedagogic fanning muhim vazifalaridan biri hisoblanadi. Chunki, ularning har biri o’z o’rnida mohirona qo’llanilganda bolaga beqiyos ta'sir ko’rsatib uning ongiga muhirlanadi.¹

Topishmoqda biror hodisa, yoki narsaning belgisi, sifati, xususiyati ishora belgi bilan aytiladi. Masalan:

O’rkach- o’rkach tog' dedim, o’rtasiga o’tirdim. (Tuya).

O’quvchi shu ishora asosida hodisa va predmetni topadi. Topishmoq bolalarni kuzatuvchanlikka, fikr-mulohaza yuritishga o’rgatadi, xotirasini mustahkamlaydi, nutq malakalarini o’stirishga yordam beradi. O’zbek xalqi tomonidan yaratilgan topishmoqlarning mazmuni g'oyat xilma-xildir. Bizni o’rab turgan muhitdagi deyarli hamma narsalar haqida topishmoqlar yaratilgan va ular g'oyaviy mazmuniga ko’ra juda xilma-xildir. Shunday topishmoqlar borki, uning javobini topish qiyin.undagi o’xshatilgan, taqoslangan narsaning o’zshatmasi, taqoslanmasini topish uchun ko’p o’ylash, tinimsiz fikr yuritish orqali aniqlashga to’g'ri keladi.

Xalq donnishmandligi namunasi bo’lgan tez aytishlar, maqollar bolalarni burro – burro so’zlashga, aytilmoqchi bo’lgan fikrni to’g'ri ifodalashga o’rgatadi Masalan, tez aytishlardan namunalar: