Mavzu №7. Elektr

---

MAVZU 
№7. 
ELEKTR 
 
MAYDON 
 
TUSHUNCHASI. 
ELEKTROGRAFIYANING 
FIZIK 
ASOSLARINI O‘RGANISH. 
REJA: 
1.Elektrokardiografiyaning fizik asoslari 
2. Yurak biopotensiallarini hosil bo’lishi 
3.YUrakda qo‘zg‘alish va quzg‘alishni o‘tkazish.
elektrokardiogramma. 
Biologik to‘qimalar va organlar xar xil elekir qarshiliklardan iborat bo‘lib, 
turli tuzilishlarga ega. Ularning qarshiliklari elektr toki ta’sirida o‘zgarishi 
mumkin. Bu xol tirik biologik to‘qimalar qarshiliklarini o‘lchash ishini 
qiyinlashtiradi. Organizm ichida tok asosan qon va limfatik tomirlar, muskullar 
va nerv ustunlarining qobiqlarida tarqaladi. To‘qimalarning qarshiligi o‘z 
navbatida ularning xolati, qalinligi , yoshi, namligi va xokazoga ko‘ra aniqlanadi. 
To‘qimalar va organlarning elektr o‘tkvzuvchanligi ularning funksional xolatiga 
bog‘liq, demak undan diagnostik ko‘rsatkich sifatida foydalanish mumkin. 
Masalan: 
yallig‘lanish vaqtida xujayralar shishganda , xujayralararo 
birlashmalarning kesimlari kamayadi va elektr qarshiligi kattalashadi. Ko‘p 
terlashga sabab bo‘ladigan fiziologik xodisalar teri elektr o‘tkazuvchanligining 
ortishi bilan kuzatiladi. 
Elektrokardiografiya yurak Qon tomiri sistemasini o‘rganuvchi metodlardan 
biridir. Bu metod asosan yurakdagi biopotetsialni qayd qilishga asoslangan. 
Bu metodning tamoili yurak muskulini qisqarishi natijasida xosil bo‘lgan 
elektr potensialini kuchaytirib uni qayd qilishdan iborat. YUrak bioelektr 
impulsini xosil bo‘lishiga sabab, muskul kataklaridagi membrana orqali kaliy, 
natriy, kalsiy, xlor ionlarini xarakati asosida tushuntiriladi. 
Bioelektr 
maydonini elektr yurutuvchi kuchi yoki patensialini faqat to‘qimamalarda emas, 
odam tanasini boshqa qismlarida ham o‘lchash mumkin. 
Tokning elektr zanjiriga okib kirishi va undan okib chikishidan iborat bo‘lgan 
ikki kutbli sistemaga dipol’ elektr generatori yoki tokli dipol’ deyiladi. 
Tirik to‘qimalar elektr potensiallarning (biopotensiallarning) manbaidir.
To‘qima va organ biopotensiallarining diagnostika (tekshirish) maqsadlarida qayd 
qilish elektrografiya deb nom olgan.
