Mavzu: Adabiyotshunoslik taraqqiyotida tazkiraning ro’li. Davlatshoh Samarqandiy, Alisher Navoiy, Mutribiy tazkiralari. Reja

 Asarda shoirlar har xil uslubda — "abjad" tizimida, sulola va arab alifbosi asosida, geografik uslubda, T. tuzuvchi tomonidan shaxsan koʻrganlik, ijodiy mulokrtda boʻlganboʻlmaganlik asosida joylashtiriladi. Shoirlar haqidagi maʼlumotlar alohida kichik maqola — fiqradan iborat boʻladi. Unda shoirning ismi, taxallusi, qayerdanligi, ijodi, sheʼrlaridan namunalar, tabiatidagi oʻziga xos xususiyati, qay darajada shuhrat topganligi va boshqa sheʼriy yoki nasriy tarzda bayon etiladi. Baʼzan 2 tilda maʼlumot berish hollari ham uchraydi ("Majmuai shoiron"). Tlartuzuvchisining adabiyestetik uslublari qaysi adabiy yoʻnalishiga mansubligi jihatidan farklanadi. Sharq adabiyotshunosligida bizgacha yetib kelgan dastlabki T.ni Abu Mansur asSaoyaibiy, oʻzbek adabiyotida Alisher Navoiy yaratganlar. Adabiyot tarixini oʻrganishda T.larning ahamiyati katta.

• 
   Asarda shoirlar har xil uslubda — "abjad" tizimida, sulola va arab alifbosi asosida, geografik uslubda, T. tuzuvchi tomonidan shaxsan koʻrganlik, ijodiy mulokrtda boʻlganboʻlmaganlik asosida joylashtiriladi. Shoirlar haqidagi maʼlumotlar alohida kichik maqola — fiqradan iborat boʻladi. Unda shoirning ismi, taxallusi, qayerdanligi, ijodi, sheʼrlaridan namunalar, tabiatidagi oʻziga xos xususiyati, qay darajada shuhrat topganligi va boshqa sheʼriy yoki nasriy tarzda bayon etiladi. Baʼzan 2 tilda maʼlumot berish hollari ham uchraydi ("Majmuai shoiron"). Tlartuzuvchisining adabiyestetik uslublari qaysi adabiy yoʻnalishiga mansubligi jihatidan farklanadi. Sharq adabiyotshunosligida bizgacha yetib kelgan dastlabki T.ni Abu Mansur asSaoyaibiy, oʻzbek adabiyotida Alisher Navoiy yaratganlar. Adabiyot tarixini oʻrganishda T.larning ahamiyati katta.
  

Moturidiylik (arabcha: الماتريدية) — kalomshn oqim, Abu Mansur Moturidiy asos solgan. 9-asr oxiri — 10-asrda Movarounnahrda turli aqidaviy oqimlarning aqidalariga qarshi javob tarzida vujudga kelgan. Moturidiylikning keng yoyilishiga uning moʻtadillik yoʻlini tutganligi, aqidaviy masalalarda Qurʼon, hadis va aqlu idrok, mantiq hamda haqiqatga eng yaqin turganligi sabab boʻyadi. Imom Moturidiy tarafdorlari bilishda faqat aqlga suyanish kerak, degan muʼgaziliylardan farqli oʻlaroq, aql bilan naqlni qoʻshib foydalanish zarur, deb hisoblaganlar. Muʼtaziliylar Qurʼonni yaratilgan desalar, moturidiylar uni qadim, azaliy, deb biladilar. Imon-eʼtiqod xususida moturidiylik taʼlimoti, ayniqsa, diqqatga sazovor. Muʼtaziliylar imonning shartlari 3 ta, yaʼni til bilan iqror, dil bilan tasdiq va amal bilan ijro etish, desalar, moturidiylikda imonning shartlari 2 ta, yaʼni til bilan iqror etish va dil bilan tasdiklash, amallarning oʻrni esa boshqa, deb taʼrif qilinadi.