Мавзу: Ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш асослари. Режа

Фаолият хавфсизлигини таъминлаш тамойиллари
Хавфсизликни таъминлаш тамойиллари (принциплари) уларни амалга ошириш белгиларига қараб шартли равишда 4 та синфга бўлинади:
1. Йўналтирувчи (тахминий) тамойил
2. Техник тамойил
3. Ташкилий тамойил
4. Бошқарув тамойили
Тахминий тамойиллар ўзида хавфсиз ечимларни топувчи йўналишни аниқловчи методологик ва маълумот базаси бўлиб, хизмат қилувчи, асос солувчи ғояларни тақдим этади. Бунга қуйидаги тамойиллар киради: операторнинг активлиги, фаолиятни гуманлаштириш, структурани ўзгартириш, операторни алмаштириш, синфлаштириш, хавфни бартараф қилиш ва камайтириш, тизимлилик ва бошқалар.
Техник тамойил хавфли омилларнинг таъсирини бевосита олдини олишга йўналтирилган. Техник тамойиллар физик қонунларни ишлатишга асосланган. Бунга қуйидагилар киради: масофадан ҳимоялаш, экранлаштириш, қаттиқлигини ошириш, блокировкалаш (яккалаш), вакуумлаштириш, ҳаво кирмайдиган қилиш, пассив звено киритиш, зичлаштириш, флегматизациялаш ва ета олмаслик тамойиллари.
Бошқарув тамойиллари деб, хавфсизликни таъминлаш жараёнининг алоҳида босқич ва этаплари орасида ўзаро боғланиш ва муносабатларни аниқловчи тамойилларга айтилади. Уларга режали, назоратли, бошқармали, мажбурийли, қайта алоқали, самарали, жавобгарлик, рағбатлантириш, иерархик, бир ма`ноли, адекватли тамойиллар киради.
Ташкилий тамойилларга хавфсизлик мақсадида меҳнатни илмий ташкил қилиш қоидаларини амалга оширувчи тамойиллар киради. Уларга вақт бўйича ҳимоялаш, маълумот бериш, резервлаштириш, нормаллаштириш, кадрларни танлаш, кетма-кетлик, эргономик. меҳнатни рационал ташкил қилиш ва зидлик тамойиллари киради.
Бир вақтда айрим тамойиллар бир нечта синфларга киради. Хавфсизликни таъминлаш тамойиллари тизимларни хосил қилади ва бир вақтнинг ўзида ҳар бир тамойил нисбатан мустақиллик кашф қилади.


Фаолият хавфсизлигини таъминлаш усуллари
Хавфсизлик - ҳаёт фаолияти хавфсизлигининг асосий ўзагини ташкил этади, у инсон фаолиятининг ҳолати ҳисобланади. Бу ҳолатда инсонлар маълум эҳтимолликда юзага келаётган хавфларни бартараф қилишга ҳаракат қилади.
Хавфсизлик усулларини ўрганишдан олдин, биз қуйидаги янги тушунчаларни киритамиз. Кўрилаётган фаолият жараёнида инсоннинг турган жойи гомосфера дейилади.
Ҳар доим ва даврий равишда содир бўлиб турадиган хавфли жой ноксосфера дейилади.
Бу сфераларни хавфсизлик нуқтаи назардан қўшиш мумкин эмас.