Mavzu: Alisher Navoiy notiqlik san’atining buyuk qudrati

Navoiy so‘z qadrini benihoya ulug‘lagan va uning qudratini o‘z davridayoq, hayotlik chog‘idayoq sinab ko‘rgan ulug‘ siymo edi. Shu bois ham hazrat Navoiy yozadilar:

• Navoiy so‘z qadrini benihoya ulug‘lagan va uning qudratini o‘z davridayoq, hayotlik chog‘idayoq sinab ko‘rgan ulug‘ siymo edi. Shu bois ham hazrat Navoiy yozadilar:

So‘zdirlci, nishon berur olikka jondin,

So‘zdirki, berarjonga xabarjonondin.

Insonni so‘z ayladijudo hayvondin,

Bilkim, guhari sharifroq yo*q ondin.

• Demak, odamning tirikligidan nishona ham so‘z oshiq-mashuqlar qalbidagi ishq-muhabbat tuyg‘ularini tarannum etuvchi ham so‘z, hayvonat olamidan odamni ajratib turuvchi ham so‘z ekanligini uqtirarkan, undanda go‘zal narsa yo‘qligiga ishontiradi. Navoiy so‘z gavharini, uning qadr-qimmati va go‘zalligini, inson ruhida jon kabi muhimlini takidlaydi. Ulug‘ Navoiyning “Ey so‘z, ne halo ajib guharsen, Gavhar neki, bahri mavjvarsen, Derlar seni, dur, savob etnas, bu, Sen javharu ruhu dur quruq suv”, kabi so‘z shaniga aytgan gaplarini, “Muhokamat ul-lug atayn” asarida tilimiz boyligini namoyish etganini, “Majolis un-nafois” asarida so‘zdan unumli foydalanish mahorati haqidagi fikrlarini ko‘zz oldimizga keltiraylik.

Hazrat Alisher Navoiy Husayn Boyqaroni ''Sohiibqiron” deb Ulug‘lagan bo‘lsalar, Husayn Boyqaro ham Alisher Navoiyning turkiy tilda bitilgan “Hamsa”sini o‘qigach “So‘z sohibqironi” deb ataydi va Navoiyga bag‘ishlangan risolasida buni qayd etadi:
Erur so‘z mulkining qahramoni
Erur gar chin desang sohibqironi.

So‘zning, notiqlikning qudrati beqiyos ekanligini zamondoshimiz, O‘zzbekiston qahramoni Abdulla Oripov Alisher Navoiy ijodi misolida shunday xulosaga keladi: Temur tig‘i etmagan joyni Qalam bilan oldi, Alisher.

• A.Oripov xulosasining to‘g‘g‘riligini hazrat Navoiy o‘z ijodida ham tasdiqlagan. Bu o‘rrinda taniqli olim Nusratilla Jumaevning (Istiqlol va ona tilimiz. Toshkent: “Sharq”. 1998,) shunday fikr­lari mavjud:
• “Alisher Navoiyning: