Mavzu: Amaliy ishlar tahlili, masalalar tahlili xp-amliyotlari va tasavvur hosil qilish


Download 0.85 Mb.
Pdf ko'rish
Sana17.06.2023
Hajmi0.85 Mb.
#1530037


O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA 
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
Dasturiy injinering fakulteti 
Axborot Texnologiyalarining Dasturiy Ta’minoti kafedrasi 
Dasturiy injiniringga kirish 
Topshirdi: Jasur Alimov 
Qabul qildi: Shaazizova M. 
Toshkent 2022 


Mavzu: Amaliy ishlar tahlili, masalalar tahlili XP-amliyotlari va tasavvur 
hosil qilish 
UML (Unified modeling language) – ishlab chiqiladigan dasturiy ta’minotni 
tasniflash, visual tasvirlash, qurish vahujjatlashtirish uchun standart til hisoblanadi. 
UML tizimning strukturali va bog’langan ko’rinishlarini tasvirlashda ishlatiladi. 
Bunda UML ning turli ko’rinishdagi diagrammalaridan (asosan 9 ta diagramma 
mavjud) foydalaniladi. Ushbu diagrammalar orqali tizimda bajariladigan 
jarayonlarni visual tasvirlash va obyektlar orasidagi bog’lanishni ko’rsatish 
mumkin. Mazkur amaliy ishda biror bir tizimning umumiy strukturasi, use case
class va sequnce diagrammalrini yaratishini ko’rib o’tamiz. 
Use case diagram – bu tizimdagi case lar va actor lar orasidagi bog’lanish 
diagrammasi bo’lib, bunda tizimning foydalanuvchilari va tizim tashkil etuvchi 
qismlari orasidagi bog’lanish tasvirlanadi. 
Class diagram – bu turdagi diagrammada sinflar, interfeyslar, hamkorlik va 
ularning bog’lanishlari ko’rsatiladi. Bu diagramma tizimdagi mavjud sinflarni
ularning atributlari, metodalari va interfeys xususiyatlarini ko’rsatadi. 
Sequence diagram – o’zaro munosabat diagrammasi bo’lib, bunda tizim 
tasjkil etuvchi modullari orasida o’zao bog’likliklar aniq ko’rsatiladi. O’z navbatida 
UML diagrammalridan “collobaration diagram” ham obyektlar yoki modullar aro 
o’zaro munosabatni ta’minlaydi va tizining dinamik ko’rinishda holatini ko’rsatib 
beradi. 
Loyihamiz haqida qisqacha: 
Bizning loyihamiz xalq tilida aytganda bir qancha haydovchilarning o’g’irini 
yengil qilish uchun xizmat qiladi. Bizning yaratgan dasturimiz orqali haydovchilar 
o’zlarining mashinalari buzilib qolganda dastur orqali o’zlariga yaqin bo’lgan 
ustaxonani qidirib topishlari, u yerdagi xizmatlarning narxlari bilan tanishishlari 
hamda ro’yxatdan o’tib ustaxonalardagi ustalarni “Joyida tuzat” xizmatidan 
foydalangan holda buzilgan avtomashinalarini hech qanday “Evakuator”larni ovora 
qilmasdan tuzatish imkoniyatlaridan foydalanishlari mumkin. Ushbu dasturda 
qo’shimcha “Yoqilg’i quyish shaxobchalarini qidirish” hamda “Avtoyuvish 
markazlarini qidirish” funksiyalari ham mavjud. Dasturimizning qisqacha tahlili 
shularni tashkil qiladi. Endi dasturimizning tuzilish qismini yuqorida o’rganilgan 


UML diagrammalar usullarini ishlatish orqali tanishib chiqamiz. Buning uchun 
bizga 
Visual-paradigm
 sayti yordamga keladi. 
Visual-paradigm platformasida UML diagrammalar bilan ishlash 
Ushbu platformada bir qancha diagrammalarni yaratsa bo’ladi. Buning uchun 
menyu qismidan «Create new» tugmasini bosamiz hamda o’zimizga kerakli 
diagrammani tanlab ishimizni davom ettiramiz: 
Quyidagi rasmda yaratilgan loyihaning umumiy oynasini ko’rishimiz mumkin: 
Loyihaning Use Case diagrammasini chizish uchun chap tomondagi menyular 
ustunidan o’zimizga kerakli elementni olib ish stoliga joylaymiz: 


Ushbu oynada quyidagi elementlar mavjud: 
Bizning loyihamizning Use Case diagrammasi quyidagicha bo’ladi: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Class diagram chizish uchun «Create New» tugmasini bosib, qidiruv so’zini 
yozishimiz kifoya. Endi Class diagram elementlari bilan tanishamiz: 
 



 
 
 
 
Class Diagram bilan ishlanadigan sahifaning umumiy oynasi quyidagi 
ko’rinishda: 
Biz tuzgan loyihaning Class Diagrami esa quyidagini tashkil etadi: 
 
 
 
 
 
 


Sequence Diagram chizish uchun ham Visual-Paradigm ning asosiy oynasiga 
o’tamiz hamda «Create New» tugmasini bosib kerakli tugmani tanlaymiz. Sequence 
Diagram oynasining umumiy ko’rinishi quyidagicha: 
Sequence Diagram oynasining elementlari quyidagilardan iborat: 
 
 
 
 


Biz yaratayotgan loyihaning Sequence Diagram’i quyidagicha bo’ladi: 
 

Download 0.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling