Mavzu: Axborot va qaror qabul qilish tizimlari Reja

Mavzu: Kompyuter sarfi va xatolari .Axborot tizimlarida kompyuter jinoyati .
Reja:
1. Kompyuter sarfi va xatolari
2. Axborot tizimlarida kompyuter jinoyati
Programmalarning turli xillari mavjud bo’lib, ularning har biri ma’lum bir ishni bajarishga mo’ljallangan. Lekin insonlarga o’xshab, EHM lar ham qandaydir ko’rsatmalarga yoki programmaviy ta’minotga muhtoj bo’ladi, chunki busiz ularning ishini, ichki va tashqi xotiralar bilan ishlashni, qo’shimcha qurilmalarga murojaat qilishni, foydalanuvchilar bilan muloqotni va kompyuter tarkibiy qismlarining bir maromda ishlashini ta’minlash mumkin emas. EHMdan foydalanish samaradorligini oshirishga, uni ishlatishni yengillashadi va foydalanuvchilar dasturlarini tayyorlashni osonlashtirishga mo’ljallangan programma vositalari kompleksiga programma ta’minoti sistemasi (PTS) deb yuritiladi. EHMning PTS o’z ichiga turli xil programmalar to’plamini oladi (3.1 rasm). Programmalashni avtomatlashtirish sistemasi (PAS) foydalanuvchilar programmalarini yaratish jarayonini engillashtirish va avtomatlashtirishga mo’ljallangan bo’lib PTS ning bir qismi hisoblanadi. Rivojlangan PASlar programmalashtirish tillari, translyatorlar va sozlash programmalarini o’z ichiga oladi. Sozlash programmalari tuzilgan programmalar ishining to’g’riligini tekshirish va xatolarni topish uchun ishlatiladi. EHMda masalalarni yechish jarayonini ta’minlash va uni osonlashtirish uchun operatsion sistema deb ataluvchi programmalar kompleksi ishlatilib, u boshqaruvchi va qayta ishlovchi programmalar guruxidan iborat. Boshqaruvchi programmalar EHM qurilmalari ishini boshqaradi, ya’ni EHM qurilmalari ishini, kiritish, tayyorlash va boshqa programmalarning bajarilishini tashkil qiladi va boshqaradi.Qayta ishlovchi programmalar ma’lumotni qayta ishlash bilan bog’liq yangi programmalarni EXMda ishga tushirib, masalalarni yechishga va boshlang’ich ma’lumotlarni tayyorlash ishlarini bajarishga xizmat qiladi.
Texnik xizmat qilish programmalari EXM ning profilaktika ishlarida, diagnostika masalalarini yechishda va undagi nosozliklarni aniqlashda hamda boshqa maqsadlarda ishlatiladi.Amaliy programma paketlari tarkibiga insonning kundalik amaliy faoliyatida vujudga keladigan ilmiy, texnik, moliyaviy va turli-tuman iqtisodiy masalalarni yechishga mo’ljallangan, operatsion sistema imkoniyatlarini va funktsiyasini kengaytirishga hamda boshqa bir qancha konkret maqsadlarga mo’ljallangan programmalar kompleksi kiradi.Yuqorida tasvirda ko’rsatilgan translyatorlar amaliy programmalarni algoritmik tillardan mashina tiliga o’giruvchi tarjimon programmalardir.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo’yicha jahon hamjamiyatiga kirish faolligini oshirish maqsadida qomusimizga, fuqarolik kodeksiga, jinoiy protsessual kodekslarga o’zgartirishlar kiritildi.
Hukumatimiz tomonidan so’nggi yillarda axborotlashtirishga oid quyidagi
qonunlar ishlab chiqildi:
1. Telekommunikatsiyalar to’g’risida.
2. Axborotlashtirish to’g’risida.
3. Aloqalar to’g’risida.19
4. Radiochastotalar spektori to’g’risida.
5. Pochta aloqasi to’g’risida.
6. Elektron hujjat aylanish to’g’risida.
7. Elektron to’lovlar to’g’risida.
8. Elektron raqamli imzo to’g’risida.
9. Elektrok tijorat to’g’risida.
10. Kompyuter jinoyatchiligi to’g’risida.
11. Elektron hisoblash mashinalari va ma’lumotlar bazasi
dasturlarini huquqiy himoyasi.
12. Topologiya va integral sxemalarni huquqiy himoyasi.
13. Axborotga kirishni kafolatlash va erkinliklari to’g’risida.
14. Standartlashtirish to’g’risida.
15. Kashfiyotlar, foydali modellar va sanoat namunalari to’g’risida.
16. Alohida olingan faoliyat turlarini litsenziyalash to’g’risida.
17. Mualliflik huquqi to’g’risida.
18. Ilmiy-texnik axborot tizimi to’g’risida.
19. SHaxsiy ma’lumotlarni himoyalash to’g’risida.
20. Axborot xavfsizligi to’g’risida.