Mavzu: Axborot va qaror qabul qilish tizimlari Reja

Mavzu: Axborot tizimlarini boshqarish
Reja:
1.Boshqarish tushunchasi, boshqarishning maqsadi.
2.Boshqarish darajalari
Boshqarish - bu o‘ta muhim funktsiya, usiz hech bir tashkilot maqsadgayo‘naltirilgan faoliyat yurita olmaydi. Boshqarishning maqsadi raqobat kurashidaomon qolish, ko‘proq foyda olish, muayyan bozorlarga chiqish va hokazolardir.Boshqarish aniq bir tashkilotlarning o‘ziga xosligi va boshqarish maqsadlarigabog‘liq holda ularni barqarorlashtirish, sifat belgilarini saqlash, muhit bilan iqtisodiymuvozanatni ushlash, tashkilotni takomillashtirishni va u yoki bu foydali samaragaerishishni ta’minlashga imkon beradi.
Boshqarishni amalga oshirish alohida vazifa sanaladi.
Uni bajarish uchuntashkilotning ayrim elementlari ixtisoslashadi. Shu bois ham tashkilot doirasidaboshqariladigan jarayon (boshqarish ob’ekti) va boshqaruvchi qism (boshqaruvorgani) ni ajratib ko‘rsatish mumkin. Ularning yig‘indisi boshqaruv tizimi sifatidabelgilanadi.
Boshqariladigan obyekt kirish oqimlarini (masalan, xom-ashyo. materiallar) chiqish maxsulotlariga (tayyor mahsulot) aylantirish bo‘yicha operatsiyalar yig’indisini bajaradi.
Boshqaruvchi qism boshqariluvchi jarayonga muayyan ta’sir ko‘rsatadi.Boshqaruvchi qism boshqaruvni amalga oshirishi uchun unga boshqariladigan jarayonni boshqarish maqsadida aniq holatini qiyoslash talab etiladi, chunki shu boisboshqariladigan jarayon boshqaruvchi qismga ta’sir ko‘rsatadi.Ikkala qismning bir-biriga o‘zaro ta’siri axborotni uzatish shaklida amalga oshiriladi. Shu tariqaboshqaruv tizimida doimo yopiq axborot konturi mavjud bo‘ladi.
Axborot konturi doirasida boshqarish maqsadlari haqida, boshqariluvchi jarayon holati haqida, boshqaruvchi ta’sirlar haqida axborotga egabo‘linadi va uzatiladi. Axborot tizimiga kiradigan ma’lumot sifatida axborotnishakllantiruvchi axborot manbalari va ma’lumotlarni yig‘ish tizimi ko‘rib chiqiladi.
Axborot tizimini boshqarish - axborotni qayta ishlash va boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun tan olingan ma'lumotlar, iqtisodiy va matematik usullar va modellar, texnik, dasturiy ta'minot, boshqa texnologik imtiyozlar va fahivtsivlar to'plami. Axborotni boshqarish tizimlarining tasnifi boshqaruv jarayonlarining turlariga, boshqaruv darajasiga, ushbu tashkilotning iqtisodiy ob'ektining ishlash ko'lamiga, boshqaruvni avtomatlashtirish darajasiga qarab belgilanadi. 
Operatsion darajasi boshqaruv takrorlanuvchi vazifalar va operatsiyalarga yechim va joriy joriy ma'lumotlarning o'zgarishiga tezkor javob beradi. Bu darajada bajariladigan operatsiyalar hajmi ham, boshqaruv qarorlarini qabul qilish dinamikasi ham ancha katta. Boshqaruvning bunday darajasi ko'pincha o'zgaruvchan vaziyatlarga tezda javob berish zarurati tufayli operativ deb ataladi. Operatsion (operativ) boshqaruv darajasida buxgalteriya hisobi vazifalari katta hajmni egallaydi. Masalan, sotilgan mahsulotlar sonini hisobga olish; muayyan ishlab chiqarish operatsiyalarini bajarishda vaqt, xom ashyo va materiallarni hisobga olish; ishlab chiqarilgan mahsulotlarni hisobga olish; buxgalteriya hisobi va boshqalar.
Funktsional daraja boshqaruv birinchi darajada tayyorlangan ma'lumotlarni dastlabki tahlil qilishni talab qiladigan muammolarni hal qilishni ta'minlaydi. Ushbu darajadagi IACS o'rta darajadagi rahbarlar va mutaxassislar uchun mo'ljallangan (xizmatlar, bo'limlar, ustaxonalar boshliqlari, smena boshlig'i, bo'lim boshlig'i, tadqiqotchilar va boshqalar). Muayyan faoliyat sohasidagi asosiy funktsiyalarni hal qilishda kompaniyaning taktik boshqaruvi asosiy vazifadir
Ushbu darajada tahlil kabi boshqaruv funktsiyasi katta ahamiyatga ega. Yechiladigan vazifalar hajmi kamayadi, lekin ularning murakkabligi oshadi. Shu bilan birga, kerakli yechimni tezda ishlab chiqish har doim ham mumkin emas, tahlil qilish, tushunish, etishmayotgan ma'lumotlarni to'plash va hokazolar uchun qo'shimcha vaqt talab etiladi. Menejment ma'lumotlar kelgan paytdan boshlab qarorlar qabul qilish va ularni amalga oshirishgacha, shuningdek qarorlar qabul qilingan paytdan boshlab ularga javob olishgacha bo'lgan ma'lum kechikish bilan bog'liq. Masalan, mahsulotga bo'lgan talab, raqobatchilarning narxlari va boshqa ko'rsatkichlar bo'yicha statistik ma'lumotlarni tahlil qilish asosida foyda bashorat qilinadi va kelgusi davr (hafta, oy, chorak) uchun ishlab chiqarish rejasi tuziladi. Qabul qilingan boshqaruv qarorlarining natijalari bir muncha vaqt o'tgach paydo bo'ladi.
Strategik daraja tashkilotning uzoq muddatli strategik maqsadlariga erishishga qaratilgan boshqaruv qarorlarini ishlab chiqishni ta'minlaydi. Menejmentning ushbu darajasida IASU tashkilotning top-menejerlariga xizmat qiladi, ularning asosiy vazifasi korxona faoliyatini bozorda strategik rejalashtirish va kompaniya ichidagi boshqaruv taktikasini muvofiqlashtirishdir. Ushbu darajadagi boshqa boshqaruv funktsiyalari hozirda to'liq ishlab chiqilmagan .