Мавзу: Белбо\ли кураш спортига болаларни жисмоний ривожланиш даражаларини щисобга олган щолда саралаш ва маш\улотлар ытказиш методикаси

Совуқ ва иссиқ ҳаво шароитида тренировка ва мусобақа.
Инсоннинг ҳаёт фаолиятини тўлақонли ҳаво ҳароратини оптимал даражаси 18-20 с ташкил этади. Шиддатли жисмоний фаолият, ҳавони оптимал ҳароратини пасайтириш билан боғлиқ. Юрак қон томир уриши бир дақиқада 140 марта қисқарганда ишни 16-17 с аниқ бажариш мумкин. ЮҚТУ 170-180 марта уриш аралаш комфорт зонаси билан бажарилади.
Ҳамма жисмоний сифатлар ичида ташқи ҳаракатга боғлиқ бўлган кўпгина чидамлиликдир. Маълумки 75% га яқин энергия, шиддатли иш бажариш жараёнида ташқи муҳитга чиқиб кетади.
Юқори ташқи ҳаво ҳароратида, гавдани ички ва ташқи даражасини ўртасида физиологик, самарали фарқ йўқолади ва юқори иссиқлик чиқаришни ошишига олиб келади.
Шиддатли ишга терлаш орқали чиқиб кетган суюқлик, шунингдек қон билан терини таъмирлаш натижаси шиддатли ўтиш, мушаклар ишлашида қон билан таъминлашга олий таъсир кўрсатади. Иссиқ кунда ўпкани вентиляцияли юрак қон томир уриши ортади, қонни систематик ҳажми сусаяди, қонда лактат даражаси кўпаяди. Масалан: Бруҳи ва муаллифдошларнинг – 1960 кўрсатишича 25-30 с 15 дақиқалик югуриш юкламасида ва ундан кейин 20 дақиқалик дам олиш вақтида юракнинг қисқариши икки баробарга ошган.
Бундай салбий кўрсаткичларга қарши, тез-тез катта бўлмаган порцияда 200 300 мл дан хар 15-20 дақиқада сув ичиб, оғизни чайқаб туриш зарур. Сувга 1 л, 3г натрий хлорид аралашган бўлиши жоиз.
Совуқ жойдан иссиқ жойга ва уни тескариси мусобақага борувчи спортчилар олдиндан акклимизация қилиш зарур. Бунинг учун 5-8 тренировка 2-3 соатли машғулот ўтказиш кифоя.
Совуқ ҳавода ўтказиладиган машғулотлар иссиққа қараганда камроқ муаммога эга паст ҳароратда терини изоляция қилиш қобилияти томирларини қисқариши ҳисобига 5-6 марта кўпайиши мумкин.
Ҳароратни тез ўзгариши натижасида совуқ қотиш орқали шамоллаш касалликларини олдини олиш зарур диққатни ҳаракат фаоллигини экипировка қилишга қаратиш керак. Мушак фаолиятини аниқ шароитда аниқ иссиқ беришни таъминлаш бир неча марта жадаллаштириш жоиз.