Mavzu: Boshqaruv qarorlarini tayyorlash va qabul qilish jarayoni

Uchinchi bosqichda axborotni yig'ish davom etib, uning haqiqiy imkoniyatlari baxolanib, bir necha o'zaro almashuvchan variantlarini alternativalar ishlab chiqiladi.
To'rtinchi bosqichda alternativ qarorlarning taxlili va har tomonlama muxokamasida qarorlar ishlab chiqiladi.
Beshinchi bosqichda boshqaruv qarorlarning turli variantlarini taxlil va baxolash odatda ularning taxlili va xisobini EXMda taqqoslash orqali keladi.
6-7- bosqichlarda, shuningdek kam ahamiyatiiyatli mazmunga ega bo'lgan, tanlangan qarorni aniq tasviri beriladigan bosqichdir. Bu jarayonda xujjatning ikki qismi ko'rib chiqiladi: analitik va konstruktiv. Analitik qismida muammoni kelib chiqish sabablari, konsruktivlikda esa muammoni yechish uchun vositalar va resurslar, asosiy yo'llar va uslublar quriladi.
Oxigi va eng zarur bosqich bu 8-9- va 10- bosqichlar bo'lib, ular qabul qilingan qarorni batafsil jarayonini tashkil etish bilan bevosita bog'liqdir.
Qaror qabul qilish jarayonining psixologik jihatini bilish mavjud bosqichlarni yanada samarali amalga oshirish imkonini beradi. Gap shundaki, to'g'ri qaror qabul qilish va uni samarali ravishda joriy etish uchun rahbar psixologik jihatdan ham ma'lum amallarga rioya qilishi kerak.
2.Rahbar faoliyatida boshqaruv qarorlarini qabul qilish va menejment texnologiyasiga talablar
Qaror qabul qilish usullari:

• rahbar malakali ekanligi, shu faoliyat bilan yaqindan tanish ekanligi asosida, sezgirlikka (intuisiyaga) asoslangan usul;
• qator yillar davomida egallagan tajribaga asoslanib, ketma-ket isbotlarni keltirib, sog'lom fikrlash orqali qaror qabul qilish usuli;
• koplab axborotga ishlov berish asosida, optimal yechimni tanlashni nazarda tutadigan, qabul qilinadigan qarorlarni asoslashga yordam beradigan, ilmiy amaliy yunaltirishga asoslangan usul.

Menejmentning texnologiyasiga talablar.
Bunga quyidagilar kiradi:

• muammolarni ifodalash;
• har hil funksiyalarni bajaradigan firma boshqaruvining har hil pogonasida bolgan bolinmalardan malumot keltirib turish;
• qaror qabul qilishda shu boshqaruv bolinmalarining imkoniyatlari va manfaatlarini etiborga olish;
• juda qattiq tartib intizom bolishi shart.

3.Qaror qabul qilish usullari va boshqaruv qarorlarini qabul qilish mexanizmi
Qaror qabul qilishning ikki yo'li bor: Kollektual va individual. Bu usul, menejer juda oddiy vazifalarga duch kelgan yoki xavf nisbatan kichik bo'lgan holatlarda oqlanadi. Ammo boshqaruv vazifalarining murakkabligi (ishlab chiqarishni kengaytirish) bilan, qaror qabul qilishning ushbu uslubi sub'ektivligi tufayli samarasiz bo'ladi.
Shuning uchun katta korxonalarda ko'pincha qaror qabul qilishning kollegial usuli qo'llaniladi. Bu yanada obro'li va kompaniyaga ta'sir qiladigan barcha omillarni hisobga olish imkonini beradi. Biroq, jamoaviy qarorlarni qabul qilish muhim kamchiliklarga ega - samaradorlikning past darajasi.
Qaror qabul qilishda umumiy boshqaruv deganda, qaror qabul qilish jarayoni bitta umumiy rahbar qolida deb tushuniladi. U esa oz navbatida yuqori rahbarga buysunadi. Bu yerda, qarorni qabul qilishda iyerarxiya hosil boladi, yani har bir rahbar ozining rahbari bilan maslahatlashadi. Qaror qabul qilish qoidalari yoki normativlari odatda firmaning ozida ishlab chiqiladi va elon qilinadi. Bu qoidalarda aniq sharoitlarda qarorlar qabul qilishda kerak bolgan harakatlar korsatiladi. Bu qoidalarning maqsadi har hil bolinmalarni ozaro muvofiqlashtirish. Bu qoidalar 3 turga bolinadi: operativ, strategik, tashkiliy.