Mavzu: buyrak va siydik ajratish tizimi

Mavzu: BUYRAK VA SIYDIK AJRATISH TIZIMI

Reja:

1. 
   Buyrak va siydik ajratish tizimi tuzilishi
   
2. 
   TEKSHIRISH USULLARI
   
3. 
   So`rab surtishtirish
   

BUYRAK VA SIYDIK AJRATISH TIZIMI
Insorming siydik ishlab chiqarish ya ajratish tizimi buyraklar hamda siydik to'planishi ~ va organizmdan uning ajralishi uchun xizmat qiluvchi a’zolar, ya’ni uning nayi, siydik pufagi va ajratish kanalidan iborat (1-rasm). Buyraklar - juft a’zo bo'lib, asosiy
vazifasi organizmdan chiqarilishi zarur bo'lgan metabolizm mahsulotlari va yot moddalami (toksik va boshqalar) ajratish, hujayradan tashqari suyuqlikning doimiy almashinuvini ta’minlash hamda boshqa bir
qator vazifalami boshqarishdan iboratdir. U yirik dukkak shaklida, uzunhgi 10-12 sm, og'irligi 150-170 g. Buyraklar qorin bo'shlig'i pardasi
orqasida umurtqa pog'onasi yon tomonlarida joylashgan. Chap buyrakning yuqori qutbi XI ko'krak umurtqasi sathida, pastki qutbi esa П va HI bel umurtqalari orasiga to'g'ri keladi.
O'ng buyrak chapiga nisbatan 2-3 sm pastda joylashgan.
Buyraklaming yuqori sohasi buyrak usti beziga yondoshib turadi. O'ng buyrak jigarga va o'n ikki barmoqli ichakning pastki tushuvchi qismiga, uning pastki sohasi esa ingichka ichakning o'ng egriligiga
yondoshgandir. Chap buyrak oshqozon, taloq ya yo'g'on ichakning pastga tushuvchi qismi bilan yondoshadi. Ko'ndalang chambar ichak tutqichlarining ildizi buyrakni o'rtadan kesib o'tadi.
otyv Nefron va siydik hosil bo'lishi
Buyrakning asosiy elementi nefron deb ataluvchi, ya’ni siydik hosil qiluvchi tizim bo'lib, uning struktur - funksional birligini tashkil qiladi. Har bir nefron buyrak tanachasi va kanalchasidan tashkil topgan (2-rasm).
Kanalcha shartli ravishda uch qismga bo'linadi:
1)1 tartibdagi proksimal egri kanalcha;
2) Genie qovuzlog'i;
3) П tartibdagi distal egri kanalcha;
Genie qovuzlog'i quyidagilardan tashkil topgan:
♦ Proksimal egri kanalchaning davomi bo'lgan yo'g'on pastga tushuvchi segment;
♦ Ingichka (pastga tushuvchi va yuqoriga ko'tariluvchi) segment;
♦ Distal egri kanalchaga o'tuvchi yo'g'on yuqoriga ko'tariluvchi segment. Bu o'z navbatida biriktiruvchi naycha orqali yig'uvchi naychaga tushadi hamda unga bir qancha nefronlaming distal kanalchalari ochiladi.
* / Riiwrslrlar
Siydik hosil bo'lishi quyidagi uchta ketma-ket jarayonlar hisobiga amalga oshadi:
•S' koptokchalar filtratsiyasi - suv va past molekulali moddalaming qon plazmasidan birlamchi siydik hosil bo'lishi bilan birga buyrak koptokchasi qobig‘iga filtratsiyasi;