Mavzu: chor rossiyasining turkiston o‘lkasi boyliklariga munosabati va uning salbiy oqibatlari

Mavzuning maqsad va vazifasi. Mazkur mavzu o`z mohiyatidan kelib chiqqan holda quyidagi maqsad va vazifalarni belgilaydi:
Mustaqillik yillarida mamlakatimiz olimlari mustamlaka o`tmishning haqqoniy solnomasini yaratish sohasida muayyan ishlarni amalga oshirdilar. Mustamlakachilik zo`ravonligi tarixi davri ko`p jihatdan hali “oq dog`lar” va “qora o`pirilishlar” bilan ajralib turibdi. Bular ayniqsa imperiya tuzumining iqtisodiy, ijtimoiy va ma`naviy tuzilmalariga, hukmron markazning o`zbek xalqini muntazam ravishda talash mexanizmini yaratishga va uni kuchaytirishga, mamlakatimizni chor imperiyasining qo`shicha xomashyo qo`shimchasiga aylantirilishi evolyutsiyasiga taalluqlidir. Tarixiy tafakkurning mazkur yo`nalishi ilmiy bilishning mustaqil obyekti sifatida rosmana ilgari surishga qadam qo`yildi. Ushbu tadqiqot ishining asosiy e`tibori Chor Rossiyasi mustamlakachilik siyosatini olib qarashga va ochib berishga qaratildi.
Bitiruv malakaviy ishida zamonaviy ilmiy tasavvurlar asosida chor mustamlaka tuzumining umumiy va xususiy tomonlari ko`rsatib berildi. Milliy iqtisodiyotning mustamlakachilik rejalari asosida o`zgartirilishi, ishlab chiqaruvchi kuchlarni bir tomonlama joylashtirilishining yoritib berilishi, o`lkamizning metropoliya uchun xom ashyo yetkazib beruvchi qo`shimchaga va tayyor mahsulotlarni sotish bozoriga aylantirish mexanizmi ochib berildi.
Ishda O`zbekistonning tabiiy xom ashyo va odam resurslarini imperiya tarzda ishlatishga, sanoat va qishloq xo`jaligi ishlab chiqarishi sohasidagi milliy boyliklardan yoppasiga foydalanishga, paxta yakkahokimligi zo`ravonligining uzoq muddatga cho`zilgan salbiy oqibatlarini o`rganishga alohida e`tibor qaratildi. O`lkaning milliy boyliklarini zo`rlik bilan olib ketish, o`zbek xalqining ko`p ming yillik ma`naviy merosiga putur yetkazish, uning madaniy mulkka huquqini poymol qilish jarayonlari ham yoritilgan.
Ko`plab rus sanoatchilari va ishbilarmonlari Turkiston o`lkasiga kelib, ko`plab yangi turdagi sanoat korxonalarini ochganligi, mahalliy boylar va hunarmandlarning mahsulotlari rus sanoatchilarining mahsulotlari oldida kasodga uchraganligi, qishloq xo`jaligi, xususan, paxtachilik va chorvaчилик sohasida olib borgan imperiyacha siyosatlarini ochib berishga harakat qilindi.