Mavzu: "Darsni rejalashtirish va o’qituvchilarning unga tayyorgarligi. O’qitish materialini bayon qilish shakllari"

b) amaliy bilim, ko’nikma va malakalarni o’rgatishga mos metodlar.
d) har turli texnika vositalaridan foydalanish, ularni boshqarishni o’rgatishga mos metodlar.
e) axborot-kommunikastiya texnologiyalaridan foydalanishni o’rgatishga mos metodlar.
f) kasb-hunarlarni o’rgatishga mos metodlar va boshqalar.

8. O’zlashtirishni nazorat qilishga tegishli belgilariga ko’ra ta’lim metodlarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:

a) yozma ishlar bajarish: diktant, bayon, insho va sh.k.
b) nazorat ishlarini bajarish: joriy, oraliq, yakuniy nazorat ishlari.
d) mashqlar bajarish.
e) masalalar echish.
f) mustaqil ishlar bajarish.
g) og’zaki so’rov (savol-javoblar), imtixon, sinov.
h) test sinovlari va boshqalar.
i) yuqorida keltirilgan ta’lim megodlarining turlari ma’lum darajada shartli bo’lib, bu esa, har bir ta’lim metodi bir vaqtda bir nechta sifat va xususiyatlarga ega ekanligi bilan bog’liq. Shu sifat va hususiyatlarning eng umumiy belgilari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:
j) so’zlash va tinglashga asoslangan metodlar.
ko’zlash, tushuntirish va tinglashga asoslangan metodlar.
k) so’zlash, ko’rgazmali vositalardan foydalanib tushuntirish va ko’rish, tinglashga asoslangan metodlar.
l) monologik ma’ruza metodi.
m) suhbat metodi.
n) savol-javoblar metodi.
o) bahs, munozaralar metodi.
p) ishchanlik o’yinlari metodi.
q) rolli o’yinlar metodi.
r) didaktik o’yinlar metodi.

s) hamkorlikda ishlash metodi va boshqalar.

Ta’lim metodlarining ushbu umumiy belgilari so’zlash- tinglash, ko’rsatish-kuzatish, tushuntirish-fikrlash, mustahkamlash-takrorlash jarayonlaridan iborat bo’lib, bu belgilar aslida har bir metod uchun xosdir. Bunday umumiylik ta’lim metodlarini amalda qo’llashda birmuncha keng imkoniyatlar berishi tabiiy. Bu esa, ta’lim metodlarini ma’lum maqsad bo’yicha tanlashda hisobga olinishi zarur omildir.

1.2. Darsni rejalashtirish turlari va maqsadi

Dars rejasi-bu o'qituvchi tomonidan o'qitish kursining batafsil tavsifi yoki dars uchun "o'rganish traektoriyasi. Kundalik dars rejasi o'qituvchi tomonidan sinfni o'rganishga rahbarlik qilish uchun ishlab chiqiladi. Tafsilotlar o'qituvchining xohishiga, o'rganilayotgan mavzuga va talabalarning ehtiyojlariga qarab o'zgaradi. Rejaga nisbatan maktab tizimi tomonidan qo'yilgan talablar bo'lishi mumkin. Dars rejasi - bu muayyan darsni o'tkazish bo'yicha o'qituvchining qo'llanmasi bo'lib,u maqsad (talabalar nimani o'rganishi kerak), maqsadga qanday erishish (usuli, tartibi) va maqsad qanchalik to'g'ri bo'lganligini o'lchash usulini o'z ichiga oladi va quyidagilarga erishildi ( test, ish varag'i, uy vazifasi va boshqalar).
Dars rejasi uchun bir necha usullar mavjud bo'lsada,ko'pchiligida quyidagi nomlarbilan bilan qabul qilingan. Quyidagi bo'limlarga bo'lingan:

• 
  Darsning nomi.
  
• 
  Darsnining borishi taqsimoti uchun zarur bo'lgan vaqt jadvali.
  
• 
  Foydalanilgan ko'rgazmalar ro'yxati.
  
• 
  Maqsadlar ro'yxati, ular xatti-harakat maqsadlari.
  
• 
  Talabalarni darsning koʻnikmalari yoki tushunchalariga eʼtibor qaratadigan toʻplam bular rasm yoki modellarni koʻrsatish, yetakchi savollar berish yoki oldingi darslarni koʻrib chiqishni oʻz ichiga oladi;
  
• 
  Darsni tashkil etuvchi voqealar ketma-ketligini, shu jumladan o'qituvchining ko'rsatma kiritishini va kerak bo'lganda, yangi ko'nikma va g'oyalarni mustahkamlash uchun talabalar tomonidan boshqariladigan amaliyotni tavsiflovchi o'quv komponenti taashkil etish;
  
• 
  Talabalarga mustaqil ravishda ko'nikmalar yoki bilimlarni kengaytirish imkonini beradigan mustaqil ish amaliyoti haqida ma'lumot beradi;
  
• 
  Xulosa, bu erda o'qituvchi muhokamani yakunlaydi va savollarga javob beradi;
  
• 
  Baholash komponenti, ko'rsatma berilgan ko'nikmalar yoki tushunchalarni o'zlashtirish uchun test javob berish uchun savollar to'plami yoki amal qilish kerak bo'lgan ko'rsatmalar to'plami;
  
• 
  Darsning xavflari va ularni minimallashtirish bo'yicha ko'rilgan choralar hujjatlashtirilgan xavfni baholash;
  
• 
  O'qituvchi darsning o'zi haqida fikr yuritish uchun foydalanadigan tahlil komponenti masalan, nima ishlagan va nimani yaxshilash kerak;
  
• 
  Davomiylik komponenti oldingi dars mazmunini ko'rib chiqadi va aks ettiradi.