Mavzu: davriy sistema 5a guruxidagi (p-fosfor,n-azot) xossalari va ishlatilishini o’rganish

Azotni tuproqdagi organik birikmalarini eruvchanligi boʻyicha uch guruhga: suvda eriydigan, suyultirilgan kislota bilan gidrolizlanganda eritmaga oʻtuvchi va suyultirilgan kislota bilan gidrolizlanganda erimaydigan guruhga boʻlish mumkin. Erimaydigan guruhga mansub boʻlgan azot kam harakatchan va oʻsimliklarga yaxshi singmaydi. Oʻrta Osiyoning ayrim tuproqlari tarkibidagi umumiy azotning taxminiy miqdori: och tusli boʻz tuproqlar (haydalma qatlam)da – 0,04–0,07 %, koʻpdan beri sugʻorilib kelinayotgan tipik boʻz tuproqlarda – 0,10–0,15 % va toʻqtusli oʻtloq tuproqlarda – 0,20–0,50 %. Oʻrta Osiyoning sugʻoriladigan dehqonchilik mintaqalarida yuqori hosil olish uchun tuproqda azot zahirasi yetarli emas, shuning uchun bu yerlarda azotli oʻgʻitlar qoʻllaniladi. Oʻsimliklardagi azotning koʻp qismi oqsil moddalari holida boʻladi. Turli urugʻlar oqsili tarkibidagi azot miqdori 16,5–17,5 % ni tashkil qiladi. Gʻoʻza-beda almashlab ekishda beda ekilgan har gektar yerda biologik azotga boy 20 tonnagacha organik modda hosil boʻladi; undagi biologik azot miqdori 400– 600 kg/g. Azotdan oʻgʻitlar ishlab chiqarishda, koʻpchilik sanoat sohalari, jumladan, metallurgiyadagi turli kimyoviy jarayonlarda inert muhit sifatida foydalaniladi.[1]

• Azotni tuproqdagi organik birikmalarini eruvchanligi boʻyicha uch guruhga: suvda eriydigan, suyultirilgan kislota bilan gidrolizlanganda eritmaga oʻtuvchi va suyultirilgan kislota bilan gidrolizlanganda erimaydigan guruhga boʻlish mumkin. Erimaydigan guruhga mansub boʻlgan azot kam harakatchan va oʻsimliklarga yaxshi singmaydi. Oʻrta Osiyoning ayrim tuproqlari tarkibidagi umumiy azotning taxminiy miqdori: och tusli boʻz tuproqlar (haydalma qatlam)da – 0,04–0,07 %, koʻpdan beri sugʻorilib kelinayotgan tipik boʻz tuproqlarda – 0,10–0,15 % va toʻqtusli oʻtloq tuproqlarda – 0,20–0,50 %. Oʻrta Osiyoning sugʻoriladigan dehqonchilik mintaqalarida yuqori hosil olish uchun tuproqda azot zahirasi yetarli emas, shuning uchun bu yerlarda azotli oʻgʻitlar qoʻllaniladi. Oʻsimliklardagi azotning koʻp qismi oqsil moddalari holida boʻladi. Turli urugʻlar oqsili tarkibidagi azot miqdori 16,5–17,5 % ni tashkil qiladi. Gʻoʻza-beda almashlab ekishda beda ekilgan har gektar yerda biologik azotga boy 20 tonnagacha organik modda hosil boʻladi; undagi biologik azot miqdori 400– 600 kg/g. Azotdan oʻgʻitlar ishlab chiqarishda, koʻpchilik sanoat sohalari, jumladan, metallurgiyadagi turli kimyoviy jarayonlarda inert muhit sifatida foydalaniladi.[1]

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT