Mavzu: Dinamik makroiqtisodiy tahlilda real sektor Reja 1 Iqtisodiyotning real sektori mazmuni

Milliy iqtisodiyotning ishlab chiqarish natijalarini ifodalovchi ko‘rsatkichlar
Milliy ishlab chiqarish hajmini belgilab beradigan va mamlakat darajasida iqtisodiy faoliyat natijalarinibaholaydigan asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkich – bu yalpi ichki mahsulot（YaIM） dir. Uning dinamikasi milliy iqtisodiyot qanday darajada rivojlanayotganligini, ya’ni hukumat tomonidan olib borilayotgan iqtisodiy siyosatga doir chora-tadbirlar qanchalik samarali ekanligini baholash uchun ishlatiladi.
Yalpi ichki mahsulot (Gross Domestic Product - GDP) deganda, yil davomida iqtisodiyotda (mamlakat ichkarisida) ishlab chiqarilgan barcha pirovard tovar va xizmatlarning umumiy bozor qiymatiga aytiladi
yalpi mahsulotning MHTdagi asosiy ko‘rsatkichlari bular: yalpi ichki mahsulot (YaIM); yalpi milliy daromad (YaMD); sof ichki mahsulot (SIM). Yalpi daromadning MHTdagi asosiy ko‘rsatkichlari esa: milliy daromad (MD); shaxsiy daromad (ShD); ixtiyordagi shaxsiy daromad (IShD).
Nominal YaIM – bu joriy narxlarda, ya’ni ushbu yil narxlarida hisoblangan ko‘rsatkich bo‘lib, u qiymat ko‘rsatkichi hisoblanadi va shuning uchun narxlar darajasining o‘zgarishi uning kattaligiga ta’sir ko‘rsatadi. Nominal YaIMga ikkita omil ta’sir ko‘rsatadi: 1) ishlab chiqarish real hajmining o‘zgarishi; 2) narxlar darajasining o‘zgarish
Real YaIMni hisoblash uchun esa nominal YaIMni unga ta’sir etuvchi narxlar darajasidan «xolos etish» lozim bo‘ladi
Real YaIM – bu qiyosiy narxlarda, ya’ni o‘zgarmas yoki bazis yil narxlarida hisoblangan yalpi ichki mahsulotdir. Bunda bazis yil qilib istalgan yilni olish mumkin, ya’ni tanlangan bazis yil joriy yildan oldin ham, undan keyin ham bo‘lishi mumkin (masalan, 2000 yil uchun real YaIMni hisoblash uchun 2018 yil narxlari bazis yil qilib olinishi mumkin yoki aksincha. 2018 yil uchun 2000 yil narxlari bazis yil deb qabul qilinadi).
Shunday qilib, real YaIM quyidagicha aniqlanadi: Real YaIM = (Nominal YaIM / YaIM deflatori) x 100%