Mavzu: dunyo aholisi

Xulosa
Aholining hududiy joylanishi–er yuzining kishilar tomonidan o’zlashtirilishi bilan bog’liq bo’lgan juda uzoq tarixiy jarayonning natijasidir. Er sharinig turli qisimlarida, turli mamlakatlarda aholining hududiy joylashishi va zichligi tarixiy, ijtimoiy – iqtisodiy va tabiyi omillar ta’sirida vujudga keladi. Bu asosiy omillar dunyoning turli qisimlarida ham, hududiy va ham vaqt nuqtai nazardan bir xil emasligi va hech qachon bunday bo’lmasligi o’z – o’zidan ma’lum. Shuning uchun ham turli kontinentlarda, uning zichligida katta farqlar mavjud. Odatda aholining hududiy joylashuvini har bir kvadrat kilometrga to’g’ri keladigan aholi soni bilan ko’rsatiladi.
Er sharida aholining o’rtacha zichligi har kv km ga taxminan 51 kishi to’g’ri keladi. Ammo dunyoning turli qisimlarida aholining zichligi turlichadir. Dunyoning ayrim hududlarida zichlik juda yuqori Germaniyaning Rur havzasida, angliyaning Midlend rayonida o’rtacha zichlik 1000 kishiga etadi. AQShning Atlantika sohilidagi katta hududda (Bostondan Vashingtongacha) o’rtacha zichlik 300 kishidan ortiq.
Bu hududlarda yuqori zichlik asosan industrial taraqqiyot va yirik shaharlarinig keng rivojlanganligi hisobiga bo’lsa, dunyoning ayrim rayonlarida ko’p mehnat talab qiladigan qishioq xo’jaligi ham yuqori zichlikka sababchi bo’lmoqda. Masalan, Bangladesh davlatida o’rtacha zichlik 400 kishi, Indoneziyaning Yava orolida 500, Hindistonning ayrim hududlarida 300 kishidan ortiqdir.
Misr Arab Respublikasining Nil daryosi deltasida zichlik 800 kishiga etadi. O’zbekistonning ayrim qishloq xo’jalik rayonlarida ham aholi zichligi 300-400 kishiga etadi. Moldaviya, G’arbiy Ukrainaning yirik qishloq xo’jalik rayonlarida ham zichlik 300–400 kishiga etadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   I.A.Karimov: «O’zbekiston 21 asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» T.:, «O’zbekiston», 1997 yil.
   
2. 
   I.A.Karimov: «O’zbekiston 21 asrga intilmoqda», O’zbekiston Respublikasining Oliy majlisi XIV sessiyasidagi ma’ruzasi. «Xalq so’zi» gazetasi. 14 aprel 1999 yil.
   

3. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2011 yilning asosiy yakunlari va 2012 yilda O’zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan vazirlar mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. «Xalq so’zi» gazetasi. 12 fevral 2012.
4. O’zbekiston respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2012-yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2013-yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan vazirlar mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. «Xalq so’zi» gazetasi. 18 yanvar 2013.
5. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning mamlakatimizni 2013 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2014 yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. Xalq so’zi gazetasi. 2014 yil, 18.01.№13 (5943).
6. Qadr-qimmatim, tayanchim va iftixorimsan, mustaqil o’zbekiston! O’zbekistonning 22 yillik mustaqil taraqqiyot yo’lida turli sohalarda qo’lga kiritgan yutuq va natijalari, mamlakatimizning salohiyati va qudrati, tub islohotlarning mohiyati va ahamiyatini aholining keng qatlamlariga etkazish, joylarda tashkiliy-amaliy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar hamda targ’ibot-tashviqot ishlarini amalga oshirish uchun mo’ljallangan
7. Asanov G.R. Aholi geografiyasi. T.: O’qituvchi, 1978 yil.
8.Asanov G. Ijtimoiy iqtisodiy lug’at. Toshkent. “O’qituvchi” 1990 y.
9. Ata-Mirzaev O. Formirovanie gorodskoy seti Ferganskoy dolini. Materiali mejvuzovskoy nauchnoy konferentsii po problemam narodonaseleniya Sredney Azii. T., 1965