Mavzu eritmalar haqida ta’limot. Eritmalari muzlash va qaynash harorati. Osmos hodisasi va osmotik bosim reja

11.5.Osmos hodisasi va osmotik bosim. Eritmalarning bug‘ bosimi. Raul qonuni.
Eritmalarning bug‘ bosimi. Raul qonuni.
Eritmaning bug‘ bosimi, qaynash va muzlash temperaturaning hohlagan qiymatida doimo o‘z bug‘i bilan muvozanatda bo‘ladi.
Suyuqlik Bug‘ - Q
Fransuz fizigi Raul (1887 y.) eritma to‘yingan bug‘ bosimini o‘rganib, o‘zining qonunini kashf etdi:
Elektrolitmas moddalarning suyultirilgan eritmalarida o‘zgarmas temperaturada bug‘ bosimining nisbiy pasayishi ma’lum miqdordagi erituvchida erigan moddaning massasiga to‘g‘ri proporsional bo‘lib, modda tabiatiga bog‘liq emas. (Raulning birinchi (tonometrik) qonuni).
Eritma to‘yingan bug‘ bosimining nisbiy pasayishi eritmada erigan moddaning molyar qismiga to‘g‘ri proporsianaldir.

ΔR – to‘yingan bug‘ bosimining pasayishi deyiladi
ΔR/R₁ – eritma to‘yingan bug‘ bosimining nisbiy pasayishi deyiladi
Eritmalarning muzlash va qaynash haroratlari.
Eritmalarning qaynash temperaturasi erituvchining qaynash temperaturasidan doimo yuqori bo‘ladi.
t_q=E·C_m yoki t_q =
t_q – qaynash temperaturasining ko‘tarilishi, C_m – molyar konsentratsiya,
E – erituvchining ebulioskopik doimiysi, m – erigan modda massasi g,
M – erigan moddaning molekulyar massasi g/mol, v – erituvchining massasi, g
Eritmalarning muzlash temperaturasi erituvchining muzlash temperaturasidan past bo‘ladi. Raulning ikkinchi qonuni krioskopik qonun nomi bilan ataladi va quyidagi formula bilan ifodalanadi,
t_m=K·C_m yoki t_m =

t_m – muzlash temperaturasining pasayishi, K – erituvchining krios-kopik doimiysi,

Erituvchi