Мавзу: Фалсафа фанининг предмети, ма=сади, вазифалари ва муаммолари


Хотира ўтмиш ва ҳозирги замонни бирлашиши, уларнинг бир-бирига ўтиши Тасаввурлар


Download 5.38 Mb.
bet183/183
Sana20.09.2023
Hajmi5.38 Mb.
#1682207
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   183
Bog'liq
Falsafa Majmua 2022

Хотира ўтмиш ва ҳозирги замонни бирлашиши, уларнинг бир-бирига ўтиши



Тасаввурлар – бу бир пайтлар инсоннинг сезги аъзоларига таъсир кўрсатган ва кейинчалик мияда сақланиб қолган алоқалар .



Билишнинг эмпирик ва назарий
даражаларини фарқлаш мезонлари







Эмпирик тадқиқот замирида тадқиқотчининг ўрганилаётган объект билан амалда бевосита алоқа қилиши ётади.

Назарий билишда бошқа тадқиқот воситалари қўлланилади.

























FALSAFA FANIDA YAKUNIY NAZORAT UCHUN TESTLAR
Falsafa so‘zining lug‘aviy ma’nosi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang?
{=Yunoncha phileo – sevaman va sophia – donolik
~Yunoncha phileo – sevaman va sophia – bilish
~Lotincha philo – sevaman va sophi – donishmandlik
~Lotincha phileo – sevaman va sophia – donolik}

Falsafa atamasini birinchi bo‘lib qaysi faylasuf o‘z asarida qo‘llagan?


{~Platon
=Pifagor
~Aristotel
~Geraklit}

Arxeolog olimlarning fikriga ko‘ra tik oyoqda yuruvchi “homo sapiens” odam taxminan necha million yil oldin vujudga kelgan?


{~15 mln avval
=5 mln avval
~2 mln yil avval
~25 mln avval}

Dunyoqarashning tuzilishi qanday?


{=Dunyoni sezish idrok etish tushunish
~Dunyoni tasavvur qilish
~Axloqni yuksaltirish
~Tushunish}

Dunyoni sezish bu?


{=Bu o‘zini qurshagan dunyoni sezgilar yordamida hissiy idrok etish
~Inson o‘zini tushunish
~Aql yordamida tushunish
~Barcha javoblar to'g'ri}

Tarixan dunyoqarashning shakllari bu?


{~Mif fan ov
=Mif din falsafa
~Fan falsafa ov
~falsafa fan}

Mif atamasi qanday ma’nolarni anglatadi?


{~Urush afsona
~O‘yin san’at
=Afsona rivoyat
~Urush rivoyat}

Dunyoqarashning qaysi shakllari e’tiqod va tuyg‘ularga tayangan?


{~Falsafiy dunyoqarash
~Ilmiy dunyoqarash
~Kundalik dunyoqarash
=Mifologik va diniy dunyoqarash}

Falsafiy dunyoqarash dunyoni nimalarga tayangan holda tushuntiradi?


{~Sezgilarda
~Tuyg‘ularda
=Aql va bilimlarda
~His tuyg'ularga va bilimlarda}

Falsafaning predmeti bu?


{=Olamning yaxlit birligi
~Inson
~Fan
~Ma'naviyat}

Antik falsafaning asosiy savoli?


{~Hayot yashashga arziydimi?
=Dunyo nimadan yaratilgan?
~Xudoning borligini qanday asoslash mumkin?
~Tabiat va inson uyg'unligi}

Fanning mohiyati bu?


{=Borliq to‘g‘risidagi ob’ektiv bilimlarni aniqlash va tizimlashtirish
~Dalillarsiz aniqlash
~Hujjatlarni soddalashtirish
~Olamga xos jarayonlarni tizimga solish}

Falsafiy tafakkur Qadimgi Sharq va G‘arbda ijtimoiy ongning dastlabki shakli sifatida qanday ko‘rinishda vujudga kelgan?


{~Dialektik
~Ontologik
=Mifologiyik
~Aksiologik}

Sharq va G‘arb falsafasi nimaga qarab rivojlangan ?


{~Mehnat taqsimotiga qarab
=Umuminsoniy qadriyatlarga
~Qurollarning takomillashuviga qarab
~Aholiga qarab}

Markaziy Osiyoda ma’naviy falsafiy merosning eng qadimgisi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?


{~Tovrat
~Talmut
~Qur’oni Karim
=Avesto}

Milet maktab asoschisi kim?


{~Pifagor
~Geraklit
=Fales
~Dekart}

Milet maktabining qaysi namoyondasi olamning asosiga suvni qo‘ygan?


{~Demokrit
~Geraklit
=Fales
~Suqrot}

Anaksimen olam asosiga nimani qo‘ygan?


{=Havoni
~Tuproqni
~O‘tni
~Olovni}

Zardushtiylikda borliqning substansional asosi nima?


{~Tuproq
=Olov
~Havo
~Suv}

“Yuksak fazilatli inson bilan munosabatlarda hushmuomala bo‘lishi mamlakatni boshqarishda izchil bo‘lishi lozim ishda imkoniyalardan kelib chiqish harakatda vaqtni hisobga olish” ushbu fikr muallifini toping?


{=Lao Szi
~Farobiy
~Beruniy
~Pifagor}

“Ayni bir daryoga ikki marta tushishi mumkin emas ikkinchi marta tushayotgan odamga yangi suvlar oqadi” degan fikr qaysi faylasufga tegishli?


{~Platon
~Arastu
=Geraklit
~Fales}

Dialektika so‘zini ilk bor kim ishlatgan?


{~Platon
~Empidokl
~Epikur
=Suqrot}

Falsafiy muammolarni echishda Qadimgi Hind falsafasining qaysi maktabi mushohada ahmiyatini alohida qayd etgan?


{=Nyaya
~Chorvaka~Lokayata
~Mimansa
~Konfutsiy}

“Davlat” asarini muallifi kim?


{~Zenon
~Epikur
=Platon
~Suqrot}

O‘rta asrlar falsafasiga xos xususiyatni belgilang?


{~Kosmotsentrizm
=Teotsentrizm
~Metodologizm
~Barcha javoblar to'g'ri}

Ibn Sinoning fanlar klassifikatsiyasida barcha fanlarni qanday turkumlarga ajratilgan?


{=Amaliyot fanlari va nazariy fanlar
~Mantiq va matematika fanlari
~Falsafa va matematika fanlari
~Mantiq va matematika fanlari}

Qaysi alloma “SHarq Arastusi” – “Muallim us - soniy” degan yuksak nomga sazovor bo‘lgan?


{~Ali Qushchi
~Abu Rayhon Beruniy
=Abu Nasr Forobiy
~Al~Xorazmiy}

Forobiy fikricha bilimlarni o‘zlashtirish qanday usul va vositalar orqali amalga oshadi?


{~Sezish xotira tasavvur iroda mantiqiy mulohaza tajriba
=Sezish idrok etish xotira tasavvur qilish mantiqiy mulohaza yuritish tafakkur
~Fikriy eksperiment sezish his qilish tasavvur idrok
~Barcha javoblar to'g'ri}

Forobiy bilishning qanday shakllarini farqlaydi?


{~Intuitiv va mantiqiy
=Hissiy va oqilona
~Sezgi va idrok
~Ilohiy hissiy}

Abu Ali ibn Sino fikricha moddiy dunyo predmetlari asosan bilishning qaysi turining asosi bo‘la oladi?


{=Sezgining
~Tafakkurning
~Intuitsiyaning
~Hissiyotning}

So‘fizmda tabiat va Alloh qanday talqin etiladi?


{~abiat Allohdan ajralgan deb qaraydi
=Alloh va tabiatni uzviy deb qaraydi
~Allohning tabiatga befarqligini yoqlaydi
~To'g'ri javob yo'q}

Yangi davr falsafasida faylasuflarni qiziqtirgan asosiy masala nima edi?


{~Makon va zamon
~Inson masalasi
=Substansiya va uning xossalari
~Moddiy borliq va uning xossalari}

Harakat – materiyaning tug‘ma xossasi kimning fikri?


{~ R.Dekart
~ T.Gobbs
= F.Bekon
~ Arastu}

T.Gobbsning dunyo haqidagi falsafiy qarashlari qanday?


{=Deistik
~Ateistik
~Idealistik
~Monoteistik}

Popper falsafaning bosh maqsadi nimani o‘rganishdan iborat deb bilgan?


{~Borliqni
=Ilmiy kosmologiyani
~Ilmiy dialektikani avob yo‘q
~Estetikani}

Noklassik davrda G‘arb falsafasida qanday yangi oqim va yo‘nalishlar vujudga keldi?


{=Pozitivizm neopozitivizm strukturalizm pragmatizm ekzistensializm
~Fenomenologiya okkultizm marksizm nominalizm
~Pozivitizm sxolastika
~Pozitivizm neopozitivizm fenomenologiya okkultizm}

Pozitivizmning asoschisi kim?


{~R.Bultman
~R.Karnap
=O.Kont
~Feyrbax}

Rene Dekartning substansiya haqidagi dualistik ta’limotiga zid o‘laroq gollandiyalik faylasuf Benedikt (Barux) Spinoza dunyo haqida qanday ta’limotni yaratdi?


{=Monistik ta’limotni
~Dualistik ta’limotni
~Emperik ta’limotni
~Plyuralistik ta’limotni}

Ruh fenomenologiyasi asarining muallifini aniqlang?


{~Shelling
~Kant
=Gegel
~Suqrot}

Ibn Sino fikricha Vujudi vojib qanday talqin qilingan?


{~Insondir
=Allohdir
~Xalq
~Ma'naviylikdir}

Falsafada borliq va yo‘qlik o‘rtasidagi o‘zaro aloqa qanday?


{~Ziddiyatli
=Dialektik
~Chambarchas
~Ajralmas}

Falsafaning qaysi sohasida borliq va yo‘qlik mavjudlik va nomavjudlik muammolariga doir masalalar o‘rganiladi?


{=Ontologiyada
~Aksiologiyada
~Ijtimoiy falsafada
~Antropologiya}

Qaysi davrda tabiatga izzat ikrom ko‘rsatish g‘oyasi ilgari surilib tabiat bilan murosai madora qilish va uning qonunlariga muvofiq yashab ayni shunday hayotni eng munosib va maqbul deb e’tirof etishgan?


{= Antik davrda
~ Hozirgi davrda
~ Ilk o‘rta asrlarda
~ Yangi davrda}

Geografik determinizm oqimining asoschisi?


{~I.Kant
~J.J.Russo
=SH.L.Monteske
~Suqrot}

Qaysi davrda tabiatga go‘zallik va ilhom manbai deb qarashga asoslangan yangicha munosabat yuzaga keldi?


{=Uyg‘onish davri
~Antik davr
~Eng yangi davr
~To'g'ri javob yo'q}

Yer tabiatining inson faoliyati doirasiga jalb qilingan hamda jamiyat mavjudligi va rivojlanishining zaruriy omili hisoblanadigan qismi bu?


{~Iqlim
~Geografik muhit
~Tabiat
=Jamiyat}

Geosiyosat atamasini kim va qachon birinchi bo‘lib ishlatgan?


{~1918 yilda I.Kant
~1945 yilda Dj.Berkli
=1916 yilda R.CHellen
~1920 yilda D.Yum}

Noosfera bu—


{~Ijtimoiy soha
~Tabiiy bilim sohasi
=Aql-idrok sohasi
~Ma'naviy soha}

Tabiat va jamiyat koevolyusiyasi deb nimaga deyiladi?


{~Tabiatning tizimli rivojlanishi
=Tabiat va jamiyatning mushtarak rivojlanishga
~Iqtisodiy sakrash
~Insonning tabiat ustidan xukmronligiga}

Gumanizm so‘zining ma’nosi?


{~Mexnatsevarlik
=Insonparvarlik
~Milliylik
~Irqchilik}

Mikrodunyo bu –


{~Atom miqiyosiga teng bo‘lgan dunyo
=Atom miqiyosidan kichik bo‘lgan dunyo
~Tabiatning moddiylashgan qismi
~Mexanik harakatni o'rganuvchi dunyo}

Miqdor bu?


{=Predmetning jihati bo‘lib uning boshqa predmetlardan farqi yoki ular bilan o‘xshashligini belgilaydi va ular bilan o‘zaro aloqada namoyon bo‘ladi
~Predmet muayyan xossasining namoyon bo‘lishi intensivligi darajasi.
~Narsaning ichki xususiyati predmetni mazkur jihatdan farqlash uchun zarur va etarli bo‘lgan xossalar majmui.
~Barcha javoblar to'g'ri}

Jon haqidagi ta’limotni birinchi bo‘lib kim yaratgan?


{=Platon
~Forobiy
~Kant
~Pifagor}

Hozirgi zamon falsafasining qaysi oqimlarida ong muammosiga nisbatan yangicha yondashuvlar mavjud?


{=Ratsionalizmda
~Sinergetikada
~Empirizmda
~Sofistikada}

Inson borlig‘i bu – ?


{~Inson va tabiat uyg'unligidir
~Ayrim odamning tarixiy jarayondagi borlig‘i va jamiyat borlig‘i
=Insonning narsalar olamidagi borlig‘i va odamning o‘ziga xos bo‘lgan insoniy borlig‘i
~ong orqali ifodalanadi}

Ong va ong osti hodisalarni ilk bor mufassal o‘rgangan faylasuf kim?


{~D. Yum
~K. Yung
=Z.Freyd
~I.Kant}

Kategoriya so‘zining lug‘aviy ma’nosi?


{~Kursatish eshitish
=Belgi izohlash
~Barcha javoblar to‘g‘ri
~Eshitish}

Miqdoriy ifodalash sezish yoki kuzatish mumkin bo‘lmagan massasi ham energiyasi ham yo‘q moddiy ob’ektlar kabi muayyan shakl shamoyilga ham ega bo‘lmagan falsafiy kategoriya bu –


{~Harakat
~Sezgi
=Ong
~Mohiyat}

Muammo nima?


{~Echish usuli ma’lum masala
~Hech qanday asosga ega bo‘lmagan masala
=Echish usuli noma’lum bo‘lgan yangicha yondashishni talab qiladigan masala
~Argumentlari noma'lum bo'lgan masala}

Tilsiz fikr yuritib bo‘ladimi?


{~Bo‘ladi
~Ular bir~biriga bog'liq emas
~Vaziyztga qarab
=Bo‘lmaydi}

Tushunchada nima aks etadi?


{=Predmetning umumiy va muhim belgilari
~Faqat predmetning umumiy belgilari
~Predmetning barcha belgilari
~So'z}

Ikkita xato xukmdan qanday xukm kelib chikadi?


{~Xato
=To'gri
~Noanik
~Aniq}

Tushunchalar necha xil bo'ladi?


{~Muxim va nomuxim
~chegaralangan
=Yakka va umumiy
~Umumlashgan}

Hukmlar voqelikga mos kelish darajasiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi.


{=tasdiq va inkor
=chin xato va noaniq
~yakka umumiy va juz’iy
~shartli va qat’iy}

Mavjudlik hukmlari nima?


{~predmetning belgisini ko’rsatadi
~hodisani ehtimolligini bildiradi
~voqealarni zarurligini bildiradi
=predikat biror predmet yoki voqelikning mavjudligini ko’rsatadi}

Murakkab hukmlar deb nimaga aytiladi?


{~narsa va hodisalarni tasdiqlab yoki inkor etib aytilgan fikr
=bir necha sodda hukmlardan tashkil topgan hukm
~tushunchalar va mantiqiy bog’lovchilardan tashkil topgan hukmlar
~bir necha tushunchalardan tashkil topgan hukmlardan iborat}

Zarurlik hukmlari nima?


{=tabiatdagi qonuniy jarayonlar
~tabiat va jamiyatdagi qonuniy zaruriy jarayonlar haqidagi bilimlar
~ijtimoiy hayotda zaruriyatdir
~narsalar o’rtasidagi ehtimoliy munosabatlar}

Sillogizning birinchi figurasini toping.


{=M-P
~P-M
~M-P
~P-M}
Predikat mazmuniga ko’ra oddiy hukm turlari.
{~yakka juz’iy va umumiy
~konyunktiv dizyunktiv implikativ va ekvivalentlik
=atributiv mavjudlik va munosabat
~ehtimoliy voqeiy va zaruriy}

Oddiy qat’iy hukmlar deb nimaga aytiladi?


{=fikrimiz predmetni ko’rsatib predmet haqida yangi bilim beradi
~tushunchalar va mantiqiy bog’lovchilardan tashkil topgan
~narsa va hodisalarni tasdiqlab yoki inkor etib aytilgan fikrlardir
~bir mantiqiy ega mantiqiy kesim va mantiqiy bog’lovchidan tashkil topadi}

Argument nima?


{=Isbot talab kiluvchi xulosa
~Isbotlanishi kerak bulgan fikr
~Isbot uchun keltirilgan asos
~To‘g‘ri javob yo‘q}

Induktiv xulosa chiqarishda fikrning xarakat yo‘nalishi qanday?


{=Juz’iylikdan umumiylikka tomon
~Umumiylikdan juz’iylikka tomon
~Juz’iylikdan juz’iylikka tomon
~Umumiylikdan umumiylikka tomon}

Xulosa chiqarish nima?


{=umumiyroq hukmdan torroq hukm keltirib chiqarish
~bir hukmning mazmunidan ikkinchisini keltirib chiqarish
~bir yoki bir necha hukmdan yangi hukmni keltirib chiqarish
~ikki oddiy qat’iy hukmdan uchinchi oddiy va qat’iy hukm keltirib chiqarish}

Analogiya nima?


{=juz’iy fikrdan umumiy xulosa chiqarishdir
~umumiy fikrdan umumiy xulosa chiqarishdir
~umumiy hukmdan yakka hukmning kelib chiqishidir
~predmetni o’xshash belgilaridan xulosalar chiqarishdir}

Ahloqiy tarbiyaning eng ommaviy usuli qaysi?


{=Pand~nasihat.
~Bog’chada odob o'rgatish.
~O'rta maktablarda odob o'rgatish.
~Kattalar tarbiyasi}

Axloq ilmining asosiy vazifasi nima?


{=insonda yuksak axloqiy fazilatlarini shakllantirish
~ma'naviyatni shakllantirish
~tarbiya yo'llarini o'rgatish
~go'zallikni shakllantirish}

Oilaning axloqiy asosini nima tashkil etadi?


{=nikoh
~hamjixatlilik
~qon-qaringoshlik
~mol-mulk}

Milliy va umuminsoniy axloqiy qadriyatlar o'zaro munosabatlarida nima ustuvor bo'ladi?


{=milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg’unligi
~milliy axloqiy qadriyatlar
~umuminsoniy axloqiy qadriyatlar
~estetik qadriyatlar}

Axloq tuzilmasi:


{=Axloqiy anglash Axloqiy hisssiyot Axloqiy munosabatlar
~Axloqiy komillik Axloqiy fazilat Axloqiy yuksaklik
~xulqiy go'zallik odoblilik Axloqiylik.
~Axloqiy me'yorlar va tamoyillar}

Zamonaviy etikaning global muammosi:


{~tuproq eroziyasiga xarshi kurashish
~Axloqiy madaniyatni yuksaltirish
=evtanaziya
~Etika va Estetika muuvozanati}

“Fazilatli odam o'lgan yoki o'ldirilganda u erishgan baxtga havas qilish lozim unga emas balki undan ajrab qolgan hamshaxarlari holiga yig’lash kerak bo'ladi” degan fikrning muallifi kim?


{~Beruniy
=Farobiy
~Abu Bakr ar Roziy
~Robia al~Adaviya}

Muxabbat ham axloqshunoslikdagi ko'pgina tushunchalardek juftlik xususiyatiga ega uning ziddi


{~rashk
=nafrat
~g’iybat
~chaqimchilik}

O'z individual ehtiyojlarini hamma narsadan yuqori qo'yadigan axloqiy sifat illatni anglatuvchi axloqiy me'yor.


{=xudbinlik
~muhabbat
~millatchilik
~ezgulik}

Shaxsning o'z–o'zini namoyish etishiga o'zligini ro'yobga chiqarishiga o'zgalar bilan munosabatlar o'rnatishiga imkon yaratuvchi axloqiy tamoyil:


{~ezgulik
=mehnatsevarlik
~ma'rifatlilik
~chaqimchilik}

Kim tarbiyani quyidagi qismlarga bo’lgan edi: fikr tarbiyasi badan tarbiyasi axloq tarbiyasi va intizom tarbiyasi?


{~Ibrat
~Bexbudiy
=Fitrat
~Qodiriy}

Baumgarten nafosatshunoslikni qanday nazariya sifatida ilgari surdi?


{=Xissiy idrok etish nazariyasi sifatida
~Ma'naviy idrok etish nazariyasi sifatida
~Aqliy idrok etish nazariyasi sifatida
~San'at nazariyasi sifatida}

Aflotun san’atning asl manbaini nimada deb hisoblaydi.


{~tafakkurda
~bilimda
=ilhomda
~axloqda}

Go‘zallikning eng muhim belgisini Arastu nimada deb biladi?


{~axloqiy ideallarga intilishda
=uzviy yaxlitlikda
~tabiat qonunlarida
~inson qalbida}

Ibn Sino estetikasida jismoniy go‘zallik bevosita..


{~inson kuchi bilan belgilanadi
=qalb go‘zalligi bilan belgilanadi
~tabiat go‘zalligi bilan belgilanadi
~jamiyat taraqqiyoti bilan belgilanadi}

G‘azzoliy nazarida go‘zallik bu -


{=bilishning mahsuli
~muhabbatning mahsuli
~e’tiqodning mahsuli
~ishqning mahsuli}

Immanuil Kantning fikriga ko‘ra estetik hissiyot:


{=manfaatsiz beg‘araz narsa~hodisaga bevosita maftunlikdan iborat
~amaliy aqldan iborat
~lazzatdan iborat
~manfaatli narsa hodisaga bevosita maftunlikdan iborat}

Erkinlikka yo‘l faqat go‘zallik orqali o‘tadi degan fikr qaysi nafosatshunosga tegishli?


{~Gegelga
=Shillerga
~Feyerbaxga
~Arastuga}

San'atning xususiyatlari


{~Epos nazm va nasr
~haqqoniyligi xalqchilligi
=yangiligi majoziyligi ijtimoiyligi
~arxaik ananaviy zamonaviy}

San'at turlari qaysi turkumlarga bo‘linadi?


{=arxaik an’anaviy zamonaviy san’at turlari
~teatr sirk kino
~haqqoniyligi xalqchilligi
~musiqa tasviriy san’at kino teatr}

Kasbiy odob nima?


{~Kasbga muhabbat
~Hamkasabalarga hurmat
=Ahloqiy tamoyil va me'yorlarning kasb~hunar soxasida konkret namoyon bo'lishi
~Har bir kasb egasining o'z jamoasidagi axloqiy munosabatlari}

Kompliment nima?


{=kompliment- axloqiy madaniyatning ko'rinishlaridan biri bo'lib u muayyan xolatda insonga bildiriladigan takallufdir
~kompliment bu - boshqa kishilarga qilinadigan xushomad
~kompliment bu - boshqa kishilarga qilinadigan mulozamat
~kompliment bu - boshqa kishilarga qilinadigan moddiy mulozamat}

Ijtimoiy ma'naviy islohotlar shahsning ma'naviy estetik tasavvur va tushunchalariga qanday ta'sir ko'rsatadi?


{~shahs ruhiyatining yahlit bir butun tarzda taraqqiy etishiga asos bo'ladi.
~shahs bilimi va zakovatini oshiradi
=Bu islohotlar shahsda ahloqiy estetik madaniyati shakllanishi va rivojlanishiga yordam beradi
~To'g'ri javob yo'q}

Barkamol inson fazilatlari deganda nimani tushunasiz?


{=jismoniy va ma'naviy ahloqiy go'zallikning birligi
~shahsda faol yaratuvchanlik
~o'tkir didlilikni
~to'g'ri javob yo'q}

Dinning qanday ildizlari mavjud?


{=gnoseologik, ijtimoiy, psixologik
~tarixiy, sotsial, ruxiy
~emotsional, garmonal, biologik
~biologik, psixologik, antropologik}

Musulmonlarda hijriy yil qachondan boshlangan?


{~610 yildan
=622 yildan
~630 yildan
~640 yildan}

Qaysi qatorda urug‘qabila dinlari ko‘rsatilgan?


{~monoteizm, politeizm, mazdeizm
~iudaizm, induizm, sintoizm, shomonizm
=Fetishizm, totemizm, animizm, magiya
~jaynizm, braxmanizm, daosizm}

Jahon dinlari qaysilar?


{~buddizm, xinduizm, sintoizm
~xristianlik, zardushtiylik, islom
~islom, buddizm, iudaizm
=buddizm, xristianlik, islom}

Milliy davlat dinlariga qaysilar kiradi?


{=iudaizm, xinduizm, konfutsiylik, sintoizm
~totemizm, fetishizm, lamaizm, jaynizm
~xristianlik, daosizm, braxmanizm, islom
~buddizm, islom, vishnuizm, shivaizm}

Xristianlikdagi asosiy yo‘nalishlar.


{~pravoslavie, baptizm, kalvinizm
~katolitsizm, anglikanlik, lyuteranlik
~protestantizm, metodizm, anabaptizm
=pravoslavie, katolitsizm, protestantizm}

Fuqarolarning dinga etiqod qilish yoki etiqod qilmaslikni mustaqil hal qilishlari qanday ataladi?


{~burch erkinligi
~qadriyat erkinligi
=vijdon erkinligi
~fikr erkinligi}

Jahon katolik xristianlarning markazi.


{~Monako
~Lyuksenburg
~Lixtenshteyn
=Vatikan}

Barcha musulmonlar uchun amal qilish lozim bo‘lgan axloqiy va huquqiy amallar tizimi.


{~Mandub
~Mubox
=SHariat
~Vojib}

Islomdagi asosiy mazxablar.


{=Xanafiya, Xanbaliya, SHofeiya, Molekiya
~Xanafiya, Jaxriya, Ismoiliya, Imomiya
~SHofeiya, Kaysoniya, Vaxdoniya, CHishtiya
~Xanbaliya, Xainshoshiya, Jafariya, Ibodiya}

Xristianlikda diniy tashkilot qanday nomlanadi.


{~Monastir
~Cherkov
=Sobor
~Diniy idora}

O‘zbekistonda maschit va madrasalar faoliyatini kim boshqaradi?


{=O‘zbekiston musulmonlari diniy idorasi
~Uzbekiston Vazirlar Mahkamasi
~Oliy Majlis
~MirArab madrasasi}

O‘zbekiston musulmonlari diniy idorasining qarorgoxi kaerda joylashgan?


{~Buxorodagi Mirarab madrasasida
~Samarkanddagi SHerdor madrasasida
~Xivadagi BaenKulixon madrasasida
=Toshkentda Xasti Imom majmuasi yonida}

O‘zbekiston fuqarolarining vijdon erkinligi huquqi Konstitutsiyaning qaysi moddasida aks ettirilgan.


{~21moddasida
=31moddasida
~41moddasida
~51moddasida}

Muhammad payg‘ambarning hayoti, faoliyati, diniy va axloqiy ko‘rsatmalarini o‘zida mujassam etgan manba.


{~Quroni Karim
=Xadisi SHarif
~Ijmo
~Qiyos}

Markaziy Osiyolik buyuk muxaddislar.


{~Jurjoniy, Tabriziy, AlXajjoj
~Molik ibn Anas, Imom SHofiy, Imom Muslim
=Buxoriy,Termiziy,Samarkandiy, Imom Muslim
~Gazzoliy, Ashoriy, Kindiy, Ibn Rushd}

Islomning asosiy ruknlari qaysilar?


{=Imon, namoz, ruza, zakot va haj
~Qurbonlik, ro‘za, haj, zakot, mavlud
~Mavlud, xatna, ro‘za, zakot va haj
~Kalimai shaxodat, xatna, ro‘za, zakot va mavlud}

Xristian dinining payg‘ambari kim?


{~Dovud
~Sulaymon
~Muso
=Iso}

Zardushtiylikning muqaddas kitobi.


{~Tripitaka
~Upanishada
=Avesto
~Injil}

Islom dinining asosiy nazariy manbalari.


{=Quron, hadis, ijmo, qiyos
~Quron, hadis, injil, haftiyak
~Quron, hadis, tavrot, talmud
~Quron, hadis, injil, Avesto}

Quroni Karimda nechta sura va oyat bor?


{~110 sura 6232 oyat
~112 sura 6600 oyat
~113 sura 6336 oyat
=114 sura 6232 oyat}

Quroni Karim sura va oyatlariga o‘zgartirish kiritish mumkinmi?


{~mumkin
=mumkin emas
~zaruriyat bo‘lsa davr talabi shuni taqozo etsa}

“Imom – al – Buxoriy” xalqaro jamg‘armasi qachon ta’sis etildi.


{~1995 yil
~1998 yil
~1996 yil
=2001 yil}
“Yaxve” qaysi dinga oid?
{=*Iuddaizm
~Xinduizm
~Sintoizm
~Jaynizm}

Islom dini Markaziy Osiyoga qachon kirib keldi?


{~VI asr oxiri VII asr boshlarida
=VII asr oxiri VIII asr boshlarida
~VIII asr oxiri IX asr boshlarida
~IX X asrlarda}

Musulmonlar diniy idorasi rahbari qanday nom bilan ataladi?


{~Mutakallim
=Muftiy
~Mujtaxid
~Mutavalli}

Musulmonlarda kundalik namoz o‘qish tartibi.


{~kuniga 2 maxal
~kuniga 3 maxal
=kuniga 5 maxal
~kuniga 4 maxal}
Muhammad payg‘ambarni chaqoloqlik davrida o‘z tarbiyasiga olgan ayol kim edi?
{~Xadicha
~Fotima
~Maryam
=Xalima}

Muhammad payg‘ambar tavvaludiga bag‘ishlab o‘tkaziladigan marosim.


{~Xatna
~Muta
=Mavlud
~Iyd}

YAxudiy dinining payg‘ambari.


{~Axuramazda
~Vishnu
~Dovud
=Muso}

Muhammad payg‘ambarni Makkaliklar ulug‘lab qaysi nom bilan atashgan?


{~AlUlug
=AlAmin
~AlAsil
~AlAlo}

Oliy darajadagi musulmon ulamolari kengashi tavsiya qiladigan diniy qonun qoida va ko‘rsatmalar.


{=Fatvo
~Amri Maruf
~Mubox
~Amri Muslimin}

Tasavvuf talimotining ilk asoschilaridan biri.


{~Ash’ariy
~Jurjoniy
~Gazzoliy
=Mansur Xalloj}

Abduxoliq G‘ijduvoniy va Ahmad YAssaviyning ustozlaridan biri.


{~Ansoriy
~Jurjoniy
=Xamadoniy
~Samarqandiy}

Tasavvufdagi mavlaviya tariqatining asoschisi.


{=Jaloliddin Rumiy
~Ahmad YAssaviy
~Xoja Ali Rometaniy
~Boboyi Samosiy}

Braxmanizm dinining vatani.


{~Xitoy
=Xindiston
~YAponiya
~Eron}

Tasavvufda inson ruxiy kamolotining asosiy yo‘llari.


{~marifat, haqiqat, tariqat, shariat
~xakikat, tariqat, marifat, shariat
~shariat, haqiqat, marifat, tariqat
=shariat, tariqat, marifat, xaqiqat}

Moddiy narsalarni iloxiylashtiruvchi qadimiy urug‘ qabila dini.


{=Fetishizm
~SHomonizm
~Totemizm
~Animizm}

YAponiya davlatining qadimiy milliy dini.


{~Buddizm
~Daosizm
=Sintoizm
~Lamaizm}

Din – bu:


{~xalq uchun af’yun
~insonning xudo bilan o‘zaro munosabat usuli
~tashqi olam kuchlarining kishi ongida g‘ayritabiiy ifodalanishi
=gnoseologik, antrologik, teologik, psixologik tushuncha}

SHariat qonunqoidalarini o‘rganuvchi fan.


{=fiqh
~kosmogoniya
~astrologiya
~dinshunoslik}
Hayvonlar, qushlar va o‘simliklarni ilohiylashtiruvchi qadimiy urug‘ qabila dini.
{~Fetishizm
=Totemizm
~SHomonizm
~Animizm}

XVI asrlarda Xristianlikda vujudga kelgan oqim.


{~Katolitsizm
~Pravoslavie
~Baptizm
=Protestantizm}

O‘zbekistonda yashovchi xristian dindorlar asosan qaysi oqimga mansub?


{~Katolitsizm
=Pravoslavie
~Protestantizm
~Lyuteranlik}

Sunniylikda imonning nechta akidasi mavjud?


{~4 ta
~5 ta
~6 ta
=7 ta}

Quroni Karimning ettidan bir qismi qanday nomlanadi?


{~Suxuf
~Muzxaf
~Sunnan
=Haftiyak}

"Al adab al mufrad" kimning asari?


{~Muso at Termeziy
~Al Xajjoj
~Sulaymon Sujistoniy
=Imom al Buxoriy}

Xristianlik Rim imperiyasining davlat dini deb qachon qabul qilindi.


{=324
~326
~328
~322}

Imom Azam yoki Abu Xanifa kim?


{~Imomiya mazxabi asoschisi
=Xanafiya mazxabi asoschisi
~Xanbaliya mazxabi asoschisi
~SHofeiya mazxabi asoschisi}

Quyidagilardan qaysi biri Ahli sunnat mazhablaridan hisoblanadi?


{=Ash’ariya va Moturidiya
~Moturidiya va SHi
~Ash’ariya va Mo‘‘tazil
~Ibodiya va Moturidiya}

Quyidagilardan qaysi biri Moturidiya mazhabi asoschisi hisoblanadi?


{~Abu Iso Moturidiy
=Abu Mansur Moturidiy
~Abu Turob Samarqandiy
~Abu Hanifa}

Qaysi bandda fiqhiy mazhablar to‘g‘ri ko‘rsatilgan?


{~Hanafiy, shofe’iy, moturidiy, ash’ariy
~Hanafiy, hanbaliy, shofe’iy, shi
=Hanafiy, molikiy, hanbaliy, shofe’iy
~Hanafiy, shia, molikiy, ash’ariy}

Nozil bo‘lish tartibiga ko‘ra ilohiy kitoblar qaysi bandda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?


{~Tavrot, zabur, qur’on, injil
~Tavrot, zabur, injil, qur’on
~Tavrot, injil, zabur, qur’on
=Zabur, tavrot, injil, qur’on}

1 Диоген Лаэртский. О жизни, учениях и изречениях знаменитых философов. М., 1979. 334-б.

2 Қаранг: Ойзерман Т.И. Проблемы историко-философской науки (Тарихий-фалсафий фанларнинг муаммолари). М., 1982. 57-б.

3 Кармиов И.А. Ўзбекистон ХХI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. –Т.: Ўзбекистон, 1997

4 Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунчалар ва қоидалар. –Т., 2000.

5 Ҳ.Пўлатов. Ўзбек мафкураси: ўзбек миллий уйғониш мафкураси ҳақида. Т., Мулоқот, 1991, №6,7. У.Абилов. Миллий ғоя: маънавий омиллар. –Т., Маънавият, 1999.

6 Қ.Хоназaров. Фалсафанинг ва бизнинг фалсафамизнинг йўли. «Правда Востока», 2001

7 «Основы философии». Т., 2004, Э.Юсупов. «Фалсафа». Т., 2005, «Фалсафа» Т., 2005

8 Спиркин А.Г. Философия. М., 2000. 243-б.

1 Гегель Г.В. Энциклопедия философских наук. Соч. Т. 1.М.: – С.145.

2 Гегель Г.В. Наука логики. Т. 1. – М.: 1970. – С. 467.

1 Гегель Г.В. Соч. Т. 5. – М, :937. – С.99.

9 Эйнштейн А., Инфельд Л. Эволюция физики. – М.: 1956. – С.156.

10 Аристотель. Сочинения в 4 т. М., 1975, т.1. 141-б.

11 А.Тойнби. Постижение истории. М., 1921. 33-б.

12 Н.Данилевский. Россия и Европа. М., 1991. 74-б.

13 Қаранг: Философия истории. 29-32, 47-49-б.

14 К.Ясперс. Смысл и назначение истории. М., 1991. 115-116-б.

15 М. Фишбейн. Религиозные традиции Иудаизма//Религиозные традиции мира. 253-б.

16 Очерки истории общественно-философской мысли в Узбекистане. Т., 1977. 12-б.

17 Е.В. Абдуллаев. Очерки культуры доисламской Центральной Азии: религия, философия, право. Т., 1998. 107-108-б.

18Юсупов Э. Инсон камолотининг маънавий асослари. Т., Университет, 1998, 38-б.



19Стоун И. Происхождение. Роман – биография Чарлза Дарвина. М., Политиздат. 1983. С. 273.

20Қаранг: Аъзамов А. Фан ва дин: одамзоднинг пайдо бЎлиши. «Тафаккур» журнали, 1999, 4-сон, 32-б.

21Фромм Э. Человек для себя. Минск, «Харвест», 2004. С. 18.

22Авлоний А.Ўсон миллат. Т., «Шарқ», 1993, 98-б.

23Byron. Don Juan. M., Foreign language publishing house, 1948. P. 124.

24ШиммелА.Жононменингжонимда, 44 – 45-б.

25Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. Т., «Маънавият», 2008, 58-б.

4 И.А.Каримов. “Ўзбекистон XXl асрга интилмоқда”. –Тошкент, “Ўзбекистон”, 1999 й, 33-34 бетлар.

5 Ўша адабиёт,3-4 бетлар.

6 Асқарали Шаропов. “Шарқ тафаккури хазинасидан”. “Ғ.Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти”, 1986 йил, 128 бет.

13 А.Навоий. “Маҳбуб-ул қулуб”, -Т., Ғ.Ғулом номидаги адабиёт ва санъат наш. 1983 й, 41-бет.

14 А.Навоий. “Ҳарайт-ул аброр”, -Т, 1989 й,55-бет.

26Комилов Н. Тасаввуф. I китоб. Т., «Ёзувчи», 1996, 48-б.

27Золя Э. Собрание сочинений в 26 томах. Т.24. М., ИХЛ, 1966. С. 7.

28Аль – Фараби.Социально-этические трактаты. Алма – Ата, «Наука», 1973. С. 3.

29 Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1994. 141-б.

30 Қаранг: Печчеи А. Человеческие качества. М., 1985.

31 Қаранг: Смирнов С.Н. Глобальные проблемы в их взаимосвязи и взаимозависимости. // В кн. Экономическая проблема в современной глобалистике. М., 1985. 48-б.

32 Вернадский В.И. Химическое строение биосферы Земли и её окружения. М., 1960. 328-б.

33 Каримов И.А. Ўзбекистон Президентининг Бирлашга миллатлар ташкилотининг 1993 йил 28 сентябрдаги 48-нчи сессиясида сўзлаган нутқи. Т., «Ўзбекистон», 1993. Каримов И.А. Миллий хавфсизликдан умумий хавфсизлик сари. Бирлашган Миллатлар ташкилоти Бош Ассамблеясининг 50-йиллик юбилейи муносабати билан 1995 йилнинг 24 сентябридаги тантанали мажлисида сўзлаган нутқи// Иқтисод ва статистика, 1995, №10

Download 5.38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   183




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling