Mavzu: Farmatsevt va bemor o’rtasidagi munosabatlarga ijtimoiy-psixologik yondashuv Reja

IJTIMOIY FANLAR KAFEDRASI

FARMATSEVTIK DEONTOLOGIYA MODULI

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
Toshkent Farmatsevtika Instituti
Farmatsiya fakulteti 103a guruh talabasi
G'aybullayev Sanjar
MUSTAQIL ISH

Mavzu:Farmatsevt va bemor o’rtasidagi munosabatlarga ijtimoiy-psixologik yondashuv Reja:

1.Farmatsevt va bemor o’rtasidagi munosabatga psixologik yondashuv

2.Bemorlar bilan muomila qilishda deontologiyaning ahamiyati

3.Bemor munosabatining patologik turlari

Tibbiyot deontologiyasi - tibbiyot xodimlarining kasbga aloqador etikasi, doridarmon, umuman davoning taʼsirini oshirishga karatilgan xulqatvor taomillari. Deontologiya, yaʼni kishining xulqi, odobi haqidagi tushuncha 16-asrning boshlarida ingliz faylasufi va iqtisodchisi I. Bentam tomonidan taomilga kiritilgan. Tibbiyot deontologiyasiga oid maʼlumotlar uzoqtarixga ega. Aslida, Tibbiyot deontologiyasi keng falsafiy mazmunga ega boʻlib, bir qancha yoʻnalishlardan iborat:— shifokor bilan bemor oʻrtasidagi;— shifokor bilan bemorning yaqin kishilari oʻrtasidagi munosabat;— shifokorning gʻamkasblari bilan munosabati va h.k.

Tibbiyot deontologiyasining tibbiyot amaliyotida toʻgʻri joriy qilinishi, shifokorning ongi, saviyasi, madaniyati, dunyoqarashi, bilim va qaysi jamiyatda yashayotganligi bilan chambarchas bogʻliq. Kishilik jamiyatining turli davrlarida deontologik munosabatlar turlicha kechgan, u zamon talabiga moye ravishda oʻzgarib borgan.

• Shifokor va bоshqa tibbiyot хоdimlari o’zlarining kasbiy burchlarini bajarayotgan vaqtlarida ularga ma’lum bo’lgan bеmоrning kasalligi, оilaviy va jinsiy xayoti xaqidagi ma’lumоtlarni tarqatmasliklari kеrak. Izlanishlarida bеmоrning familiyasini, uning rasmlarini yuzini yashirmagan хоlda dеmоnstratsiya qilmasliklari kеrak.

Kasbiy etika ikki jihatni ko'rib chiqadi: dialektik birlikdagi aksiologik (qiymat) va deontologik (majburiyat). Deontologiya majburiyat bilan bog'liq bo'lgan professional axloqning ushbu jihatini ko'rib chiqishga chaqiriladi. Farmatsevtika etikasi kasbiy faoliyatning ijtimoiy ahamiyatini, farmatsevt shaxsiga qo'yiladigan talablarni o'rganish va asoslash, yaxshilik va yomonlik nuqtai nazaridan farmatsevtika ishchilari harakatlari va munosabatlarining mohiyatini aniqlash uchun mo'ljallangan

• Kasbiy etika ikki jihatni ko'rib chiqadi: dialektik birlikdagi aksiologik (qiymat) va deontologik (majburiyat). Deontologiya majburiyat bilan bog'liq bo'lgan professional axloqning ushbu jihatini ko'rib chiqishga chaqiriladi. Farmatsevtika etikasi kasbiy faoliyatning ijtimoiy ahamiyatini, farmatsevt shaxsiga qo'yiladigan talablarni o'rganish va asoslash, yaxshilik va yomonlik nuqtai nazaridan farmatsevtika ishchilari harakatlari va munosabatlarining mohiyatini aniqlash uchun mo'ljallangan

Ko'pgina shifokorlar tibbiy etika va tibbiy deontologiya bemorni chalkashtirib yuborishni taqiqlashini unutishadi va odamga uning holatining mohiyatini etkazmasdan, keraksiz darajada murakkab tarzda ifodalanadi. Bu bemorda qo'shimcha qo'rquvni keltirib chiqaradi, bu hech qanday holatda tez tiklanishiga hissa qo'shmaydi va shifokor bilan munosabatlarga juda zararli bo'lishi mumkin.

• Ko'pgina shifokorlar tibbiy etika va tibbiy deontologiya bemorni chalkashtirib yuborishni taqiqlashini unutishadi va odamga uning holatining mohiyatini etkazmasdan, keraksiz darajada murakkab tarzda ifodalanadi. Bu bemorda qo'shimcha qo'rquvni keltirib chiqaradi, bu hech qanday holatda tez tiklanishiga hissa qo'shmaydi va shifokor bilan munosabatlarga juda zararli bo'lishi mumkin.

Xushmuomilalik va ehtiyotkorlik – bu tibbiyot xodimi qat’iy rioya qilishi kerak bo’lgan asosiy tamoyillar.

• Xushmuomilalik va ehtiyotkorlik – bu tibbiyot xodimi qat’iy rioya qilishi kerak bo’lgan asosiy tamoyillar.
• 1. shifokorning harakatlari tibbiyot fanining asosiy va vazifalari va maqsadlariga mos kelishi kerak. Tibbiyot xodimi odamlarning sog’ligiga zarar yetkazishiga qaratilgan harakatlarda ishtirok etishga ma’naviy huquqiga ega emas.
• 2.har qanday tibbiyot xodimi o’z faoliyatida hayot yo’lida fidoiylik va qahramonlik tamoyillarini hisobga oladi.bu uning xulq atvorining asosiy qoidalaridan biri, ayniqsa tanqidiy vaziyatlarda ko’rinadi.
• 3.barcha shifokorlar kollegial tarzda ishlashi kerak. Bu ular har doim bir birlari bilan birdamlik ko’rsatishga va hamkasblariga yordm berishga tayyor ekanligini anglatadi.

1. “Odamlarni hurmat qilish qanday baxt” ushbu ibora kimga tegishli?

• 1. “Odamlarni hurmat qilish qanday baxt” ushbu ibora kimga tegishli?
• A. Gertsen
• B. Chex yan Amas
• C. Servantes
• D.Chexov
• 2. Axloqiy funksiyalar nechaga bo’linadi?
• A.4
• B.5
• C.6
• D.3
• 3. Konfutsiyning qaysi tamoyili jamiyatdagi munosabatlarning asosiy tamoyili sifatida ilgari suriladi?
• A. “da-de”
• B. “jen”
• C. “lin”
• D. “feng”
• 4.“Zarar qilmang” iborasi kimga tegishli?
• A. Gippokrat
• B.konfutsiy
• C. Suqrot
• D. Aristotel

5. Gippokrat qasamyodiga qaysi yili va qayerda birinchi va yagona qo’shimcha kiritigan?

• 5. Gippokrat qasamyodiga qaysi yili va qayerda birinchi va yagona qo’shimcha kiritigan?
• A. 1959-yil londonda
• B. 1955-yil Nyu-yorkda
• C.1957-yil Parijda
• D. 1947-yil Parijda
• 6. Deontologiyaning shakllanish jarayoni qaysi davrga to’g’ri keladi?
• 7. Jamiyatning shifokorga qo’yadigan axloqiy talablarini batafsil tavsiflovchi eng qadimgi manbalardan biri?
• 8. “Agar bemor shifokor bn gaplashgandan keyin o’zini yaxshi his qilmasa- bu shifokor emas” bu iborani kim yuritgan?
• 9. Etika so’zining ma’nosi?
• 10. “Ilmli kishining qo’lidagi dori o’lmaslik va hayot ichimligi, johilning qo’lidagi olov va qilich kabidir” ushbu iborani kim aytgan?