Mavzu: Flavonoidlar tasnifi. Flavonoidlar xossalari

Flamin olish texnologiyasi
Jigar xastaligida Flamin (Flaminum) - bu kumlok buznochi (Melichzysum arenarium DS) gullarining tozalangan flavonoidlar yigindisi. Preparat kukun xolatda va sarik rangda bulib, suvda kiyin, issikda oson eriydi. Surinkali xolestit va gepotoxoletsistitlarda ko‘llaniladi. Tabletka shaklida 0,05 gr dan chikariladi.
Buznoch murakkab gulida 10) dan ortik flavonoidlar bo‘lib, ularning onasida noremginin flavoni erish xamda xom 5 monovadiglyukozidlar kurinishida shuningdek ariginin flavoni erish va 5 monogiozid va flavoin nempferol 3 digmoiozid kurinishida borligi aniklangan.
Kumlok buznochida boshka moddalardan N vitamin ushlovchi moddalar efir moyining izlari xam topilgan.
Kumlok buznoch MDX mamlakatlarining Evropa kismidagi chul rayonlarida, Kavkaz oldi, O‘rta Osiyo va Janubiy Sibirda keng tarkalgan.
Gullashning boshidayok savatchalar yigib olib tez kuritiladi.
Flamin texnologiyasi tanlab ekstraksiyalash usuli bilan flavonoidlarni ajratish va tozalashga asoslash. Flamin olishning texnologiyasi kuyidagicha boskichlardan iborat:
1. Xom ashyoni tayyorlash.
Murakkab gullari 5 mm gacha maydalaniladi, undan xam maydarok maksadga muvofik emas.
2. Kattik suyuk ekstraksiya.
Maydalangan xom-ashyo 50 % li spirt bilan karshi okimli davriy ekstraksiya usuli bilan bajariladi.
3. Vakuum-buglanish va filtratsiya.
Suvli spirtli aralashma vakuumda dastlabki xajimning 1/5 kismi kolguncha buglatiladi, bunda spirt butunlay ajraladi, suvli chukma koladi, xamda chukmaga suvda erimiydigan smola va keraksiz moddalar tushadi. CHukma issik kurinishda filtrlanadi va kaynok suvda yuviladi.
4. Suyuklik-suklik ekstraksiyasi.
Flavonoidlarni suvda eriydigan aralashmadan tozalash maksadida ularni suvli eritmada etil atseton va spirt (9:1) aralashmasi bilan ajratiladi. Etil atsetatga spirt etil atsetatda flavonoidlar ervchanligini «suv etil atsetat» fazasida taksimlanish koeffitsientini oshishi xisobiga ortish uchun kushiladi. Suyuk ekstraksiyani Goncharenno konstruksiyasining ekstraksiyasida olib boriladi.
5. Vakuum-buglatish, kuritish.
Flavonoidli etil atsetatli aralashma yupka plyonkali rator buglatgichda vakuumda kuyuk konsentratsiya bulguncha konsentrlanadi. Flavonoidlar yigindisining umumiy chikish unumi ularning guldagi kiymatining 75 % larini tashkil etadi. Usimlik xom-ashyosidan kompleks foydalanish xisobiga texnologiyani takomillashtirish mukin. Masalan: Lvov XFZ tomonidan xom-ashyoni kaynok suv bilan ekstraksiyani utkazishni taklif etdi. Keyin olingan massaga etil spirtni (1:3) kushiladi, bunda polisaxarid kistlotasi chukmaga tushadi, flavonoidlar esa eritmada koladi. Polisaxaridli kompleks kuruk ekstraksiya olish uchun ishlatiladi.
Adabiyotlar:

1. 
   Muraveva.D.A- Farmokognoziya, M 1981.
   
2. 
   Xolmatov.X.X, Ahmedov.O‘.A-Farmakognoziya. Toshkent 1995.
   
3. 
   V.P.Zaxarov, N.I.Libizov, X.A.Aslanov-Lekarstvenno‘e veshestva iz rasteniy i sposobo‘ ix proizvodstva.Tashkent 1980 g.
   
4. 
   E.A.YArosh.Injir kak istochnik proizvodstva novogo preparata furalen. T.R. Vsesoyuzno‘y lekarstvennoe rost, vo‘p. 8,V kn; Rezultato‘ nauchno‘x issledovaniy v oblasti lekarstvennogo rastenievodstva, m-1975.