Mavzu: G’armada saqlanayotgan paxtani holatini nazorat qilish

Farg’ona politexnika instituti tengil sanoat va to’qimachilik fakulteti ttdit yo’nalishi 88-21 guruh talabasi topvoldiyev sarvarbekning paxtani g’aramlash va saqlash fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

• Farg’ona politexnika instituti tengil sanoat va to’qimachilik fakulteti ttdit yo’nalishi 88-21 guruh talabasi topvoldiyev sarvarbekning paxtani g’aramlash va saqlash fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Mavzu:G’armada saqlanayotgan paxtani holatini nazorat qilish

• Reja:
• 1.G‘ARAMDASAQLANAYOTGAN PAXTANI XOLATINI ANIQLASH
• 2. Paxtaning о‘z-о‘zidan qizishi
• 3. Yuqori namlikdagi paxtaning saqlanishini tekshirish

1.G‘ARAMDASAQLANAYOTGAN PAXTANI XOLATINI ANIQLASH

• Paxtani uzoq vaqt yaxshi holatda saqlash va undan sifatli tola olish uchun uning navi va sinfini hisobga olgan holda to‘dalarga joylash zarur.
• Paxtani g‘aramlashdagi paxta navi, sinfi va namligi hisobga olingan holda 40-jadvalda ko‘rsatilganidan ortmasligi lozim.
• Namligi 20-22% bo‘lgan paxta quritish tozalash bo‘limi yaqiniga qo‘yiladi va tazda quritilib, paxta tozalash korxonasiga qayta ishlash uchun jo‘natiladi
• Paxta tozalash korxonasi qoshidagi tayyorlov maskanida quritish-tozalash
• bo‘limining qayta ishlashini hisobga olib, namligi 14% gacha bo‘lgan paxtani tozalash bo‘limi zonasiga, namligi 14% dan yuqori bo‘lgan paxtani esa quritish
• tozalash bo‘limi zonasiga to‘kish maqsadga muvofiqdir.
• Namligi meyorda bo‘lgan paxta g‘aramiga 8-10 kun, ortiqcha namlikdagi g‘aramlarga esa 3-5 kundan keyin uzunasiga bitta tunnel ochish lozim. Tunnel qaziydigan mashinalardan foydalanilgan holda g‘aram shakllanishi yakunlangandan
• so‘ng, ertasiga tunnel qazilib, shamollatgich o‘rnatiladi

2. Paxtaning о‘z-о‘zidan qizishi

• Paxta xomashyosining о‘z -о‘zidan qizishi uning dastlabki namligi, iflosligi va chigitdsgi bij-kimyoviy jarayonlarga bog‘liq:
• Paxta namligi 20% dan yuqori bо‘lganda paxta ikkinchi kundan boshlab qiziydi va besh-olti kunda harorati 55-600 S gacha kо‘tariladi.
• Paxta namligi 14% da qizish jarayoni sekinroq bo‘lib, eng yuqori haroratga 12- kunda yetadi.
• Namligi 14-16% li paxtadagi chigit iflosligi 7-9 - kunda 2 barobar ortadi, namligi 22 % li paxta chigitining iflosligi 6- kunda 3 barobariga oshadi. Bu chigit qizishi hisobidan yuzaga keladi.
• Har 10 kunda paxta tozalash korxonasi va tayyorlov maskanining vakillari
• ishtirokidagi komissiya paxtaning saqlanish holatini tekshirib turadi hamda paxtaning saqlanish holatini tekshirish bо‘yicha tegishli dalolatnoma rasmiylashtiriladi
• Paxta tozalash korxonasining tayyorlov va taxnik nazorat bo‘limlari
• boshliqlari doimo paxta g‘aramlarini to‘g‘ri bosilayotganligini, omborlardan foydalanishni va korxona qoshidagi hamda tashqaridagi paxta tayyorlash maskanlarida saqlanayotgan paxta sifatini tekshirib turilishi lozim [24].
• Paxta holatini tekshirishda quyidagilar aniqlanadi:
• -chakka o‘tishi va boshqa sabablar tufayli namlik ortib ketmaganmi;
• o‘z - o‘zidan qizish jarayoni boshlanmaganmi;
• -brizantlarda qora dog‘lar paydo bo‘lmaganmi (qora dog‘lar paxtaning o‘z- o‘zidan qizish joyini bildiradi);
• -tunnel boshida nam yo‘qmi (bu shu joy yaqinida ho‘l paxta borligidan darak beradi);
• -g‘aramda o‘zgarishlar yuz bermaganmi.