Mavzu: Geotermal elektr stansiyalar Kirish
Yurtimizda geotermal energiyadan foydalanish va uning mavjud imkoniyatlari
Download 1.08 Mb.
|
Mavzu Geotermal elektr stansiyalar Kirish (1)
Yurtimizda geotermal energiyadan foydalanish va uning mavjud imkoniyatlari.
O‘zbekiston hududi geotermal suv zahirasiga boy hisoblanadi, ya’ni uning hududlarida yetarli chuqurliklarda (3-6 km gacha) uglevodorod resurslaridan 4-6 marta ko‘proqdir. Yaqin va uzoq kelajakda geotermal resurslarning asosiy iste’molchilari bo‘lib hech shubhasiz, issiqlik ta’minoti va elektr energiya ishlab chiqarish bo‘ladi. Farg‘ona artezian basseynida bir necha suv oqimi komplekslari terminal suvlari uchraydi, minerallashuv va kimyoviy tarkibi turlicha, suv tennisi 70-900 C ga yetadi. Bu suvlar katta debitga va basseynga ega. Alohida quduqlari 30 l/s gacha termal suv olish mumkin. O‘zbekiston janubida (Sirdaryo) geotermal suvlar 6500 C temperaturada uchraydi, ularda debiti ayrim quduqlar 3000 m3/sutka gacha etadi. Bu suvlar yod va brom moddalari bor hisoblanadi. Ulardan kompleks foydalanish mumkin-issiqlik ta’minoti uchun yoki qimmatbaxo kimyoviy elementlar olish uchun. O’rta Osiyoda temperaturasi 40-200°C atrofida o‘zgaradigan umumiy oqim sarfi 0,55 mln.m3/kun bo’lgan geotermal suvlar zahirasi mavjuddir. Hozirgi vaqtda geotermal suvlardan faqatgina xalq xo‘jaligining kommunal xo‘jaligida (uylarni isitish va issiq suv bilan ta’minlash), parniklarda va davolash maqsadlarida ishlatiladi. Energetika va issiqlik bilan ta’minlashda asosan temperaturasi yuqori va kam mineralizatsiyali suvlar qimmatli hisoblanadi. 7 Chunki mineralizatsiyasi oz bo’lsa, jihozlarning zanglashi va ularning devorlariga tuzlarning o‘tirib qolishi kam bo’ladi. Issiqlik almashinuviga ega past chuqurlikdagi geotermal tizim, a - yer osti quduq (skvajina) larda; b- gorizontal kanallarda. O'zbekiston Respublikasi hududidagi eng muhim qaytalanuvchi energiya manbalarining turlari va miqdorlari (mln.t.n. e.) Hozirgi kunda 0 ‘zbekistonda qaytalanuvchi energiya manbalaridan foydalanish bo‘yicha juda ko‘p ilmiy-tadqiqot, loyiha hamda qurib ishga tushirish ishlari xalqaro grantlar va loyihalar asosida bajarilmoqda Dunyodagi eng katta geotermal elektrostansiya The Geysers - eng katta geotermal energiya to‘plangan joy AQShning Kaliforniya shtatidan 116 km uzoqlikda joylashgan. Bu yerda joylashgan 18 dona geotermal elektrostansiya 2000 MW quvvat ishlab chiqaradi Geotermal elektrostansiyalar joylashgan hudud 78 km2 tashkil qiladi. Ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasi Kaliforniya shtatinmg janubida joylashgan iste’molchilarning 60% ehtiyojini qoplaydi. Xulosa.
Download 1.08 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling