Mavzu. Global korrupsiya ijtimoiy-madaniy inqiroz oqibati

Korrupsiya – mansab mavqeidan shaxsiy maqsadlarda foydalanish bilan 
bog‘liq bo‘lgan jinoyat. Korrupsiya faoliyati xufyona iqtisodiyotning asosiy turlaridan 
biri hisoblanadi. Aksariyat hollarda korrupsiya deganda davlat amaldorlari tomonidan 
shaxsiy manfaatlarni ko‘zlab, boylik orttirish maqsadida o‘z mansabidan foydalanish, 
fuqarolardan pora olish, qonunga xilof pul daromadlarini qo‘lga kiritish tushuniladi.

---

Kishilik dunyosi korrupsiya bilan qadimdan beri kurashib keladi. Korrupsiya 
ijtimoiy-huquqiy hodisa sifatida davlat hamda uning boshqaruv sohasidagi mansabdor 
shaxslari paydo bo‘lishi bilan vujudga kelgan. 
Xalqaro hujjatlarda birinchi bor korrupsiya tushunchasiga BMT Bosh 
assambleyasining Rezolyusiyasi bilan 1979 yil 17 dekabrda qabul qilingan “Huquqiy 
tartibotni saqlash bo‘yicha mansabdor shaxslarning xulq-atvor kodeksi”da to‘xtalingan 
bo‘lib, unda korrupsiya deganda “... mansabdor shaxsning har qanday shakldagi mukofot 
evaziga o‘z mansab vakolatlari doirasida mazkur mukofotni beruvchi shaxs manfaatlarini 
ko‘zlab, lavozim yo‘riqnomasi qoidalarini buzgan holda yoki buzmasdan muayyan 
harakatlarni bajarishi yoki harakatsizligi”
1
tushuniladi deyilgan. 
BMT Bosh Assambleyasining 1990 yil Gavanada korrupsiya muammolariga 
bag‘ishlab o‘tkazilgan mintaqalararo seminarida qabul qilingan Davlat xizmatchilari 
uchun xalqaro xulq-atvor kodeksida “korrupsiya bu mansabdor shaxslarning shaxsiy yoki 
guruh manfaatini ko‘zlab mansabini suiiste’mol qilish, shuningdek davlat xizmatchilari 
tomonidan o‘zlari egallab turgan xizmat vazifalaridan g‘ayriqonuniy foydalanish 
ko‘rinishlaridir”, deyiladi.
Evropa Kengashi guruhining korrupsiya muammolari bo‘yicha 1995 yil 22-24 
fevralda Strasburgda o‘tkazilgan birinchi sessiyasida “korrupsiya davlat yoki xususiy 
tizim mansabdor shaxslarini ularning mansab vakolatlari doirasida o‘zlarining 
vazifalarini buzib bajarishlari uchun ularni pora evaziga og‘dirib olinishidir”, deb ta’rif 
berilgan.