mavzu: hodimlarni innovatsion boshqarish reja

Nuqsonning turi va sifatsiz buyumlar miqdori	Nuqsondan pul qiymatidagi yo‘qotishlar (mln. so‘m)
Foiz hisobida nuqsondan yo‘qotishlar
1	2	3	4
1	YOn tomondan darz ketishlar - 140	5,4	3,449
2	Bo‘yoqdan po‘st tashlash - 3400	3,7	2,397
3	Sinish - 900	62,0	40,181
4	Tik holatdan chetlanish - 320	20,0	12,961
5	Iflos yuza - 1320	4,5	2,91
6	Vint shaklidalilik - 1250	-	8,55508
7	YUzasi bo‘yicha darz ketishlar - 820	10,0	6,488
8	YOniga egilish - 420	30,0	19,442
9	Boshqa sabablar - 600	10,2	6,660
Jami		154,3	100 %

Diskli arralarni ishlab chiqarishda nuqson haqidagi ma’lumotlar 8.6 jadvalda keltirilgan. Jadvalning ma’lumotlaridan foydalangan holda Pareto diagrammasini qurish va nuqsonni bartaraf qilish bo‘yicha tavsiyalarni ishlab chiqish maqsadida uning tahlili o‘tkazilishi kerak.
Agar har bir operatsiya bo‘yicha nuqsondan yo‘qotishlar miqdori to‘g‘risida ma’lumotlar bo‘lsa, Pareto diagrammasini qurish uchun boshlang‘ich ma’lumotlar sifatida istalgan marshrutli texnologik jarayondan foydalanish mumkin.
Pareto diagrammasi tahlilining ikkinchi bosqichida katta bo‘lmagan yo‘qotishlar bilan tavsiflanadigan operatsiyalar tadqiq qilinishi va yo‘qotishlarni bartaraf qilish bo‘yicha choralar belgilanishi kerak.



1 rasm. Tunukalarning nuqsonini tahlil qilish uchun Pareto diagrammasi:
1 - yon tomondan darz ketishlar; 2 - bo‘yoqdan po‘st tashlash; 3 - sinish; 4 - tik holatdan chetlanish; 5 - iflos yuza; 6 - vint shaklidalilik; 7 - yuzasi bo‘yicha darz ketishlar; 8 - yoniga egilish; 9 - boshqa sabablar.



2 rasm. Qatiiq qorishma planstinkalari bilan qurollangan diskli arra:
1 - po‘lat korpus 9X0; 2 - plastina BK6X0M.
6 jadval.
Diskli arralar ishlab chiqarishda nuqson to‘g‘risidagi ma’lumotlar.

		YAroqsiz		Nuqsondan
№	Operatsiya nomi	detallar soni		yo‘qotishlar
		(dona)		(so‘m)
1	2	3		4
1	0305 bo‘yicha doira bichish	30		82 000
2	038 lik teshik bichish	-		-
3	Paketda 040 N7 teshikni o‘yish	10		29 000
4	Paketda 0300 bo‘yicha tarashlab tekislash	12		35 000
5	Payrahali ariqlarni bichish	60		198 000
6	Frezalarning yuzasini sinishdan tuzatish	30		120 000
	Qattiq qotishmali plastinalarni payvandlash	70		240 000
	Tashqi diametr bo‘yicha "toza" silliqlash	5		41 000
	2	3		4
	Tishlarning yon tomonlari bo‘ylab "toza" Silliqlash	2		16 800
	Old yuza bo‘ylab tekislash u =150	3	25 800
	Orqa yuza bo‘ylab tekislash a =150	10	90 000
	YOn tomonlar bo‘ylab tekislash f =150	8	72 000
	Tamg‘alash	—	—
	Butlash va saqlab qo‘yish	2	18 400
	Boshqa yo‘qotishlar	—	60 500
Jami		242	1 028 500

Nazorat savollari:
Ekspertiza o‘tkazish sotsiologik usulda qanday amalga oshiriladi?
Sifatning umumiy ko‘rsatkichlari yakka ko‘rsatkichlaridan qanday farq qiladi?
Nima uchun umumiy sifat ko‘rsatkichlarini aniqlashda o‘rtacha tortilganlik tamoyilini qo‘llash maqsadga muvofiq?
Umumiy sifat ko‘rsatkichlarini aniqlashga misollar keltiring.
Pareto diagrammasini qurish ketma - ketligi.
Testlar:
Ekspertiza o‘tkazishning sotsiologik usuli mahsulot hayotssiklining qaysi bosqichida qo‘llanadi?

• 
  marketing tadqiqotlarini o‘tkazish;
  
• 
  texnik talablarni loyihalash va ishlab chiqish;
  
• 
  nazorat, sinovlarni o‘tkazish va tekshiruv;
  
• 
  moddiy - texnik ta’minot;
  
• 
  texnik yordam va xizmat ko‘rsatish.
  

Ekspertiza o‘tkazishning sotsiologik usuli kimlar ekspert sifatida qatnashadilar?

• 
  mahsulot ishlab chiqaruvchilar;
  
• 
  maxsus tayyorgarlik ko‘rgan kishilar;
  
• 
  potensial iste’molchilar;
  
• 
  sotuvchilar;
  
• 
  sinov laboratoriyalari.
  

Tayanch iboralar:
ITTKIni boshqarish, ITTKIga xarajatlar, ITTKI turlari, ITTKIni xarid qilish muqobillari, yangiliklarning sifat ko‘rsatkichlari, ekspert bakholari, yangilik texnik darajasining integral ko‘rsatkichi, loyihaviy yondashuv, yangi mahsulotni ishlab chiqarishga o‘tish usullari, texnologik echimni tanlash chizmasi.


Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

1. Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari. – T.: O‘zbekiston, 2009.

2. Barancheev V.P. Upravlenie znaniyami v innovatsionnoy sfere: Uchebnik. – M.: Izdatelstvo OOO firma “Blagovest”, 2007.
3. Innovatsionniy tip razvitiya ekonomiki: Uchebnik. /Pod obshchey redaksiey A.N. Folomeva. – M.: RAGS, 2008.
4. Innovatsionnoe razvitie: ekonomika, intellektualnie resursi, upravlenie znaniyami. /Pod redaksiey B.Z. Milnera. – M.: Infra-M., 2010.
5. Koen D. Sut peremen. Putevoditel: Instrumenti i taktika rukovodstva preobrazovaniyami v kompanii. - M.: Olimp-Biznes, 2007.
6. Ermasov N.B., ermasov S.B. Innovatsionniy menedjment: Uchebnik. – M.: Visshee obrazovanie, 2007.
7. Rumyanseva A.A. Menedjment innovatsii. Kak nauchnuyu razrabotku dovesti do innovatsii: Uchebnoe posobie. – Sankt-Peterburg, 2007.

1¹Егоршин А.П. Управление персоналом. 2-е изд. – Н.Новгород: НИМБ, 2007.