Mavzu: I, II vа III guruh аniоnlаri аrаlаshmаsining аnаlizi

Mavzu: I, II vа III guruh аniоnlаri аrаlаshmаsining аnаlizi

Ishqoriy metallarning tuzlaridan tashkil topgan, tekshirilayotgan eritmadan 30-tomchi (1,5 ml) olib, analiz qilinadi. Eritmaning qolgan qismi tekshirishning oxirigacha va ish natijalarini topshirguncha saqlanadi.

I. Dastlabki sinovlar: Eritmani muhiti universal indikator qog`ozi bilan o’lchab ko’riladi.
1. Birinchi guruh anionlari borligini tekshirish
Eritmaning muhiti kislotali bo’lsa, bu Ba(OH)₂ eritmasi bilan neytrallanib, p=7-9 ga yetkaziladi. Neytral yoki kuchsiz ishqoriy eritmadan 4-5 tomchi olib, shuncha hajmda bariy xlorid eritmasi qo’shiladi. Cho’kma hosil bo’lishi birinchi guruh anionlari borligini ko’rsatadi. Bunday holda birinchi guruhning har bir anioni uchun xususiy reaksiyalar qilib ko’riladi.
2. Ikkinchi guruh anionlari borligini tekshirish
Tekshirilayotgan eritmaning 4-5 tomchisiga bir necha tomchi nitrat Kislota va kumush nitratning eritmasidan 4-5 tomchi qo’shiladi. Cho’kma hosil bo’lsa, ikkinchi guruh anionlari topiladi.

3. 
   Anion-oksidlovchilar borligini tekshirish.
   

Tekshirilayotgan eritmaning 5-6 tomchisiga sulfat Kislotaning 2N eritmasidan Kislotali muhit hosil ilish uchun qo’shiladi. So’ng KJ eritmasidan 2-3 tomchi va kraxmal kleystridan bir necha tomchi qo’shiladi. Anion-oksidlovchi NO₃^- bo’lsa eritma ko’k rangga kiradi.
4. Anion-qaytaruvchilar borligini tekshirish.
Tekshirilayotgan eritmaning 5-6 tomchisiga H₂SO₄ ning 1N eritmasidan 2 tomchi qo’shiladi. So’ng KMnO₄ ning suyultirilgan eritmasidan 2-3 tomchi qo’shiladi. Agar kaliy permanganat eritmasi rangsizlansa, tekshirilayotgan eritmada anion-qaytaruvchilar - CO₃^2- NO₂^-, I^- (HCl^- am) bo’lishi mumkin.

3. 
   Gazlar ajralishini sinab ko’rish.
   

Tekshirilayotgan eritmaning 3-4 tomchisiga H₂SO₄ ning 4N eritmasidan 3 tomchi qo’shilib, probirka sekin chayqatiladi. Gazlar ajralishi sezilarli bo’lmasa, eritma ohista isitiladi. Gaz pufakchalarining ajralishi eritmada CO₃^2-, SO₃^2-, S^2-, NO₂^- anionlari bo’lishi mumkinligini bildiradi. CO₂, SO₂, H₂S, NO₂ gazlarining xossalari (hidi, rangi)ga qarab, ularning mumkin bo’lgan tarkibini aniqlanadi.
Shunday qilib, dastlabki sinovlar asosida, tekshirilayotgan eritma tarkibida qanday anionlar bo’lishi mumkinligi to’g’risida xulosa chiqariladi. Shundan keyingina ayrim anionlarni tekshirilayotgan eritmadan topishga kirishiladi.