Mavzu: Idrok

Shuning uchun ham biz idrok qilganimizda olamni sezgilarimizga nisbatan chuqurroq qilib olamiz. Bu muvaqqat nerv boglanishlar narsa-hodisaning birgina xossasi bilan emas, balki barcha xossalari kompleks qozgatuvchilar ta'siri bilan vujudga keladi. Masalan, talaba butun bir dars jarayonida idrok qilayotganda oqituvchini koradi, uning nutqini tinglaydi, yozadi. Bu kompleks qozg'atuvchilar korish, eshitish, muskul-harakat reseptorlarini qozgaydi. Kompleks qozgatuvchilarning analizatorlarning miya posti qismidagi yadrolarida murakkab tahlil va sintez qilishi amalga oshadi. Idrok jarayonida tahlil bilan bir vaqtda sintez ham roy beradi. Shuning uchun biz ayrim tovushlarni emas, butun soz va iboralarni idrok qilamiz. Demak, idrokning nerv fiziologik asosida ikkinchi signal tizimining muvaqqat nerv boglanishlari yotadi. Muvaqqat nerv boglanishlarining hosil bolish jarayonini sintez asosini ikki xil nerv boglanishlari tashkil qildi.

• Shuning uchun ham biz idrok qilganimizda olamni sezgilarimizga nisbatan chuqurroq qilib olamiz. Bu muvaqqat nerv boglanishlar narsa-hodisaning birgina xossasi bilan emas, balki barcha xossalari kompleks qozgatuvchilar ta'siri bilan vujudga keladi. Masalan, talaba butun bir dars jarayonida idrok qilayotganda oqituvchini koradi, uning nutqini tinglaydi, yozadi. Bu kompleks qozg'atuvchilar korish, eshitish, muskul-harakat reseptorlarini qozgaydi. Kompleks qozgatuvchilarning analizatorlarning miya posti qismidagi yadrolarida murakkab tahlil va sintez qilishi amalga oshadi. Idrok jarayonida tahlil bilan bir vaqtda sintez ham roy beradi. Shuning uchun biz ayrim tovushlarni emas, butun soz va iboralarni idrok qilamiz. Demak, idrokning nerv fiziologik asosida ikkinchi signal tizimining muvaqqat nerv boglanishlari yotadi. Muvaqqat nerv boglanishlarining hosil bolish jarayonini sintez asosini ikki xil nerv boglanishlari tashkil qildi.
• Bir analizator doirasida hosil boladigan boglanishlar bir narsadagi kompleks qozgaluvchilarining organizmga ta'sir etishdan vujudga keladi. Masalan, eshitish analizatoriga ta'sir qiladigan ayrim tovushlarning oziga birikishi shunday qozgovchi bola oladi. Musiqa tinglash, rasm korish, ular analizatorlararo boglanishlar, bir narsa yoki bir necha analizatorlarga ta'sir etadi. Masalan, korish, muskul analizatorlari, ma'ruza, monolog.