Mavzu: Investitsiya loyihalarini moliyaviy-iqtisodiy baholashning metodologik asoslari

1-jadval Investitsiyalarning kelgusidagi qiymati hisob-kitobi

Mablag‘ o‘tkaziladigan yilning tartib raqami	Foiz daromadi hisoblanadigan vaqt (yil)	Yillik o‘tkazmaning kelgusi qiymati (mln. so‘m)
1 2 3	2 1 0	1,00 * ( 1+0,10 )2 =1,21 1,00 * ( 1+0,10 )1 = 1,10 1,00 * ( 1+0,10 )0 = 1,00
Jami	Kelgusi qiymat	3,31

Shunday qilib, annuitetning yakuniy summasi quyidagicha topildi:
FVA3 =1.00*(1+ 0.10) 2 + 1.00 * ( 1+0,1 )1 + 1.00 * ( 1+0,1)0 =3,31
Bu hisoblash sxemasini universal formula ko‘rinishida tasvirlaymiz va quyidagi formula kelib chiqadi. (3-formula):
FVA n = * (1+ k) n - 1
Bunda, FVАn – annuitetning kelgusi qiymati (ingl.future value of annuite); RMTt – t-davr oxirida to‘lanadigan (ajratiladigan, o‘tkaziladigan) summa; n – daromad olinadigan davrlar (oylar, choraklar, yillar) soni; k – daromad darajasi.
Bu hisoblash sxemasini universal formula ko‘rinishida tasvirlaymiz va quyidagi formula kelib chiqadi. (3-formula):
FVA n = * (1+ k) n - 1
Bunda, FVАn – annuitetning kelgusi qiymati (ingl.future value of annuite); RMTt – t-davr oxirida to‘lanadigan (ajratiladigan, o‘tkaziladigan) summa; n – daromad olinadigan davrlar (oylar, choraklar, yillar) soni; k – daromad darajasi.
Formulada birinchi va oxirgi yilgi to‘lovlar o‘rinlari almashib qolganligi tufayli birinchi (t=1) yilgi to‘lov hech qanday daromad keltirmagandek (chunki, (1+k) 1-1 miqdor 0 ga teng bo‘ladi) va aksincha, oxirgi (t=n) yilgi to‘lov esa daromadga eng ko‘p hissa qo‘shgandek bo‘lib ko‘rinadi.
Аmmo to‘lovlarning mutlaq hajmi bir xil bo‘lganligi tufayli bu «matematik adolatsizlik» olinadigan natijalarga taʼsir ko‘rsatmaydi (4- formula).