1.3-rasm. Iqtisodiy qonunlarning turkumlanishi
Iqtisodiy qonunlar bilan bir qatorda iqtisodiyot nazariyasi fani iqtisodiy jarayonlarining
alohida tomonlarini tavsiflaydigan iqtisodiy kategoriya (ilmiy tushuncha)larni ham ta’riflab,
ularning mazmunini ochib beradi.
Iqtisodiy kategoriya – doimo takrorlanib turadigan, iqtisodiy jarayonlar va real
hodisalarning ayrim tomonlarini ifoda etuvchi ilmiy-nazariy tushuncha.
Iqtisodiy kategoriya (ilmiy tushuncha)lar alohida kishilar tomonidan oʻylab topilmagan,
balki real iqtisodiy hodisalarni ifoda etadigan ilmiy tushuncha boʻlib, ilmiy fikrlash mahsulidir.
Masalan, bozor, kapital, ishchi kuchi, iqtisodiy muvozanat, moliya, kredit va boshqalar shular
jumlasidandir. Iqtisodiy qonunlar bilan iqtisodiy kategoriyalarning farqi shundaki, birinchisi
iqtisodiyotning turli boʻgʻinlari, sohalari, boʻlaklari orasidagi bogʻliqlikni, ularning biri oʻzgarsa,
albatta ikkinchisi ham oʻzgarishi mumkinligini koʻrsatadi. Iqtisodiy kategoriya (ilmiy tushuncha)
lar esa iqtisodiy hodisalarning bir tomonini, uning mazmunini ifoda etadi. Masalan, narx, talab
degan tushunchalar orqali biz eng avvalo bu tushunchalarning iqtisodiy mazmunini tushunib
olamiz. Talab qonuni orqali esa, talab hajmi bilan narx oʻrtasidagi aloqadorlikni bilib olamiz.
Umuman olganda, iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar bir-birlari bilan bogʻliq boʻlib, ular
bir-birini toʻldiradi. Ular birgalikda iqtisodiy taraqqiyot jarayonlarini aks ettiradi.
Iqtisodiy qonunlar bilan bir qatorda iqtisodiyot nazariyasi fani iqtisodiy jarayonlarining
alohida tomonlarini tavsiflaydigan iqtisodiy kategoriyalarni (ilmiy tushunchalarni) ham ta’riflab,
ularning mazmunini ochib beradi.
Iqtisodiy kategoriyalar – doimo takrorlanib turadigan, iqtisodiy jarayonlar va real
Do'stlaringiz bilan baham: 
