Mavzu; Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida korxonalarda marketing faoliyatini tashkil etish Reja

Passiv marketing cheklangan taklif sharoitida yirik potensial bozor mavjud boigan, ishlab chiqarish quvvatlari bozor ehtiyojlarini qondirish uchun yetarli boim agan iqtisodiy muhitga xosdir. Shunday qilib, talab taklifdan ko‘p. Passiv marketing mazkur bozordagi ehtiyojlarning m a iu m va barqaror boiishini, texnologik jarayonning esa sekinlik bilan borayotganligini ko‘zda tutadi.
Ko’rinib turibdiki, taklif yetarli boim agan hollarda marketing cheklangan va passiv rol o‘ynaydi. Strategik marketing tabiiy tarzda faoliyat ko‘psatadi, chunki ehtiyojlar m aium . Operatsion marketing tayyor tovarlar oqimini tashkil qilishdan iborat boiadi, ularni ilgari surish borasidagi faoliyat esa ortiqcha hisoblanadi,
chunki firma bozorni o‘z koiiglidagidek ta’minlay olmaydi. Bozor bilan muloqotlar ko‘pincha tovarning birinchi xaridori bilan cheklanadi, bu birinchi xaridor ko‘pincha vositachi, ulgurji savdogar yoki sanoat tovarlarining distributeri boiadi. Shu sababdan pirovard talab bilan o‘zaro ta’sirlashuv unchalik katta bo’lmaydi, bozor tadqiqotlari esa tez-tez o‘tkazib turilmaydi. Bunday ahvol
firmaning tashkil qilinishida ham aks etadi, firmada operatsion
funksiya ustunlik qiladi, ishlab chiqarish quvvatlarining rivojlanishi va unumdorlikning oshirilishi esa asosiy ustuvor yo‘nalishlar bo‘ladi. Marketing ishlab chiqarilgan tovarning sotilishiga xizmat qiladi.
«Tovar konsepsiyasi»ni qabul qilgan firmaning tarkibiy tuzilishi quyidagi xususiyatlar bilan xarakterlanadi:
- funksional muvozanatsizlik: marketing tashkiliy tizimida
operatsiyalar, moliya va kadrlar kabi boshqa funksiyalar ierarxik
darajani egallamaydi;
- marketingning birinchi darajasi tijorat xizmati bo‘lib, bu xizinat savdo-sotiqni boshqarishga javob beradi va sotish tarm og‘ida
faqat pirovard iste’molchi bilan emas, balki birinchi xaridor bilan
o'zaro ta’sirlashadi;
- tovar bo‘yicha qarorlar ishlab chiqarish xizmati tomonidan
qabul qilinadi, narxning shakllanishi va tovarni sotish istiqbolInrini belgilashga esa moliya bo iim i javob beradi. Bu yerda market ing vositalari nuqtayi nazaridan qaraganda javobgarlikning larqalib ketishi kuzatiladi.
Bunday fikrlash talabning taklifdan ustunligi bilan xaraklerlanadigan, xaridorlar o‘zlari topa olgan har qanday tovarni sotib olishga tayyor bo‘lgan muhit uchun xosdir. Aslida bun- «lay bozor sharoitlari favqulodda vaziyatlarda mavjud bo‘ladi va shunday vaziyat hukm sursa ham , vaqtincha davom etadi. Toviii konsepsiyasining xavfliligi shundan iboratki, u firmaning So‘nggi paytlargacha tovar konsepsiyasi rivojlanayotgan mamlakatlarda ustunlik qilib keldi. Ammo marketing bu mamlakatlarda ham faol rol o‘ynashi va iqtisodiy taraqqiyotga o‘z hissasini
qo‘shishi mumkin, biroq buning uchun uning usullari bu yerdagi
rivojlangan mamlakatlardagidan mutlaqo farq qiluvchi vaziyatlarga moslashgan bo’lishi shart.