Mavzu: Ishlab chiqarish xarajatlari. Buxoro-2021 Ishlab chiqarish xarajatlari. Reja: Ishlab chiqarish xarajatlarining mohiyati

Quydagi rasmda S₁—D₁, S₂—D₂, S₃—D₃ ordinatalar va undan keyingilari firmani quvvatlarini oshirish davridagi yalpi xarajatlarini ko`rsatadi. Rasmdan shuni ko`rish mumkinki yalpi xarajatlarni eng kam darajasi 3-variantda undan keyin esa o`sish ro`y bermoqda. Ishlab chiqarish quvvatlarini ortishi sharoitida yalpi xarajatlarni dinamikasini S₁, S₂, S_3, S₄, S₅ egri chiziqlar aks ettiradi va ular ishlab chiqarish quvvatlarini oshirishni har bir bosqichiga to`g`ri keladi.

Shu bilan birga ushbu egri chiziqlar — bu korxonani tanlash egri chiziqlaridir. Bozorda sharoit o`zgardi — quvvatlarni oshirish yoki kamaytirish to`g`risida firma yangi qarorni qabul qilishi lozim bo`ladi. Ishlab chiqarish xarajatlarini muttasil kamaytirib boorish, korxonani foydaliligini oshirishning asosiy vositasi bo`lib hisoblanadi. Chunki korxonaning xarajatlari qanchalik kam bo`lsa foyda miqdori shunchalik ko`p bo`ladi. Bizning mamlakatimizda buhgalteriya hisobida “xarajatlar” tushunchasini o`rniga “tannarx” tushunchasi ishlatib kelingan. Tannarx mahsulotni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarini yig`indisidan iborat. Uni asl va meyoriy xarajatlar asosida hisoblanadi. Bu tushunchalar o`rtasida farq mavjud.