Mavzu: ishlab chiqarish xarajatlari reja

O`rtacha umumiy xarajat=Umumiy xarajat/Miqdor

ATC=TC/Q

va

Chekli xarajat= Umumiy xarajatdagi o`zgarish/Miqdordagi o`zgarish MC=∆TC/∆Q

Bu yerda ∆ belgisi, Grek harfi delta, o`zgaruvchidagi o`zgarishni ifodalaydi.

Bu tengliklar qanday qilib umumiy xarajatdan o`rtacha umumiy xarajat va chekli xarajatning olinishini ko`rsatadi. Tadbirkor menejerlar bozorga qancha mahsulot chiqarish borasida o`ylayotganlarida o`rtacha umumiy xarajat va chekli xarajat tushunchalarini yodda saqlashi lozim.

Xarajat egri chiziqlari va ularning shakllari

• Gorizontal kesim firmaning mahsulotlari miqdorini va vertikal kesim chekli va o`rtacha xarajatlarni aks ettiradi. Grafik 4 egri chiziqdan iborat: o`rtacha umumiy xarajat (ATC), o`rtacha o`zgarmas xarajat (AFC), o`rtacha o`zgaruvchan xarajat (AVC) va chekli xarajat (MC).
• Xarajat egri chiziqlari firma misolida aks ettirilgan va iqtisodiyotda ko`pchilik firmalar uchun zarur bo`lgan asosiy xususiyatlarga ega. Keling ushbu uchta jihatlarni tahlil qilamiz: chekli xarajat egri chizig`i shakli, o`rtacha umumiy xarajat egri chizig`i shakli va chekli va o`rtacha umumiy xarajat o`rtasidagi bog`liqlik.