Mavzu: Ishlab chiqarishni yangilash va modernizatsiyalash sharoitida investitsion dasturlarni moliyalashtirishni nazariy asoslari. Kirish qismi

Iste’mol tanlov omillari almashtiriladigan tovarlar tizimida tovarning raqobatdoshligini aniqlab beradi. Tovar va mahsulotlarni sotib oluvchilar, ular bilan raqobat qiluvchilar, raqobat tovarlari bilan tovarning almashuvchanligi, almashtiriladigan yoki o’zaro almashtiriladigan tovarlarning taqqoslanishi ehtiyojning tarkibiy tuzilmasini belgilab beradi. Bu yerda shu tovarni yoki shu tovar bozorini ularni to’ldiradigan tovarlar yoki ularni to’ldiradigan tovarlar bozori bilan taqqoslash katta ahamiyatga ega.

Taklif omillari mol etkazib beruvchi-sotuvchi tomonidan tovarning taklif bahosini o’rnatishga yordam beradi. Bu yerda bozorga taklif qilinayotgan tovarning umumiy soni va XYuS tomonidan bozorga etkazib beri-layotgan tovarning sonini (bo’lishi mumkin bo’lgan boshqa mol etkazib beruvchilarda shu tovarning zaxiralarini va XYuSdagi zaxiralarni qo’shgan holda) bilish juda muhim. Undan so’ng tovarni bozorda sotishdagi ishlab chiqarish va muomala xarajatlariga va shuningdek, tovarni ishlab chiqarishda foydalanilgan ishlab chiqarish omillari va ishchi kuchining bahosiga aniqlik kiritib olish kerak. Odatda tabiiy resurslar, kapital va mehnatning baholari cheklanadi. Davlat va ijtimoiy fondlarga soliqlar, aktsizlar va boshqa to’lovlar hamda ajratmalar, bojlar ajratiladi. Foyda va uning investitsiyalarga, rezerv va sug’urta fondlariga, dividendlar va boshqa maqsadlarga taqsimlanishi aniqlanadi.
Muqobil ishlab chiqarish imkoniyatlari bilan bog’liq bo’lgan omillar ham mavjud. Bu yerda gap XYuS ishlab chiqarish imkoniyatlaridan maksimal foydalanilganda mahsulotlarning maksimal almashuvchanligi, ya’ni mahsu-lotlarning ishlab chiqarish almashuvchanligi, shuningdek, muqobil texnologiyalarning ham maksimal almashuvchanligi xususida ketayapti. Qisqasi, bu yerda ish barcha ishlab chiqarish omillarining (tabiiy resurslar, kapital, mehnat-ning) maksimal almashuvchanligiga borib.
MAVZU:Xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyasi – davlat moliyaviy salohiyatining asosidir.

Axmedov Azamat

Ilmiy rahbar:
Ozodjon Maxmaraimov
“
Toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini
mexanizasiyalash muhandislari
instituti” milliy tadqiqot universiteti “Buxgalteriya hisobi” yo’nalishi 2
-
bosqich talabasi
Annotatsiya
:
Ushbu maqola xo’jalik yurituvchi subyektlarda
daromadlarning nazariy asoslari, xarajatlar, va moliyaviy natijalar
mavzus
iga bag’ishlanadi.
Kalit So’zlar:
Moliyaviy natijalar, buxgalteriya, daromad,
moddiy
aktivlar
, xo’jalik yurituvchi sub’ekt, Realizatsiya, operatsion, yalpi foyda...
Xo'jalik yurituvchi subyektlar daromadlarining
nazariy asoslari
Moliyaviy natijalar
–
xo’jalik yurituvchi su’yektning ma’lum hisobot
davrida tadbirkorlik faoliyati jarayonida o’ziga qarashli mablag’
ning oshishi
yoki kamayishidir. Buxgalteriya hisobida bunday faoliyat natijasi hisobot
davridagi barcha foydalar va zararlarni hisoblash yo’li bilan aniqlanadi.
Bundan kelib chiqadiki, moliyaviy natijalarni aniqlash uchun ma'lum bir
davrda amalga oshirilga
n xarajatlar va daromadlarni taqqoslaymiz, ya'ni
olingan daromadlardan qilingan xarajatlarni ayirishimiz lozim.
Daromad
-
kompaniyaning asosiy ishlarini bajarishdan olgan
mablag'lari,
shuningdek
korxona
asosiy
faoliyatining
bir
qismi
hisoblanmaydigan qo'sh
imcha imkoniyatlarni amalga oshirishdir. Bunday
imkoniyatlar, masalan, kvadrat yoki korxonaga tegishli mol
-
mulkni ijaraga
berish, ortiqcha inventarizatsiya qilish va boshqalarni o'z ichiga oladi.
Keyinchalik bu haqda. Ko'plab boshlang'ich tadbirkorlar o'zl
arining
birinchi
daromadlarini oladilar
, bu biznesning daromadliligi kafolati deb
hisoblaydilar. Biroq, daromadni ishlab
chiqarish va sotish xarajatlarini
qoplashini tushunish muhim. Qolgan qism (foyda) ta'sischilarning to'liq
tasarrufida bo'lgan korxona va kapitalni rivojlantirish uchun zarur bo'lgan
mablag'lar o'rtasida taqsimlanadi. Daromad daromadlarini yanada
yaxshiroq
tushunishga yordam beradigan daromad va daromadlarning bir
necha ko'rsatkichlari mavjud. ni, yalpi tushum korxona ishlab chiqarilgan
mahsulot (xizmatlar) ni sotishdan, shuningdek, o'z moddiy aktivlarini jami pul
daromadlari hisoblanadi. O'z navbatida, s
of daromad
-
qo'shilgan qiymat
solig'i, aktsizlar, qaytarilgan tovarlar va narx
-
navoning chegirmalari bundan
mustasno. Ushbu ko'rsatkich korxona daromadlari va rentabelligini
keyingi
hisoblash uchun real asosdir
1
.
Iqtisodiyotni modernizatsiyаlash sharoitida foyda ko’rsatkichini to’g’ri
aniqlash muhim ahamiyatga ega. Mazkur daromad hisobidan maxsus
maqsadlarga mo’ljallangan fondlаr, rezerv fondi tashkil etadi, kapi
tal
qo’yilmаlar moliyalashtiriladi va ijtimoiy tadbirlаr amalga oshiriladi Turli
mulkchilikkа asoslаngan bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona faoliyatining
yakuni moliyаviy natijalar hisoblanadi.