Mavzu: jismoniy tarbiya darslarini samarali tashkil etish usullari

2.JISMONIY TARBIYA DARSLARIDA O’QUVCHILAR FAOLIYATINI TASHKILLASH.
Darsda o‘quvchilar faoliyatini tashkil qilish usullari deganda o‘qituvchi rejasiga muvofiq o‘quvchilarni mashq bajarish uchun uyushtirish usullari tushuniladi.
Darsda o’quvchilar faoliyatini tashkil kilish usullari deganda o`qituvchi rejasiga muvofik o`quvchi mashqlarni bajarish uchun uyushtirish usullari tushuniladi.
Frontal (yoppasiga) shugullanish usuli- mashqlarni barcha o’quvchilar bir vaktda bajaradilar. Uning ustunligi kuprok o`quvchi kamrab olishda, darsda yukori zichlikka va katta jismoniy ogirlikka erishilishidadir, o’quvchilar o`qituvchi farmoyishi yoki komandasini baravariga bajarsalar, yoppasiga shugullanish usuli mashqlarni jamoa xolda bajarishning yaxshi namunasi bula oladi.
Mazkur usul o’quv muassasalarining barcha boskich o’quvchilari bilan olib boriladigan ishlarda, ayniksa, o’quv materiali bilan tanishtirishda keng kullaniladi.
Okimli usulda o’quvchilar bitta mashkni navbat bilan, ketma- ket tuxtovsiz okim tarzida bajaradilar. Bunday okimlar sharoitga karab ikkita, uchta bulishi mumkin.
Ikki yoki uch okimda dars zichligi, binobarin ogirligi xam oshadi. Okim usuli akrobatika mashklari, uzun argamchi bilan bajariladigan mashklar, skameyka va gimnastika devoriga tirmashishda, uni oshib utishda,muvozanat saklashda, tayanib sakrash, uzunlikka xamda balandlikka sakrashda kulaydir.
Okim usulining bir turi shuki, o’quvchilar bir necha xil mashkni navbat Bilan bajaradilar. Masalan, o’quvchilar dastlab skameykada yuradilar, sung yogochdan oshibutadilar, undan keyin plankadan sakraydilar. Bu usul o`qituvchiga o’quvchilar tomonidan bajarilayotgan barcha mashqlarni kuzatish imkonini bermaydi, shuning uchun u juda zarur bulgan joyda turadi.
Okim usuli kuprok malaka va kunikmalarni takomillashtirish maksadidagi mashqlarni utishda, shuningdek ogirlikni oshirishda kullaniladi.


Guruh va individual usuliga tavsif.Guruxli usuli shundan iboratki, unda o’quvchilar guruxlarga bulinadilar, xar bir gurux o`qituvchi topshirigiga binoan mustakil shugullanadi.Mashq uchun jixoz va inventar etishmaganda shu usulga murojaat qilinadi. Vaqtdan oqilona foydalanish maksadida bir vaktda ikkita-uchta mashq turi o’rganiladi. Guruxlar ma’lum bir vaktdan sung joy almashadilar. Xar bir guruxga o`quvching mashgulot paytidagi xarakatini kuzatib turish uchun boshlik tayinlanadi.
Guruxlarga bulinish ikkitagacha, uchtagacha sanash yoki bir kator kolonnadan ikki, uch kator kolonnaga kayta saflanish va xar bir katorni tegishli joyga burib olib bori shorkali amalga oshiriladi.
Darsda guruxlar bir-biriga xalakit bermaydigan tarzda joylashadi. Guruxli usul barcha o’quvchilar mustakil mashgulotlarga etarli darajada tayyor bulganlaridan sung kullanilishi mumkin.
Individual usul shundan iboratki, bunda xar bir o’quvchi mashk bajaradi, kolganlar esa uni kuzatib turishadi. Bunday usul yakunlovchi darslarda kullaniladi. Bu o`qituvchiga xar bir mashk bajarilgandan sung yakun chikarishga,bolalar e’tiborini mashkni yaxshirok bajarishga, kamchilik va xatolarga karatishga imkon beradiki, bu ta’lim va tarbiya jixatdan juda muxim.