Mavzu: Kichik biznes korxonalarida maxsulot sifatini oshirish va raqobatbardoshligini ta'minlash

II BOB. Kichik biznes korxonalarida maxsulot sifatini raqobatbardoshligini ta’minlash

2.1 Sifatni boshqarishda marketing tadqiqotlarining maqsadi va

vazifalari

Marketing tadqiqotlarining asosiy maqsadi, uning vujudga kelish, shakllanish va rivojlanishning ob’ektiv sabablari, zarurati bilan belgilandi, hamda uning maqsadi nihoyatda keng va murakkab masalalarni hal qilishga karatilgan. U ishlab chiqarishni xaridor ehtiyojiga moslashtirib, talab va taklifning muvozanatiga erishgan holda, uni tashkil etgan korxona, tashkilotlarga yuqori foyda keltirishdir. Bunga erishish uchun marketing quyidagi muhim vazifalarni hal etishi lozim: - xaridorlar (iste’molchilar) ehtiyojini o’rganish; - tovarlarga ichki va tashqi talablarni o’rganish; - korxona faoliyatini xaridorlar ehtiyojiga moslashtirish; - talab va taklif to’g’risidagi olingan ma’lumotlar asosida bozorni o’rganish; - tovarlar reklamasini tashkil etish, xaridorlarning tovarlarni sotib olishga qiziqishini oshirish; - tovar yaratuvchi yoki uni sotuvchi korxona tadqiqotlarini amalga oshirish uchun ma’lumotlar to’plash va tahlil qilish; - tovarni bozorga chiqarishdagi barcha xizmatlar to’g’risida ma’lumotlar olish; - to’ldiruvchi tovarlar va o’rnini bosuvchi tovarlar to’g’risida axborotlar yig’ish. Tovarlarga talabni istiqbollash, ularni amalga oshirishni nazorat qilishdan iborat.
G.L. Bagiev va boshqalar “Zamonaviy marketing tadqiqotlari, tadbirkorlik tizimidagi axborot topish, to’plash, qayta ishlash va joriy hamda strategik qarorlar qabul qilish jarayoni”7- deb ta’rif bergan. Marketing axborotlarini tizimli tahlil qilish, talab va taklifning taxminiy hisobini ishlab chiqishga imkon beradi. Busiz esa sotishning maqbul darajasini belgilash mumkin emas. Bunday darajada odatda, minimum, maksimum oralig’ida hisoblab chiqiladi. Marketing maqsadiga erishishda reklama ham muhimdir. Reklamaning vazifasi mavjud bozor segmentini mustahkamlash, yangi xaridorlarni jalb etish, yangi bozorlar tashkil qilishdir. Marketing tizimida reklamaning asosiy xususiyati – uzluksiz ta’sir va doimiy yangilanishdir. Shu bilan birga xaridor psixologiyasi tovar va firma markasiga bog’lanib qolish xususiyati (imidj)ga ham egadir. Marketing tadqiqotlarining eng muhim bosqichlaridan biri tadqiqot rejasini ishlab chiqish hisoblanadi. Bunda tadqiqot uchun zarur ma’lumotlar va axborotlarni to’plash manbalari, uslublari, qurollari, tanlov o’tkazish tartiboti va rejalari tuziladi. Tadqiqot asoslanadigan ma’lumot va manbalardan bir necha marotaba tegishli sohalarda foydalanish, ularni qayta ishlash mumkin. Marketing tadqiqotida kuzatish, eksperiment, so’rov, guruhli bahs eng ko’p qo’llaniladigan uslublar hisoblanadi. Har bir uslub tadqiqotning tegishli bosqichlarida samarali axborot to’plash, uni qayta ishlash, texnika vositalaridan samarali foydalanishni nazarda tutadi. Masalan, uyali telefon qurilmasi va bort-kompyuterli avtomobilga boshlag’ich talabni baholash tadqiqotini olib ko’raylik. Kuzatish uslubi vositasida xaridorlarning joriy davrda va avtomobil bozoridagi munosabatlari, ko’nikmalarini baholash mumkin. So’rov uslubida esa aniq bir xaridorning «yangi jihozlarga» qiziqishlari, ularga qo’yadigan talab va istaklarni baholash mumkin. Eksperiment uslubida esa sinov tarzida avtomobillarning kichik partiyasini bozorda sotib, xaridorlar holatlarini kuzatish mumkin. Marketing tadqiqotlari rejasini ishlab chiqishda uslubiy jihatdan o’zaro bog’liqlik, aniqlik, takrorlanmaslik, davriy uzluksizlik ta’minlanishi lozim. Tuzilgan reja mohiyatan quyidagi savollarga javob berishi lozim.

1. 
   Qanday ma’lumotlar to’planishi kerak?
   
2. 
   Ma’lumotlarni kim to’playdi?
   
3. 
   Kim va nima xususida izlanish olib borishi lozim?
   
4. 
   Ma’lumotlarni to’plashda qanday uslublar qo’llaniladi?
   
5. 
   Ma’lumotlar qanday shaklda va qanday muddatlarda taqdim etiladi?
   
6. 
   Ma’lumotlarni to’plash qachon va qaerda amalga oshiriladi?
   

Ma’lumotlarni to’plash uchun qanday xarajatlar ko’zda tutiladi? Ushbu savollarga javob topish asosida tadqiqot rejasining izchilligi, mazmunan va mantiqan bog’liqligi ta’minlanadi. Bu o’z navbatida tadqiqotning keyingi bosqichlarida sodir bo’lishi mumkin bo’lgan kamchilik va xatoliklarning vujudga kelishiga yo’l qo’ymaydi. Ma’lumotlarni to’plash bosqichi tasdiqlangan reja asosida amalga oshirilishi bilan bir qatorda texnik vositalar yordamida ularni qayta ishlash, tayinli tartibga solish vazifasini ham bajaradi.

Kichik biznes korxonalarida mahsulot sifatining raqobatbardoshligini ta'minlash uchun siz quyidagi tavsiyalarga amal qilishingiz mumkin:
Mijozlar bilan muloqot qilish: Mijozlarning fikr-mulohazalari va takliflariga e'tibor berish va ularning xavfsizligi va xavfsizligini boshqarish vositalarini yoritishni ta'minlash juda muhimdir. Mijozlarning savol va takliflari, talablari asosida sifatli mahsulot va xizmatlarni taklif qilish zarur.
Raqobat tahlili: Raqobat tahlili mahsulot va xizmatlarni sotish uchun zarurdir. Raqobatni tahlil qilib, biznesingiz uchun eng yaxshi reklama va marketing strategiyalarini aniqlashingiz mumkin. Raqobat tahlili biznes, mahsulot tanlash, mijozlar bilan aloqalar va xavfsizlik kabi bir qancha maqsadlarda amalga oshiriladi.
Xavfsizlikni ta'minlash: Xavfsizlik bo'yicha mijozlarni rivojlantirishning yaxshiroq yo'li bo'lishi kerak. Mahsulot va xizmatlarni sotishda xavfsizlikni ta'minlash va xavfsizlikni ta'minlashning qulay va oddiy usullarini topish juda muhimdir. Bunga xavfsizlik sertifikatlari, mahsulotni sinchkovlik bilan tekshirish va mijozlarga berilgan xavfsizlik ko'rsatmalari kabi turli usullar kiradi.
Mahsulotlar va xizmatlar sifatini oshirish: Mahsulotlar va xizmatlar sifatini oshirish mijozlarga va mahalliy bozorlarga ko'proq sotish uchun juda muhimdir. Shuning uchun mahsulot va xizmatlar sifatini yaxshilash uchun shaxsiy monitoring jarayonini yo'lga qo'yish kerak.
Mijozlar bilan shaxsiy munosabatlarni yaratish: mahsulot va xizmatlarni sotib olish xavfsizligi va sifatiga ishonchini oshirish uchun mijozlar bilan shaxsiy munosabatlarni yaratish muhimdir. Mahsulotlar va xizmatlarni to'g'ri tushunish va ularning talablarini aniqlash ularni mijozlar bilan bog'lashning eng yaxshi usullaridan biridir.