Мавзу: Kимёвий анализнинг метрологик асослари

Мавзу: Kимёвий анализнинг метрологик асослари.

Режа

• Анализ давомида модданинг сифат ва миқдорий таркиби.
• Кимёвий анализинг босқичлари.
• Модда миқдори ва эритмалар концентрацияси.
• Анализ усули ва схемасини танлаш.
• Анализнинг тезкорлиги (экспресслиги) ҳақида.
• Систематик хатоликлар.

Анализ давомида модданинг сифат ва миқдорий таркиби ҳақида ахборот-маълумот олингани учун уни ахборот олиш жараёни деб қараш мумкин. Бундай ахборот кўз билан кузатиш ёки бирор асбобда ўлчаш билан боғлик. Тўпланган ахборот аналитик белги (сигнал) бўлиб ҳисобланади. ИЮПАК нинг тавсиясига кўра аналитик сигнал аниқланадиган модданинг объект таркибидаги миқдори билан бевосита боғлиқ бўлган анализнинг охирги босқичидаги ўлчанган физикавий катталикнинг ўртача қийматидир. Одатда, бу қиймат масса ёки концентрация билан боғлиқ бўлади. Тортиш натижалари, моддаларнинг спектрлари, потенциал ёки электр ўтказувчанлик, ток қиймати, электр миқдори, оптик зичлик ва бошқалар аналитик сигналлардир.

• Анализ давомида модданинг сифат ва миқдорий таркиби ҳақида ахборот-маълумот олингани учун уни ахборот олиш жараёни деб қараш мумкин. Бундай ахборот кўз билан кузатиш ёки бирор асбобда ўлчаш билан боғлик. Тўпланган ахборот аналитик белги (сигнал) бўлиб ҳисобланади. ИЮПАК нинг тавсиясига кўра аналитик сигнал аниқланадиган модданинг объект таркибидаги миқдори билан бевосита боғлиқ бўлган анализнинг охирги босқичидаги ўлчанган физикавий катталикнинг ўртача қийматидир. Одатда, бу қиймат масса ёки концентрация билан боғлиқ бўлади. Тортиш натижалари, моддаларнинг спектрлари, потенциал ёки электр ўтказувчанлик, ток қиймати, электр миқдори, оптик зичлик ва бошқалар аналитик сигналлардир.
• Кимёвий сифат анализида эритма рангининг ўзгариши ёки ранг пайдо бўлиши, чўкма тушиши, газ ажралиб чиқиши ҳам аналитик сигналдир.
• Аналитик кимёда аналитик сигнални олишни кенг тарқалган усули ўлчашдир. Эритманинг ҳажми, модданинг массаси, потенциали, оптик зичлиги, тўлқин узунлиги, эритма рН и ярим тўлқин потенциали, диффузион ток, электр ўтказувчанлик, қаршилик ва бошқаларни ўлчаш бунга мисол бўла олади.