Mavzu: Kognitiv psixologiya

Mavzu: Kognitiv psixologiya

Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Pedagogika va psixologiya fakulteti « Amaliy psixologiya »Yo'nalishi 202-guruh talabasi Karimberdiyeva Nozimaning Psixodiagnostika fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Mavzu: Psixodiagnostika va eksperimental psixologiya fanining predmeti

Psixologik diagnostika fan sifatida XIX asr oxirida eksperimental asosda vujudga keldi. Psixologik diagnostikaning vujudga kelishida F.Galton (1879); J.Cattell (1890); H.Ebbinghaus (1891); A.Binet va V.Henri (1896); A.Binet va Th.Simon(1905)larning ishlari katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu tadqiqotlarda individual farqlarni o‘rganishning yangi statistikaga asoslangan quroli – test ishlatila boshlagan.

Psixologiyada ilk bor psixometrik yo‘nalish asoschisi F.Galton testlar yaratgan. Dastlabki test aqlni o‘lchash metodi sifatida qo‘llanildi, keyinchalik esa undan shaxsni, uning reaktsiyalarini o‘rganishda foydalanila boshlandi.

Psixologik diagnostika fan sifatida 1920-yillarda keng shakllana bordi. Shveytsariyalik psixolog va psixiatr H.Rorschach (1921)ning «Psixodiagnostika» asari nashr etilishi bilan psixodiagnostikaga asos solindi.

Psixodiagnostika so‘zi psixologiyada ikkita asosiy ahamiyat kasb etadi. Birinchisi ilmiy psixologik bilimlar va tadqiqotlar sohasi hisoblansa. Ikkinchisi psixologik bilimlarni amaliyotda qo‘llay olish sohasidir.

Psixodiagnoz Uning ikki jihati bor – nazariy va amaliy. Nazariy – bolalarning individual psixologik xususiyatlarini o’lchashning metodologik masalalarini, yoshga oid normalarini, psixodiagnostik usul va protseduralarni qurish va rivojlantirishni o’rganadigan fan. Amaliy – diagnostika usullarini, ma’lumotlarni qayta ishlash va izohlash usullarini ishlab chiqish va qo’llashni o’z ichiga oladi.

Psixodiagnostik usullar: 1) Test (inglizcha test, test, topshiriq) – bajarilishi har qanday sifatning rivojlanish darajasini ko’rsatadigan vazifa. 2) Kuzatish ba’zan asosiy usul. 3) Suhbat – ko’pincha standartlashtirilgan, test va anketaga juda o’xshash. 4) Savol berish. 5) Faoliyat natijalarini tahlil qilish (rasm). 6) Eksperiment (kamdan-kam hollarda o’quvchi ishlatiladi).

Psixodiagnostika asosida bolani o’qitish va tarbiyalashda tabaqalashtirilgan, individual yondashuv amalga oshiriladi, o’qituvchilar va ota-onalar uchun tavsiyalar ishlab chiqiladi. Psixologik maslahat quyidagi ish turlarini o’z ichiga oladi: 1) Psixologik tekshiruv natijalaridan kelib chiqadigan psixologik va pedagogik tavsiyalarni ishlab chiqish va aniq shakllantirish, bundan tashqari, tegishli tavsiyalar bolalar va kattalarga tushunarli va amaliy foydalanish uchun taqdim etilishi kerak bo’lgan shaklda taqdim etilishi kerak. 2) Psixologik maslahatga muhtoj bo’lganlar bilan maslahat suhbatlarini o’tkazish. Ushbu suhbatlar bolalar va kattalarga kerakli psixologik va pedagogik maslahatlarni olish bilan yakunlanadi. 3) DOE xodimlari va ota-onalariga psixologik ta’lim berish, bolalarning psixologiyasi, ularning yosh xususiyatlari, intellektual va hissiy rivojlanishdagi eng odatiy qiyinchiliklar, bolalar bilan muloqot qilishning eng maqbul usullari, bolalar guruhlarini tashkil qilish, birgalikdagi faoliyat, turli yoshdagi bolalarning bir-biri bilan aloqasi va boshqalar. D) Psixologik ta’lim faqat bolalar psixologiyasidan umumiy ma’lumotlarni uzatish bilan cheklanib qolmasligi kerak, bu o’qituvchilar tarkibining malakasini hisobga olgan holda ushbu bolalar bog’chasining o’ziga xos shartlarini o’rganishni talab qiladi. Ala, individual, har bir o’qituvchi, millat, an’analari, ota-onalar va bolalarning bir kontingenti uslubi va hokazo. N.

Psixoprofilaktika - Bu profilaktika xarakteridagi vazifalarni hal qilish, bolaning rivojlanishida (ZPR) istalmagan psixologik oqibatlarning kelib chiqishini oldini olish, nomaqbul belgilar, yomon odatlar, moyilliklarning paydo bo’lishi bilan bog’liq.

• 
  Profilaktik ish bilan shug’ullanadigan psixolog rivojlanishdagi turli xil anomaliyalarning mumkin bo’lgan sabablarini bilishi, ularni o’z vaqtida sezishi va yo’q qilishi kerak. O’qituvchilar va ota-onalarning psixologik tayyorgarligi (ta’lim va maslahat) ham shu maqsadga xizmat qiladi, uning davomida bolani diqqat bilan kuzatib borishga o’rgatiladi va aqliy rivojlanishida sapmalarga olib keladigan barcha narsani o’z vaqtida payqaydi.
  
• 
  Aqliy tuzatish Mavjud kamchiliklarni tuzatish, ularning psixologiyasini yoki xatti-harakatlarini o’zgartirish uchun psixologning bolaga yoki kattalarga to’g’ridan-to’g’ri ta’sirini o’z ichiga oladi.
  
• 
  Psixolog psixokorrektsiya usullarini yaxshi bilishi kerak: psixoterapiya, ijtimoiy va psixologik tayyorgarlik, avtoulov mashg’ulotlari, gipnoz taklif qilish texnikasidagi ba’zi usullar, mijozga ta’sirchan ta’sir ko’rsatishi.
  

Savollar: 1_Psixodiagnostika qachon vujudga kelgan-? 2_Psixodiagnostika olimlari kimlar-? 3_Psixometrik yoʻnalish asoschisi kim-yoviy? 4_’Psixodiagnostika’asari muallifi kim_? 5_Psixologik diagnoz qoʻyishning bosqichlari-? 6_Psixodiagnoz jihatlari nechta va ular qaysilar-? 7_Psixodiagnoz usullari-? 8_Psixoprofilaktika-?

E’tiboringiz uchun rahmat!!

http://fayllar.org