Mavzu. Kommunal infratuzilma xo‘jaligida tannarx, foyda va rentabellik

Maxsulot ishlab chiqarish tannarxini aniqlash va uni hosil qiluvchi harajatlarni turkumlash mamlakatimizda O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1999 yil 5 fevraldani 54-son qarori bilan tasdiqlangan «Maxsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish harajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to`g`risida»gi Nizomga muvofiq amalga oshiriladi.

• Maxsulot ishlab chiqarish tannarxini aniqlash va uni hosil qiluvchi harajatlarni turkumlash mamlakatimizda O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1999 yil 5 fevraldani 54-son qarori bilan tasdiqlangan «Maxsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish harajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to`g`risida»gi Nizomga muvofiq amalga oshiriladi.

Maxsulot (ishlar, xizmatlar)ning ishlab chiqarish tannarxini hosil qiluvchi harajatlar ularning iqtisodiy mazmuniga ko`ra quyidani elementlar bilan guruxlargaajratiladi:

• Maxsulot (ishlar, xizmatlar)ning ishlab chiqarish tannarxini hosil qiluvchi harajatlar ularning iqtisodiy mazmuniga ko`ra quyidani elementlar bilan guruxlargaajratiladi:
• - ishlab chiqarishning moddiy harajatlari (qaytariladigan chiqitlar qiymati chiqarilib tashlangan xolda);
• - ishlab chiqarish xususiyatiga ega bo`lgan mehnatga xaq to`lash harajatlari;
• - ishlab chiqarishga tegishli bo`lgan ijtimoiy sug`urtagaajratmalar;
• - asosiy fondlar va ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo`lgan nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi;
• - ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo`lgan boshqa harajatlar.

Sanoat va uning barcha bo`g`inlari ishini tavsiflovchi muhim sifat ko`rsatkichlaridan biri foyda va rentabellikdir. Foyda bozor munosabatlarining muhim kategoriyasi sifatida iqtisodiyotda, ma’lum funktsiya (vazifa)larni bajaradi:

• Sanoat va uning barcha bo`g`inlari ishini tavsiflovchi muhim sifat ko`rsatkichlaridan biri foyda va rentabellikdir. Foyda bozor munosabatlarining muhim kategoriyasi sifatida iqtisodiyotda, ma’lum funktsiya (vazifa)larni bajaradi:
• -ishlab chiqarish faoliyatining natijasidan olingan iqtisodiy samarani tavsiflaydi, chunki u so`nggi moliyaviy natijani ifodalaydi;
• -turli darajadani byudjetlarni shakllantiradi;
• -xodimlarning manfaatlarini ximoya qiladi va bu borada iqtisodiy dastak va stimul rolini o`ynaydi;
• -ilmiy – texnikaviy, tashkiliy va ijtimoiy ishlarni amalgaoshirishga imkoniyat beradi.