Mavzu: korxona moliya-xo'jalik faoliyatini tahlil qilishning mohiyati va ahamiyati reja

Buxgalteriya balansi asosida xo'jalik mablag'lari, ularning manbalari tarkibi va tarkibiy tuzilishining tahlili
Buxgalteriya balansi korxona mulki, kapitali va majburiyatlari hajmini ma'lum sanaga aks ettiruvchi maxsus jadvaldir. U 2 qismdan iborat bo'lib, uning aktiv qismida korxonaning asosiy va aylanma mablag'lari(mulki), passiv qismida kapitali va majburiyatlari aks ettiriladi B alansning aktiv va passiv tomonlari o'zaro teng bo'ladi
Buxgalteriya balansi, o'z navbatida , balans brutto va balans –netto turlariga bo'linadi. Xo'jalik mablag'larining boshlang'ich qiymati bo'yicha o'zida aks ettiruvchi balans brutto deb ataladi. Xo'jalik mablag'larini haqiqiy qiymati bo'yicha aks ettiruvchi balans balans netto deyiladi.Xo'jalik mablag'larining boshlang'ich qiymatidan ularning eskirish summasini chegirib tashlash orqali haqiqiy qiymati aniqlanadi.
Korxonaning moliyaviy holatini ifodalovchi barcha ko'rsatkichlar buxgalteriya balansi netto moddalari asosida aniqlanadi va tahlil qilinadi. Buxgalteriya balansi aktividagi moddalar << mablag'larni pul shakliga aylanish tezligi (likvidlik darajasi ) >> belgisi bo'yicha, passividagi moddalar esa <
Buxgalteriya balansi asosida,birinchi navbatda, korxonaning umumiy moliyaviy holatiga baho beriladi. Buning uchun korxonaning mulki(aktivlari
, kapitali va majburiyatlari(passivlari) ning tarkibi va tarkibiy tuzilishi hamda ularning o'zgarishi tahlil qilinadi. Tahlilda gorizontal va va vertikal usullardan foydalaniladi. Tahlilda korxona aktivlari va passivlari, ulardagi umumiy va tarkibiy o'zgarishlar balansning har qaysi tarafi bo'yicha alohida o'rganiladi.
Gorizontal tahlil usuli yordamida aktivning har bir bo'limi va har bir moddasi bo'yicha yil oxiridagi summasini yil boshidagi summasiga, passivning ham har bir bo'limi va har bir moddasi bo'yicha yil oxiridagi summasini yil boshidagi summasiga solishtirib , mutlaq va nisbiy o'zgarishi (ko'payishi yoki kamayishi )aniqlanadi. Balans aktivi va Passivi bo'yicha moliyaviy holatning tarkibini tahlil qilish bilan birgalikda ularning tarkibiy tuzilishi ham o'rganiladi. Buning uchun avvalo Har bir bo'lim va moddalarining balans jamiga nisbat salmog'i aniqlanadi. So'ngra yil oxiridagi salmog'ini yil boshidagi salmog'iga qiyoslab, tarkibiy tuzilishining o'zgarishi aniqlanadi va tahlil qilinadi
Korxonaning moliyaviy holatiga baho berishda balans malumotlaRI asosida nisbiy ko'rsatkichlarini aniqlash va tahlil qilish katta ahamiyatga ega bo'ladi, chunki ular asosida moliyaviy holatni yaxshilash imkoniyatlari aniqlanadi.
Korxonaning moliyaviy holatiga baho berishda quydagi moliyaviy koeffitsientlar ko'proq ishlatiladi.

1. Moliyaviy barqarorlik koeffitsiyenti

   
   

2. Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti

   
   

3. To'lovga qodirlik koeffitsiyenti

   
   

4. O'z va qarz mablag'larining o'zaro nisbati koeffitsiyenti

   
   

5. O'z aylanma mablag'lari bilan ta'minlanish koeffitsiyenti

   
   

6. Moddiy aylanma mablag'lar hissasi koeffitsiyenti

   
   

7. Jami aylanma mablag'larining jami mulk qiymatidagi hissasi