Mavzu: Korxonalarda moliyaviy xisobotni tashkil etish masalalari Mundarija

7-jadval: Buxgalteriya balansining aktivi va passivining likvidlik darajasi bo‘yicha tarkiblanishi¹¹


Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot. Moliyaviy natijalarni ifodalovchi ko’rsatkichlar quyidagilardan iborat: Daromad/Xarajat=N*100foyda(zarar)/Rentabellik¹²
Moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot choraklik hisobot bo‘lib, uning asosiy maqsadi korxonaning pirovard natijasi – sof foydani aniqlash hisoblanadi.¹³ Moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot shaklidan korxonaning ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan va bog‘liq bo‘lmagan xarajat turlarini ajratish imkoniyati vujudga keladi. Xarajatlarni bu tartibda turkumlash iqtisodiy nochorlik yoki zarar ko‘rib ishlashning asl sababini aniqlashga va xarajatlarning samarali boshqaruvini yo‘lga qo‘yishga yordam beradi. Hisobotda korxona tomonidan muayyan davr mobaynida topilgan daromadlarning ham manbaalari aks etgan bo‘lib, sof foydaga erishishga asosiy faoliyat yoki boshqa faoliyat daromadlari qanchalik darajada ta’sir qilganligini ham tahlil qilish mumkin. Buning muhim jihati shundan iboratki, amaliyotda ba’zi korxonalar iqtisodiy nochor bo‘lgani holda sof foyda bilan yilni yakunlashlari mumkin. Shunda moliyaviy atijalar to‘g‘risidagi hislbtni chuqurrov tahlil qilish foydaning manbaini aniqlab beradi.
Mazkur shaklni tuzishda qatorlarning o‘zaro kombinatsiyalarini to‘g‘ri tushunib olish moliyaviy natijalarning mantig‘ini tushunish uchun xizmat qiladi.
1. Maxsulot (ish, xizmat)larni sotishdan olingan sof tushum qatori. Maxsulot sotishdan olingan sof tushum summasi maxsulot (ish va xizmat)larni sotishdan olingan jami tushum summasidan sotishga soliqlar to‘lovlar va ajratmalar summasini chegirish asosida aniqlanadi.
Sotishga soliqlar, to‘lovlar, ajratmalarga quyidagilar kiritiladi:
1) qo‘shilgan qiymat solig‘i;
2) aksiz solig‘i;
3) reklama to’lovi;
4) maxsulot xajmidan ijtimoiy sug‘urta bo‘limiga ajratma va hakazolar.