Mas'uliyati cheklangan jamiyat - bu bir yoki bir nechta shaxs tomonidan ta'sis etilgan, ustav fondi (ustav kapitali) ta'sis hujjatlarida belgilangan hajmdagi ulushlarga bo'lingan xo'jalik jamiyati.
Mas'uliyati cheklangan jamiyatning a'zolari uning majburiyatlari bo'yicha javob bermaydilar va jamiyat faoliyati bilan bog'liq yo'qotishlar xavfini o'zlari qo'shgan hissalari miqdorida ko'taradilar.
Mas'uliyati cheklangan jamiyat ustav fondi mablag'lari hisobidan tuziladi, u ta'sischilarning hissasidan iborat. Cheklovlar o'rnatildi. Ustav kapitalining qiymati eng kam ish haqining 40 baravaridan kam bo'lmasligi kerak. Mas'uliyati cheklangan jamiyat a'zolarining soni 50 kishidan oshmasligi kerak.
O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq ta’sischi va MChJ dividendlar bo‘yicha belgilangan me’yorda soliq to‘laydi.
Xususiy korxonaning ta'sischisi jismoniy shaxs, ta'sischilar va MChJ esa jismoniy va yuridik shaxslar bo'lishi mumkin.
Fuqarolik kodeksiga ko'ra, ustav kapitali ma'lum miqdordagi aktsiyalarga bo'lingan jamiyat aksiyadorlik jamiyatidir. Aksiyadorlik jamiyatining a'zolari uning majburiyatlari bo'yicha javob bermaydilar va jamiyat faoliyati bilan bog'liq yo'qotishlar xavfini o'z ulushlari qiymati doirasida o'z zimmalariga oladilar. Shu nuqtai nazardan, aktsiyadorlik jamiyatlari mas'uliyati cheklangan jamiyatlarga yaqin, ammo ular orasida sezilarli farqlar mavjud:
aktsiyadorlik jamiyatining ustav kapitalini tashkil etish boshqacha - aktsiyalarning to'liq tengligi va ularni majburiy ro'yxatdan o'tkazish ulushlar;
aktsiyador da chiqish dan jamiyatlar emas balki talab yo'q to'laysiz , muddati ustida uning baham ko'ring (ham naqd pul, na mulk), Shunday qilib qanday amalga oshirish kerak bu Chiqish mumkin faqat faqat yo'l - orqali o'z ulushlarini boshqa shaxsga sotish, berish yoki boshqacha tarzda o'tkazish. Binobarin, OAJ, mas'uliyati cheklangan jamiyatdan farqli o'laroq, kafolatlangan dan uning ishtirokchilari chiqib ketganda, kompaniyaning asosiy kapitali bo'ladi kamayadi. Begonalashtirilgan (joriy) qimmatli qog'ozlar yordamida kapitalni tashkil etish qimmatli qog'ozlar - aktsiyalar kompaniyaga ikkita asosiy afzalliklarni beradi:
ko'plab kichiklar orasida tarqalgan yirik kapitalni jamlash qobiliyati hissa qo'shuvchilar;
aktsiyalarni tezda begonalashtirish va sotib olish imkoniyati, ayniqsa ayirboshlash mexanizmi va vakillik aktsiyalari yordamida , bu aslida yirik kapitalni bir faoliyat sohasidan boshqasiga tez, deyarli bir zumda o'tkazish imkoniyatini anglatadi. mavjud bozor sharoitlari. Biznesni tashkil etishning boshqa shakllari bilan bu mumkin emas.
Shu bilan birga, tijorat amaliyoti uzoq vaqtdan beri ushbu tashkiliy-huquqiy shakl bilan mumkin bo'lgan suiiste'mollikning katta xavfini ko'rsatdi. Bunday kompaniyaning rahbarlari (direktorlari, ta'sischilari), qoida tariqasida, tadbirkorlik faoliyatida qobiliyatsiz va faqat dividendlar olishdan manfaatdor bo'lgan juda ko'p miqdordagi kichik aktsiyadorlar mavjud bo'lganda, yirik xorijiy mablag'larni tasarruf etish uchun nazoratsiz imkoniyatlarga ega . poytaxt. Demak, aksiyadorlik jamiyatlarining normal va samarali faoliyat yuritishi, butun jahon amaliyotidan dalolat beruvchi, ishlab chiqilgan aksiyadorlik qonunchiligi sharoitidagina mumkin.
Aksiyadorlik jamiyatlari ochiq va yopiq bo'lishi mumkin.
A'zolari o'z aktsiyalarini boshqa aktsiyadorlarning roziligisiz begonalashtirishi mumkin bo'lgan aksiyadorlik jamiyati ochiq aktsiyadorlik jamiyati deb tan olinadi. Bunday aktsiyadorlik jamiyati o'zi tomonidan chiqarilgan aksiyalarga ochiq obuna o'tkazish va ularni qonun va boshqa qonun hujjatlarida belgilangan shartlarda erkin sotish huquqiga ega.
Aktsiyalari faqat uning muassislari yoki oldindan belgilangan boshqa shaxslar doirasi o'rtasida taqsimlangan aksiyadorlik jamiyati yopiq aktsiyadorlik jamiyati deb tan olinadi. U o'zi chiqargan aktsiyalarga ochiq obuna o'tkazishga yoki ularni cheklanmagan miqdordagi shaxslarga boshqacha tarzda sotib olishga taklif qilishga haqli emas.
Yopiq aktsiyadorlik jamiyati ishtirokchilari soni aktsiyadorlik jamiyatlari to'g'risidagi qonunda belgilangan miqdordan oshmasligi kerak. Aks holda, u bir yil ichida ochiq aktsiyadorlik jamiyatiga aylantirilishi kerak, agar bu bajarilmasa, u tugatilishi mumkin.
Ochiq aktsiyadorlik jamiyati har yili umumiy ma'lumot uchun yillik hisobot, buxgalteriya balansi, foyda va zararlar to'g'risidagi hisobotni e'lon qilishi shart. Bu juda muhim holat aksiyadorlarga AJ faoliyati bilan tanishish va uni nazorat qilish imkonini beradi. Muayyan ma'lumot va imkoniyatlarni oling aktsiyadorlar.
Shunday qilib, Fuqarolik Kodeksi AJ faoliyati to'g'risidagi yuqorida ko'rsatilgan ma'lumotlar tijorat siri emasligini va vaqti-vaqti bilan e'lon qilinishi kerakligini belgilaydi. Yopiq aktsiyadorlik jamiyatlari uchun ochiq biznes yuritilishi kutilmaydi - bu "Aksiyadorlik jamiyatlari to'g'risida" gi qonunda aniq nazarda tutilgan hollarda talab qilinadi. Ustav aksiyadorlik jamiyatining yagona ta’sis hujjati bo‘lib, unga ta’sis shartnomasi shart emas.
AJning oliy boshqaruv organi aksiyadorlar yig‘ilishi hisoblanadi. Fuqarolik kodeksi aksiyadorlar umumiy yig'ilishining mutlaq vakolatini belgilaydi, uni hech qanday sharoitda jamiyatning ijro etuvchi organlariga o'tkazish yoki toraytirish mumkin emas (shu jumladan eng umumiy yig'ilish qarori bilan). uchrashuvlar).
Aksiyadorlar soni 50 dan ortiq bo‘lgan aksiyadorlik jamiyatlarida aktsiyadorlar manfaatlarini ifodalovchi va jamiyat direktorlari (kengashi) faoliyatini tizimli ravishda nazorat qiluvchi doimiy faoliyat yurituvchi kollegial organlar sifatida kuzatuv kengashlari tuzilishi kerak. Ushbu organ kompaniyaning boshqa organlariga berilmagan mutlaq vakolatlarga ega bo'lishi kerak. Ushbu vakolat aktsiyadorlik qonuni va (yoki) jamiyat ustavi bilan belgilanadi.
Aksiyadorlik jamiyati aktsiyadorlar umumiy yig'ilishining qarori bilan tugatilishi yoki mas'uliyati cheklangan jamiyat yoki ishlab chiqarish kooperativiga aylantirilishi mumkin.
Aktsiyalarni chiqarish huquqiga faqat aksiyadorlik jamiyatlari ega (boshqa qimmatli qog'ozlar bundan mustasno). Boshqa yuridik shaxslarda bunday imkoniyat yo'q.
Aktsiyador jamiyat bankrot bo'lgan taqdirda (o'z ulushlari doirasida) cheklangan javobgarlikni o'z zimmasiga oladi.
Aksiyadorlik jamiyati (keyingi o‘rinlarda jamiyat deb yuritiladi) - ustav fondi (ustav kapitali) ma’lum miqdordagi aktsiyalarga bo‘lingan, aksiyadorlarning jamiyatga nisbatan huquqlarini tasdiqlovchi tijorat tashkiloti.
Aksiyadorlik jamiyatlari ochiq va yopiq bo'lishi mumkin. Ochiq aktsiyadorlik jamiyati cheklanmagan miqdordagi a'zolarga ega bo'lishi mumkin. Yopiq aktsiyadorlik jamiyati uch kishidan kam va 50 kishidan ortiq bo'lishi mumkin emas.
Do'stlaringiz bilan baham: |
