Mavzu: Makromolekulaning fizik xususiyatlari. Reja

Polimerlarning fazoviy 
tuzilishini sxematik 
tasviri. 
a
) chiziqsimon 
b) tarmoqlangan 
c) narvonsimon 
d) parketsimon 
e,j) to`rsimon
Chiziqli- Masalan, past 
bosimli polietilen, tabiiy 
kauchuk va hokazo 
Tarmoqlangan- 
yuqori bosimli
polietilen va 
hokazo 
 
To’rsimon - polimerlarda 
makromolekulalar choklangan 
bo’ladi, bunday polimerlar 
erituvchilarda erimasligi, issiqlik 
ta’sirida suyuq holatga 
o’tmasligi bilan 
ajralib turadi.
Rezina, smolalari bunday 
polimerlarga misol bo’la oladi. 

---

Tarmoqlangan konfiguratsiya chizmalari:  
a 
– qisqa yon zanjirli; b – uzun yon zanjirli;c – yulduzsimon;
g 
– taraqsimon; d – statistik. 

---

 KONFORMATSIYA 
Konformatsiya 
– bu makromolekulaning issiqlik harakati va tashqi kuchlar 
ta‟siri ostida egallagan aniq o„lchamli shaklidir. Makromolekulani bir 
konformatsiyadan ikkinchisiga 
o„tishi asosiy zanjir bog„lari atrofida oddiy 
buralishi (egilish) natijasida amalga oshadi.
Statistik g„ujanak shaklini makromolekulalar ichki issiqlik harakati jadalligi tashqi 
faktorlar ta‟siridan yuqoriroq bo„lganda egallaydi.
Statistik g‘ujanak Kvaziideal g‘ujanak 

---

KONFORMATSIYA 
Protein molekulalari turli xil fazoviy shakllar (konformatsiya) ga ega bo'lishi mumkin. 
Birlamchi- tuzilish peptid bog'lari bilan bog'langan 
aminokislotalar zanjiridir. 
Ikkilamchi- Oqsilning ikkilamchi tuzilishi polipeptid 
zanjirining turli aminokislotalar qoldiqlarining NH guruhlari 
vodorod atomlari va CO guruhlarining kislorod atomlari 
oʻrtasida vodorod bogʻlanishlari hosil boʻlishi natijasida 
yuzaga keladi. 
masalan, keratin molekulalari, inson sochlari va tirnoqlarining 
asosiy oqsillari.