Mavzu: Markaziy osiyodagi harbiy siyosiy vaziyat. Reja

Pandemiyaga qarshi kurashishning yangi davri
COVID-19 pandemiyasi mintaqa hayotida jiddiy iz qoldirdi, shuning uchun yilning eng muhim voqealaridan biri vaktsina tarqatilishi boʻldi.
Rossiyaning “Sputnik V” vaktsinasi birinchi boʻldi. U Markaziy Osiyoda test sinovlari yakunlashi bilan paydo boʻldi. Undan mintaqaning har besh respublikasida uni xarid qilib yoki insonparvarlik yordami doirasida olib foydalanilmoqda.
Rossiya vaktsinasini 114 million dollarga xarid qilgan Qozogʻiston uning eng yirik xaridori boʻldi. Qolaversa, Qaragʻandada “Sputnik V” va “Sputnik-Layt” vaktsinalari ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyilgan. “Sputnik” bilan respublikaning 80 foizdan ziyod fuqarosi, jumladan, Nursulton Nazarboyev, prezident Qasim-Jomart Toqayev, bosh vazir Askar Mamin emlangan.
“Sputnik”ni ishlab chiqarish Oʻzbekistonda ham yoʻlga qoʻyilgan, Qirgʻiziston esa yozdan buyon korxonani ochish borasida muzokaralar olib bormoqda. Boshqa mamlakatlar Rossiya vaktsinasini import koʻrinishida olishmoqda. Qolaversa, mintaqa aholisining bir qismi Rossiyada olib borilayotgan xorijliklarni emlash doirasida emlangan. Xususan, Moskva va Peterburgda xorijliklarni emlashga oid koʻplab punktlar ochilgan.
Turli davlatlarda emlanganlik toʻgʻrisidagi sertifikatlarni tan olish bilan bogʻliq masalalar hozir hal qilinmoqda, lekin “Sputnik”ning Markaziy Osiyo aholisi hayoti va xavfsizligi uchun tibbiy ahamiyatga ega ekanligi shubhasiz.
Ommaviy emlash – har bir davlatda pandemiyaga qadar hayot tarziga qaytish yoʻlidagi eng muhim davr.
Hamkorlik muvaffaqiyatlari
Pandemiya, Afgʻonistondagi inqiroz, qurgʻoqchilikka qaramay 2021 yil hamkorlik rivojlanayotganini koʻrsatdi. Oʻzbekistonda “Rosatom” korporatsiyasi tomonidan AES qurilishiga tayyorgarlik koʻrilmoqda, uzoq ikkilanishdan keyin Qozogʻiston ham shunga oʻxshash loyihani oʻz hududida qoʻllab-quvvatlashga tayyorligini bildirdi.
Mintaqa mamlakatlarining Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOII) doirasida hamkorligi rivojlanmoqda. Yerevandagi tashkilotning navbatdagi sammitida kredit tarixlari bilan almashish toʻgʻrisidagi bitim imzolandi. Bu Ittifoqqa aʼzo mamlakatlar fuqarolarining uning hududidagi har qanday yerda kredit olishiga imkon beradi. Umumiy dori-vositalari bozori yaratish, notarif toʻsiqlarni olib tashlash va boshqa koʻplab sohalarda qoʻshimcha hujjatlar tasdiqlangan.
YEOIIga tez orada Oʻzbekiston ham qoʻshilishi mumkin. Yevroosiyo kengashining navbatdagi majlisida respublika 2022 yilda oʻzining kamida 22 ta texnik reglamentlarini birlashma andozalariga mos keltirishini bildirdi. Bundan tashqari, bosh vazir Abdulla Aripov YEOII mamlakatlariga qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini yetkazib berishni kengaytirishga oid qator aniq takliflarni ilgari surdi.
Bu har kunlik rejali va diplomatik ish terrorizm, pandemiya va dunyodagi keskinlik haqidagi noxush xabarlar ortidan ikkinchi oʻrinda qolib ketmoqda. Biroq koʻpincha bu ish mintaqa hayoti uchun eng muhim ahamiyatga ega.
* Tashkilot terrorchilik faoliyati uchun BMT sanktsiyalari ostida.
** Rossiya va qator davlatlarda taqiqlangan terrorchilik tashkilotlari