Tannarxga qo‘shiladigan va belgilangan tartibda hisoblanadigan byudjetga majburiy to‘lovlar, soliqlar, byudjetdan tashqari maxsus fondlarga ajratmalar.
Yordamchi va umumishlab chiqarish xarajatlarining hisobi
Korxonada asosiy faoliyatning normal davom etishini ta’minlash maqsadida yordamchi ishlab chiqarishlar tashkil etiladi. Yordamchi ishlab chiqarishlarga quyidagilar kiradi:
turli xil energiya, elektroenergiya, gaz va boshqalar bilan xizmat ko‘rsatish;
transport xizmatini ko‘rsatish;
asosiy vositalarni ta’mirlash;
instrumentlar, qurilish detallarini tayyorlash va qurilish materiallarini boyitish;
yog‘och tayyorlash va yog‘och arralash;
qishloq xo‘jalik mahsulotlarini tuzlash va konservalash.
Xorijiy amaliyotda quyidagi taqsimlash usullaridan foydalaniladi.
Bevosita taqsimlash
Qayta taqsimlash
Tenglamalar sistemasi
Ketma-ket taqsimlash
Yaroqsiz mahsulot (ish, xizmat) lar va nobudgarchiliklar, kelgusi davrxarajatlari hisobi.
Ishlab chiqarishda brak deb, o‘z sifatiga ko‘ra belgilangan standart va texnik sharoitlarga to‘g‘ri kelmaydigan detal hamda yarimtayyor mahsulotga aytiladi. Ishlab chiqarishda brakka yo‘l qo‘yilgan bo‘lsa, bunday mahsulotni qayta ishlash uchun qo‘shimcha xarajatlar talab qilinadi yoki undan umuman foydalanish imkoniyati bo‘lmay qoladi.
Brak ishlab chiqarish o‘z yaroqlilik darajasiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi.:
Tuzatilishi mumkin bo‘lgan mahsulotlar.
Tuzatilishi mumkin bo‘lmagan mahsulotlar.
Brak topilgan joyiga qarab ikki xilga bo’linadi
Ichki
brak
Tashqi
brak
Ishlab chiqarish hisobida ishlab chiqarishning jami xarajatlari MAHSULOT XARAJATI bo‘lib hisoblanadi.
Davr xarajatlari mahsulot xarajatlari tarkibiga kirmaydigan ya’ni noishlab chiqarish xarajatlari hisoblanadi. Misol tariqasida sotish yoki marketing xarajatlari va ma’muriy xarajatlarni ( umumiy boshqarishga bog‘liq bo‘lgan xarajatlar, reklama, sayohat xarajatlari, ish haqi va ofis, binova asosiy vositalarning eskirishi) keltirishimiz mumkin.
http://fayllar.org
Do'stlaringiz bilan baham: |
