Mavzu: Monopo‘listik birlashmalar shakllari ularning afzalliklari va ijtimoiy iqtisodiy oqibatlari kirish asosiy qism

Mavzu: Monopo‘listik birlashmalar shakllari ularning afzalliklari va ijtimoiy iqtisodiy oqibatlari
KIRISH
Asosiy qism:
1. Monopoliyaning mohiyati va uning vujudga kelishi sabablari
2. Kapitalning to‘planishi va markazlashuvi. Monopoliyalarning turlari
3. Monopoliyalarning afzalliklari va ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari
4. Antimonopol qonunchilikning vujudga kelishi. Antimonopol siyosat
5. O‘zbekiston Respublikasining monopoliyalarga qarshi qonunchiligi va uni amalga oshirish
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROʻYXATI
KIRISH

Iqtisodiy nazariya doirasida raqobat va monopoliya bozor mexanizmining ajralmas elementi sifatida qaraladi. Kurs ishi mavzusining dolzarbligi aniqlanadi, chunki nazariya va amaliyot shuni koʻrsatadiki, jamiyat rivojlanishining hozirgi bosqichida eng samarali bozor iqtisodiyoti hisoblanadi. Uning ajralmas elementi raqobat boʻlib, u oʻz navbatida ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligining katalizatori hisoblanadi.

Sivilizatsiya va jamiyat taraqqiyoti jarayonida mehnat taqsimoti kuchayadi va natijada raqobatbardosh munosabatlar yanada murakkablashadi. Biroq, bu jarayonlar raqobatning nomukammalligi darajasiga ta'sir qiluvchi omillar sonining koʻpayishiga olib keladi.
Jamiyat va davlatning nomukammal raqobatning turli shakllariga munosabati monopoliyalarning iqtisodiyotdagi qarama-qarshi oʻrni tufayli har doim noaniq boʻladi. Bir tomondan, monopoliyalar bozorda monopol mavqei tufayli ishlab chiqarishni cheklaydi va yuqori narxlarni belgilaydi, bu resurslarning mantiqsiz taqsimlanishiga olib keladi va daromadlar tengsizligining oshishiga olib keladi. Monopoliya, shubhasiz, aholi turmush darajasini pasaytiradi. Monopolist firmalar ilmiy va iqtisodiy salohiyatning oʻsishini ta'minlash uchun har doim ham oʻz imkoniyatlaridan toʻliq foydalana olmaydilar.
Boshqa tomondan, monopoliyalar uchun kuchli dalillar mavjud. Monopolistik kompaniyalarning mahsulotlari yuqori sifatli boʻlib, bu ularga bozorda ustun mavqega ega boʻlishga imkon berdi. Monopollashtirish ishlab chiqarish samaradorligiga ta'sir qiladi: faqat himoyalangan bozordagi yirik firma tadqiqot va ishlanmalarni muvaffaqiyatli oʻtkazish uchun etarli mablag‘ga ega.