Umumiy grammatik xususiyatlari
Nisbat kategoriyasiga ega
Nima qilmoq?, nima bo‘lmoq? so‘roqlaridan biriga javob bo‘ladi
Ish-harakat va holatning bеlgisini bildiradi
Darajalanish xususiyatiga ega
Otlashadi
Gap tarkibida asosan hol vazifasida keladi
Harakat bеlgisini qisman bo‘lsa-da, darajalab ko‘rsata oladi
Ravish
Umumiy grammatik xususiyatlari
Umumiy grammatik xususiyatlari
Qanday?, qachon?, qayеrda?, qancha?, nеga?, qay darajada? kabi so‘roqlaridan biriga javob bo‘ladi
Gap tarkibidagi so‘zlarni va qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarni bir-biriga bog‘laydi
Bog‘lovchilar
Ot, olmosh, harakat nomi va sifatdoshlardan keyin kelib, ularni hokim so’zga tobe yo’l bilan bog’lash uchun xizmat qiluvchi yordamchi so’zlar
Ko‘makchilar
Ayrim so‘z yoki butun gap mazmuniga qo‘shimcha ma’no yuklash uchun xizmat qiladi
Yuklamalar
Bog‘lovchilar
Ko‘makchilar
Yuklamalar
Yordamchi so‘z turkumlari
Bog‘lovchilar
5
4
3
2
1
Gap tarkibidagi so‘zlarni va qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarni bir-biriga bog‘laydi
Qo‘llanilishiga ko‘ra
yakka bog‘lovchilar
(va, ammo, chunki)
takroriy bog‘lovchilar
(dam…, dam; yo…,yo)
Teng bog‘lovchilar
biriktiruv bog‘lovchilari, zidlov bog‘lovchilari, ayiruv bog‘lovchilari, inkor bog‘lovchilari
Vazifasiga ko‘ra
teng bog‘lovchilar va ergashtiruvchi
bog‘lovchilar
Ergashtiruvchi bog‘lovchilar
aniqlov bog‘lovchilari, sabab, maqsad bog‘lovchilari,
shart bog‘lovchilari
1
2
3
4
5
Ko‘makchilar
4
3
2
1
Gapda vosita, maqsad, sabab, vaqt, makon kabi sintaktik munosabatlarni ifodalash uchun qo‘llanadigan soz‘lar
Ko‘makchi o‘zi
bog‘lanib kelgan so‘zdan keyin kelib, so‘zlar orasidagi
birgalik,payt,sabab,
maqsad kabi
munosabatni ifodalashga xizmat qiladi
Sof ko‘makchilar mustaqil ma’no anglatmaydi
Ko‘makchilar ikki turga bo‘linadi:
- Sof ko‘makchilar
- Vazifadosh ko‘makchilar
Do'stlaringiz bilan baham: |
