Mavzu: «musiqa darslari, musiqa savodxonligi jarayonida bastakorlar va xalq xofizlari ijodiyotini o’rganish metodlari»

Muammoning o’rganilganlik darajasi. Yoshlarda Vatanparvarlik his-
tuyg‘ularini shakillantirishi pedagogika fanining dolzarb vazifalaridan biridir. O‘z 
tabiati bilan milliy va baynalminal bo‘lgan musiqa san‘ati bu borada eng 
ta‘sirchang vositalardan. Musiqani tushunish, ongli idrok etish va uning 
orombaxsh ta‘sir kuchidan ma‘naviy oziq olish darslarda o‘smirlarning 
vatanparvarlik va baynaminallik his-tuyg‘ularini o‘stirishga yordam beradi. Ana 
shu maqsadni amalga oshirish borasida-vatanparvarlik yo‘nalishidagi musiqiy 
asarlarni tanlash va bir tizimga solish aniq maqsadga qaratilgan tarbiyaviy ishlarni 
mumtazamligi va samaradorligini oshirish lozim bo‘ladi. Shu yo‘nalishda musiqiy 
asarlarni tinglash va tahlil qilishda o‘quvchilarni hissiy faolligini ta‘minlash orqali 
ongli idrok etish darajalarini orttirish lozimdir. Maktab musiqa darslarida 
o‘quvchilarda vatanparvarlik tuyg‘ularini tarbiyalash jarayonida o‘qituvchining 
eng ta‘sirchang va samarali pedagogic rahbarligini ta‘minlashga erishish zarurdir. 
Shu mavzudagi xor asarlarni ijro etishida maktab musiqa o‘qituvchisi 
o‘quvchilaridan ko‘tarinki ruhda, bardamlik bilan, g‘urur tuyg‘ularida qo‘shiqni 
aytishlariga o‘rgatadi. Musiqa vositasi orqali yoshlarni vatanparvarlik ruhida 
tarbiyalash mavzulari bo‘yicha reapublikamizda anchagina ilmiy tadqiqot ishlari 
amalga oshirilgan. Bunga I.Qudratov H. Nurmatov, B. Azimov, Q. Mamirov, A. 
Hasanov, B. Fayziyev, D. Jamolov, D. Saipova, R. Tursunovlarni tadqiqot 
ishlarini ko‘rsatib o‘tish mumkin.O‘zbek xalq musiqa san‘atining badiiy-yestetik 
ta‘lim-tarbiya doirasida o‘rganilishi holatini yaxshilash, bu borada muayyan 
samaradorlikka yerishish, mumtoz musiqa asarlarining inson ruhiatiga ta‘siri kabi 
masalalarni o‘rganishga D.Omonullayev, R.tursunov, A.Nazarov, M.Ismoilova, 
A.R.Baxriyev, D.M.Mullajonov, D.Djalilova kabi pedagogic san‘ashunos 
olimlarning ilmiy tadqiqotlarida salmoqli o‘rin ajratilgan. Zamonaviy o‘zbek 
musiqashunosligi masalalari pedagogic-san‘ashunos olimlar – R.Abdullayev, 
D.M.Mullajonov, O. Ibragimov, X. K.Ruzmetova, L.YU.Aksakalovalar tomonidan 
olib borilgan tadqiqot ishlarida batafsil yoritilgan. Auditoriyadan tashqari musiqa 
mashg‘ulotlari boyicha I. Razzoqov, O. Ro‘ziyeva, N. Tolliboyevlar dissertasiya 
ishlarida ma‘lum darajada yoritib bergan. Bularning barchasi biz tomonimizdan 

---

7 
tanlangan mavzuni mustaqil tadqiqot muammo sifatida o‘rganilganligini ko‘rsatadi 
va mazkur tadqiqot mavzusini dolzarb pedagogic muammo sifatida ye‘tibor yetish 
imkonini beradi.