Mavzu: Nisbiy miqdorlarning turlari va ularni hisoblash tartibi. Reja Nisbiy miqdor tushunchasi Nisbiy miqdorlarning turlari Nisbiy miqdorlarni hisoblash tartibi


FOYDALANILGAN VA TAVSIYA QILINGAN ADABIYOTLAR


Download 66.85 Kb.
bet4/4
Sana05.05.2023
Hajmi66.85 Kb.
#1432470
1   2   3   4
Bog'liq
nisbiy miqdorlar

FOYDALANILGAN VA TAVSIYA QILINGAN ADABIYOTLAR

  1. Статистика. Учебник. /Под ред. И.И. Елисеевой. – М.: Проспект, 2010. 217– 231 стр

  2. Soatov N.M., Nabiev H.G’., Nabiev D.H.,Tillaxo`jayeva G.N. Statistika Darslik,T, 2011.47-68 b

  3. Аюбжонов А.Ҳ., Маматқулов Б.Х., Сайфуллаев С.Н.. Статистика фанидан амалий машғулотларни ўтказиш учун ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2012. 23– 32 бет.

  4. Статистика. Учебник / Н.Умаров, А.Абдуллаев, Р.Зулинова. –Т.: “Iqtisod-moliya”, 2009. – 308 с.

  5. Статистика. Практикум. Учебное пособие. / Под ред. В.Н. Салина. – М.: КНОРУС, 2014. 74– 94 стр

  6. Статистика. Учебник и практикум В. Н. Долгова, Т. Ю. Медведева 2017 Юрайт

2. Mustaqil ishlash uchun savollar.


1. Statistik ko’rsatkichlarning mohiyati va ahamiyati
2. Mutloq miqdorlar deganda nimani tushunasiz?
3. Mutloq miqdorning qanday turlari mavjud?
4. Mutloq miqdorlar qanday ifodalanadi?
5. Nisbiy miqdorlar deb nimaga aytiladi?
6. Nisbiy miqdorlar qanday ifodalanadi?
7. Dinamika nisbiy miqdorlari qanday hisoblanadi?
8. Tuzilma va koordinatsiya nisbiy miqdorlari qanday aniqlanadi?
9. Reja va shartnoma bajarilishi nisbiy miqdorlari qanday hisoblanadi?
10. Jadallik nisbiy miqdorlari qanday aniqlanadi?
11. Taqqoslash nisbiy miqdorlari qanday hisoblanadi?
12. Mutloq va nisbiy miqdorlarini birgalikda qo’llash zaruriyati to’g’risida nimalar deya olasiz?

3. Masalalar.


5.1-masala. Joriy yilda ishlab chiqarish extiyojlari uchun quyidagi yoqilg’ilar sarflandi:

YOqilg’i turi

Sarflangan xajmi

SHartli yoqilg’iga o’tkazish koefitsienti

YOqilg’i mazut, tonna
Toshko’mir, tonna
Tabiiy gaz, ming m3

800
460
940

0,9
1,37
1,2

YUqorida keltirilgan ma’lumotlar asosida joriy yilda iste’mol qilingan umumiy yoqilg’i hajmini shartli o’lchov birligida aniqlang.
5.2 Masala. Joriy yilda ishlab chiqarilgan mahsulotlar haqida quyidagi ma’lumotlar berilgan ( ming tonna

Maxsulot turi

Xajmi

SHartli kir yuvish vositasiga o’tkazish koefitsienti

60% li xo’jalik sovuni
40% li xo’jalik sovuni
Iroki sovun
Kir yuvish paroshogi

42,0
29,0
40,0
25,0

1,75
1,0
1,75
0,5

YUqorida keltirilgan ma’lumotlar asosida joriy yilda iste’mol qilingan umumiy kir yuvish vositalari hajmini shartli o’lchov birligida aniqlang.
5.3-masala O’zbekiston Respublikasida sabzavot mahsulotlari ishlab chiqarish dinamikasi

`

Savzavot maxsulotlari tonna

2013 yil 2012yilga nisbatan o’zgarishi

2012 yil

Jamiga nis-an %

2013 yil

Jamiga nis-n %da

+ -

%

Qoraqalpog’iston
Respublikasi

64146




65455










Andijon

155789




199762










Buxoro

43776




58071










Jizzax

94247




97074










Qashqadaryo

82148




112152










Navoiy

30748




40916










Namangan

76839




77789










Samarqand

437982




488052










Surxondaryo

89114




113231










Sirdaryo

27367




30509










Toshkent

456807




522094










Farg’ona

53319




71906










Xorazm

105508




120205










O’zbekiston Respublikasi

1717790

100

1997216

100







Aniqlang: O’zbekiston Respublikasida sabzavot mahsulotlari ishlab chiqarish dinamikasi va tuzilma ko’rsatkichlarini. Olingan ko’rsatkichlarni tahlil qiling.
5.4 –masala. O’zbekiston Respublikasi aholisi soni to’g’risida berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida imkoni bor bo’lgan barcha nisbiy miqdorlarni aniqlang(ming kishi)

Yillar

Axolisoni

SHujumladan

erkaklar

ayollar

2000

24487,7

9165,6

15322,2

2001

24813,1

9225,3

15587,8

2002

25115,8

9286,9

15828,9

2003

25427,9

9340,8

16087,2

2004

25707,4

9381,3

16326,2

2009

28621,4

10516.8

18104.6

2010

28912,7

10720.6

18192.1

2011

29263,8

10973.9

18289.9

2012

29572,2

11089.5

18482.7

2013

29815,4

11329.8

18485.6

Izoh: O’zbekiston Respublikasi hududi 448,9 ming km2
5.5-masala. O’zbekiston Respublikasining ayrim viloyatlaridagi fermerlik xo’jaliklari to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan. Ular asosida imkoni bo’lgan nisbiy miqdorlar turlari hisoblansin:

Viloyatlar

Fermer xo’jaliklari soni

2009 yil 2008yilga nisbatan o’zgarishi

2012 yil

Jamiga nis-an %

2013 yil

Jamiga nis-n %da

+ -

%

Qoraqalpog’iston
Respublikasi

9271






3879










Andijon

17272




7296










Buxoro

15656




4827










Jizzax

13374




5550










Qashqadaryo

29785




8599










Navoiy

7372




2310










Namangan

13318




6245










Samarqand

25010




8804










Surxondaryo

15103




5527










Sirdaryo

9205




4241










Toshkent

19935




7449










Farg’ona

24963




10131










Xorazm

18381




5760










O’zbekiston Respublikasi

218645

100

80628

100







5.6 - Masala. O’zbekiston Respublikasining ayrim viloyatlaridagi fermerlik xo’jaliklari to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan. Ular asosida imkoni bo’lgan nisbiy miqdorlar turlari hisoblansin:
Fermer xo’jaliklariga biriktirilgan yer maydoni tarkibining o’zgarishi

Viloyatlar

Biriktirilgan yer maydoni ming ga

2013 yil 2012yilga nisbatan o’zgarishi

2012 yil

Jamiga nis-an %

2013 yil

Jamiga nis-n %da

+ -

%

Qoraqalpog’iston
Respublikasi

585,9






590,8










Andijon

243,1




249,3










Buxoro

853,0




806,7










Jizzax

479,0




457,7










Qashqadaryo

717,1




725,5










Navoiy

229,6




247,8










Namangan

243,0




243,7










Samarqand

495,1




495,4










Surxondaryo

696,9




714,4










Sirdaryo

275,7




275,7










Toshkent

439,1




445,0










Farg’ona

397,9




334,2










Xorazm

241,4




242,3










O’zbekiston Respublikasi

5896,8

100

5828,5

100







5.7-masala. 2012-2013 yillarda Respublika bo’yicha qishloq xo’jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish ko’rsatkichlari to’g’risida berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida dinamika nisbiy miqdorlarini hisoblang

Oziq ovqat maxsulotlari nomi




O’lchov birligi

2012 yil

2013 yil

Savzavot




Ming tonna

5217,4

5704,7

Kartoshka




Ming tonna

1398,7

1524,5

Poliz




Ming tonna

981,2

1071,0

Meva




Ming tonna

1402,8

1542,9

Uzum




Ming tonna

791

899,6

Go’sht(tirik vaznda)




Ming tonna

1288

1367,7

Sut




Ming tonna

5426,3

5779,0

Tuxum




Mln dona

2429,0

2715,9

5.8 - Masala. Viloyatdagi shaxarlardan biri bo’yicha 2013 yil uchun quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Tug’ilgan bolalar soni kishi

Vafot etganlar.kishi

Nikoxlar soni

Ajralishlar soni

O’rtacha yillik axoli soni

1432

720

640

172

75260

Aniklang: 1. Tug’ilish va vafot etish koeffitsientlarini. 2. Nikohdan o’tishni va ajralishni ifodalovchi jadallik nisbiy miqdori aniqlansin.
5.9-masala. Viloyatda istiqomat qiluvchi ayollar va erkaklar soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi)

YOsh guruxlaribo’yicha axoli soni, yil

Erkaklar

Ayollar

0 dan 44 yoshgacha

80,3

83,1

45 yosh va undan kattalar

20,1

41,2

Jami

100,4

124,3

Aniklang: Barcha hisoblash mumkin bo’lgan nisbiy miqdorlar turlarini: a) barcha aholi uchun; b) 0 dan 44 yoshgacha; v) 45 yosh va undan katta yoshdagi aholi uchun.
5.10-masala. O’zbekistonda kichik biznesning iqtisodiyot asosiy tarmoqlarida ishlab chiqarilgan mahsulot (ish, xizmat)lar hajmidagi ulushi (foizda) to’g’risida quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida dinamika va tuzilma nisbiy miqdorlari aniqlansin

Ko’rsatkichlar

2012 yil

2013 yil

Sanoat

13,9

16,9

Qishloq xo’jaligi

97,8

97,9

Qurilish

48,3

41,6

Savdo

48,1

46,5

Asosiy kapitalga investitsiya

23,1

23,7

Pullik xizmat

48,5

48,7

Eksport

12,4

14,6

Import

35,7

42,5

5.11 Masala. 2012 yili kichik korxonada mahsulot ishlab chiqarish 300,4 mln. so’mni, asosiy ishlab chiqarish fondlari qiymati 157,2 mln so’mni tashkil qildi. 2013 yili mahsulot ishlab chiqarish 404,5 mln. so’mni, asosiy ishlab chiqarish fondlari qiymati esa 206,1 mln.so’mni tashkil qildi.Aniqlang: 1) Har bir yil uchun asosiy fondlardan foydalanish ko’rsatkichini.
2) Bu ko’rsatkichlar qaysi nisbiy miqdor turiga ta’lluqli?
5.12 - Masala. Korxonada 2012 yili 503,1 mln. so’mlik mahsulot ishlab chiqarilgan bo’lsa 2013 yili bu ko’rsatkich 609,0 mln. so’mni tashkil qildi. SHu davr mobaynida korxonadagi ishchilar soni 2012 yili 1157 kishi bo’lgan bo’lsa, 2013 yili esa 1169 kishini tashkil qild i. Mehnat unumdorligi darajasi va dinamikasi aniqlansin.
5.13 –masala. O’zbekiston Respublikasida 2012-2013 o’quv yilida faoliyat yuritayotgan maktabdan tashqari ta’lim muassasalari

Ta’lim muassasalari

soni

Salmog’i foizda

Jami:

566

100,0

SHundan:







O’quvchilar ijodiyot markazlari

258




Texnik iqtisodiyot markazlari







Ekologiya markazlari

103




YOsh sayohatchilar va o’lkashunoslar markazlari

55




Boshqa turdagi (sog’lom avlod markazldari,bolalar istiroxat bog’lari,til markazlari,nutq markazlari,kasbga tayyorlov markazlari va boshqalar) markazlar

26




Texnik ijodiyot markazlari sonini aniqlang, salmog’ini hisoblang va tahlil qiling.
5.14-masala. 2013 yilda ijtimoiy soha ob’ektlarining ta’mirlanishi, dona

Ko’rsatkichlar

Reja

Amalda

Bajarilishi
Foizda

Maktabgacha ta’li muasassalari




547

111,4

Umumta’li maktablari




911

102,5

Ambulator poliklinika muasassalari,qishloq vrachlik punktlari




186

100

Bolalar sport muasassalari




84

106,3

Rejadagi ijtimoiy soha ob’ektlarining sonini aniqlang va tahlil qiling.
5.15 - Masala. 2013 yilda qishloq joylarda ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmasining rivojlantirilishi

Ko’rsatkichlar

Reja

Amalda

Bajarilishi
Foizda

Ishlab chiqarish infratuzilmasi










Tabiiy gaz ta’minoti,km




197,2

109,3

Ichimlik suv tarmoqlari quvurlarini qurish,km

1168




142,6

Ijtimoiy soxa infratuzilmasi










KAP ichimlik suv ta’minoti ob’ektlarini
rekonstruktsiya qilish, KAP




366



120,4



Obodonlashtirish boshqarmalarini maxsus
texnikalar bilan jihozlash, dona

2086






100,7

1991 yilgacha qurilgan ko’p qavatli uylarni
mukammal ta’mirlash, dona




134

107,2

Jadvaldagi noma’lum ko’rsatkichlarni aniqlang
5.16-masala. O’zbekiston Respublikasida 2014 yilgi investitsion dasturi kapital qo’yilmalarining asosiy parametrlari



Moliyalashtirish manbalarining nomlari

2014 yilgi prognoz, mlyard so’m

Jamiga nisbatan foizda




Kapital qo’yilmalar, jami

18220,3

100

1.

Markazlashtirilgan investitsiyalar

3819,8




2.

Nomarkazlashtirilgan investitsiyalar







2.1

Korxonalar mablag’lari

7777,7




2.2

Tijorat banklari kreditlari

1530,0




2.2.1

SHu jumladan, ATB «Qishloq qurilish bank»ining imtiyozli kreditlari

256,3




2.3

To’g’ridan to’g’ri xorijiy investitsiyalar va kreditlar







2.4

Aholi mablag’lari

1216,0




Nomarkazlashtirilgan investitsiyalar, to’g’ridan to’g’ri xorijiy investitsiyalar va kreditlar prognoz xajmini, salmog’ini hisoblang va tahlil qiling.
5.17-masala Rossiya Federatsiyasida 2010-2012 yillarda neft va ko’mir qazib olish haqida quyidagi ma’lumotlar berilgan:

YOqilg’i

Qazib olish hajmi mln tonna

2010

2011

2012

Neft

305

324

348

Ko’mir

250

258

269

Neft yonganda 45,0 MDj/kg, ko’mir esa – 26,8 MDj/kg issiqlik ajratadi. SHartli yoqilg’iga (29,3 MDj/kg) o’tkazib hisob-kitoblarni amalga oshiring va tahlil qiling.
5.18-masala. Rossiya Federatsiyasida qog’oz ishlab chiqarish haqida quyidagi ma’lumotlar berilgan

Yillar

2009

2010

2011

2012

Qag’oz ishlab chiqarish ming t

2453

2968

3326

3415

Nisbiy dinamika miqdorlarini (o’zgarmas va o’zgaruvchan asosli) aniqlang. Ularning o’zaro bog’liqligini tekshiring
5.20-masala. Rossiya Federatsiyasida avtomobillar ishlab chiqarish quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalanadi:




2007

2008

2009

2010

2011

2012

Jami

1120

1132

981

1130

1153

1195

SHu jumladan:



















YUk avtomashinasi

137

146

141

176

184

173

Engil avtomashina

983

986

840

954

969

1022

Doimiy asosli dinamika nisbiy miqdorlari aniqlansin. Xulosalar qiling.
Download 66.85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling