Mavzu: O’quvchilarga shpilkalik birikmalar mavzusini o’rgatish. Reja: Kirish

Mavzu: O’quvchilarga shpilkalik birikmalar mavzusini o’rgatish.


Reja:


Kirish

1. 
   Ajraladigan birikmalar va ularning turlari
   

2. Shpilkali birikmani chizish va o’qishni to’g’ri bajara olish.


3. O’qitishda muammoli vaziyat yaratish usullari
Xulosa


Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish

Jamiyat rivojining bugungi kundagi bosqichi bevosita, texnologiyalarning tak

omillashuvi bilan xarakterlanadi. Zamonaviy texnologik jarayonlar har qanday

sohaga o’z ta’sirini o’tkazmoqda. Ayniqsa, axborot uzatish tizimida tobora yangi

o’zgarishlar texnologoyalari kuchayib bormoqda. Axborot va kommunikatsion

texnologiyalar hamda kompyuter texnologiyasidan foydalanish rivojlanmoqda.

Respublikamiz ta’lim sohasida ulardan foydalanish o’qitish sifatini oshiriga,

o’quvchilarning fikrlash doirasini oshirish va kengaytirishga, ularda mustaqil

o’zlashtirish faoliyatini kuchaytirish hozirgi zamonning dolzarb masalasiga aylanib

qoldi.

Shunday qilib, chizish (chizma) insoniyatning ongini rivojlantirishda, o’z

atrofidagi borliqni tasavvur qilishida va o’z tushunchasini o’zgaga yetkazish orqali

fikrlash degan buyuk ne’matning rivojlanishida chizmaning o’rni o’ta muhim

hisoblangan ekan.

1.Ajraladigan birikmalar va ularning turlari

Birikma tarkibidagi detallarni sindirmasdan, yormasdan, qayirmasdan ya'ni

shikast yetkazmasdan bo’laklarga ajratilsa, ajraladigan birikma deyiladi.

Detallar bir-biri bilan rezbalar yordamida ajraladigan qilib biriktiriladi. Bunday

birikmalar ajraladigan birikmalar deyilib, ularga: boltli, shpilkali, vintli, fitingli

birikmalar kiradi. Ulardan tashqari shponkali, shtiftli va shlitsali birikmalar ham

ajraladigan yoki suriladigan birikmalarga kiradi. Ajraladigan birikmalar

qo‘zg‘almaydigan bo‘ladi. Birikma detallari bir-biriga nisbatan harakat qilsa,

qo‘zg‘aladigan birikma deyiladi. Birikma detallari bir-biriga nisbatan

qo‘zg‘almasa, ya’ni ular o‘zaro mustahkam biriktirilgan bo‘lsa, qo'zg'almas

birikma deyiladi. Qo‘zg‘aladigan birikmalarga shponkali, shlitsali, shpindelli,

vintli kabi birikmalar kiradi. Qo‘zg‘almaydigan birikmalarga boltli, shpilkali,vintli,

fitingli birikmalar kiradi.

Boltli birikma. Bolt, gayka, shayba va biriktirilishi lozim bo‘lgan detallardan

tuzilgan birikma boltli birikma deyiladi. Boltli birikmalar konstruksiyasi to‘liq

ko‘rsatilgan soddalashtirilgan, shartli ko‘rinishlarda chizilishi mumkin. Yig‘ish

chizmalarida soddalashtirilgan turi chizilsa, sxematik chizmalarda shartli turi

chiziladi. Qolgan hollarda asosan konstruksiyasi to‘liq ko‘rsatilgan turi chiziladi.

Boltli birikmalarda boltning uzunligi / biriktirilishi lozim bo‘lgan detallar H: va # ,

laming qalinliklariga bogiiq bo‘lib, u quyidagicha aniqlanadi: / = / / + / / ,+ 1,3J;

1,3d ga shaybaning qalinligi s, gaykaning balandligi h va rezbaning gaykadan

chiqib turadigan ehtiyot qismi faskasi bilan kiradi. Soddalashtirilgan boltli

birikmada rezbasi butun sterjen bo'yicha chiziladi, faskalar umuman

tasvirlanmaydi, bolt va biriktiriluvchi detallar orasidagi tirqish ko‘rsatilmaydi.